Июль 16-да Чазак Бажыңынга Москвадан келген эмчилерниң журналистер-биле ужуражылгазы болуп эрткен.
Найысылалдан чаладып келген эмчилерниң кол сорулгазы – тус черниң эмчилеринге коронавирус-биле демисежиринге арга-сүме бээри, диаогноз илередиринге дузалажыры. Эмчи бригадазын хирург Константин Покровский, Москваның Л.А. Ворохобов аттыг 67 дугаарлыг хоорай эмнелгезиниң коронавирус инфекциязын эмнээр салбырының талазы-биле кол эмчиниң оралакчызы удуртуп чоруур. Бригадада пульмонолог, инфекционист, анестезиолог-реаниматолог, анестезист эмчи сестралары, рентгенолог эмчилер бар. Олар шупту коронавирустуг пациентилерни эмнээринге улуг арга-дуржулгалыг. Найысылалдың кол стационарларының: Л.А. Ворохобов аттыг, В.В. Вересаев аттыг, М.Е. Жадкевич аттыг хоорай эмнелгелериниң, халдавырлыр аарыгларның 2 дугаарлыг клиниктиг эмнелгезиниң, хоорайның 175 дугаарлыг поликлиниказының эмчилери-дир.
Журналистер-биле чугаалажып тургаш, хирург-эмчи Константин Покровский мынча дээн: «Республиканың удуртулгазы, Тываның Кадык камгалал яамызы эмнелгелерге оруннар фондузун белеткээринге аажок харыысалгалыг болганын демдеглээр ужурлуг. Республика эмнелгезиниң терапия корпузунуң баазазынга кол инфекция корпузун тургускан, ол ажылга халдавырлыг аарыглар эмнелгезин база киириштирген. Диспансерниң баазазынга аарыг улусту хүлээп алгаш, байдалының аайы-биле аңгылаар пункт дээрге кончуг шын болгаш билдилиг, өй-шаанда кылдынган ажыл-дыр. Коронавирус инфекциязындан берге аарый берген улусту эмнээринге кислород дыка херек. Коронавирустуг дегдиришкин эмнээриниң кол дүрүмү аарыг кижиге агаар бээри. Оруннарның хөй кезиин кислород кожуп болур кылдыр база белеткээн болду»
«Оруннар чедишпес деп чүве чок»
Тывада коллегаларының белеткели болгаш квалификациязының деңнелиниң дугайында Москваның эмчилери база чугаалаан. «Аарыг улусту аңгылаар пунктунуң эмчилери ажылдың чаа методиказын эки өөренип шиңгээдип алган. Аар-берге болгаш ортумак хирелиг пациентилерге херек оруннарның курлавыр санын өй-шаанда аңгылап, чыттырар пациентилерни дыка дүрген чорудуп, демниг ажылдап турар. Эмнелгелерде оруннар чедишпес деп чүве көрбедивис. Республиканың амбулаторлуг звенозунуң ажылы чымыштыг. Бажыңында эмчи хайгааралында турар пациентилерге барып чедип, херек кырында хондур көрүп хайгаарап турар. Аарыг улуска чогуур үезинде дузаны чедирип, эмнелгеге чыттырар дээш чорудуп турар.»- деп, Константин Покровский демдеглээн.
Чурттуң өске субъектилеринге бодаарга, эмчи дузазын чедирип турганы, массалыг тестирование эрттиргени, маршрутизацияны кылганының ачызында бо республиканың иштинге аарыының байдалы аар-берге болгаш ортумак хирелиг пациентилерниң саны көвүдевейн барган дээрзин найысылалдың эмчилери дыңнаткан.
«Чайлаш чок болу бээр»
Кижилерниң COVID-19-тан чок апаарының дугайында эмчи бригаданың удуртукчузу мынча дээн: «Вирустуг аарыгларның өөскүп тарааны черле «кудуруктуг» болуру харааданчыг. Кижи чок апаар таварылгаларның саны, аар-берге аараан улустуң хуузу көвүдей бээр, а аарып турар улустуң саны харын-даа эвээжей бээр. Бо дээрге чайлаш чок болу бээр чүүл-дүр. Ындыг-даа болза, аар-берге аараан улустуң шуптузунга өй-шаанда дуза чедирер талазы-биле эмнелгелерде реанимация оруннары, кислород кожар черлерниң курлавыры чедер дээрзин демдеглеп каайн».
Компьютер томография аппарады дээрге коронавирус халдавырлыг аарыын эмнээр чүүл эвес-тир. Канчап билир дээш ол КТ-аппаратка шинчиледип хынадып турбас. Кижиниң кадыынга ол харын-даа хора чедирип болур дээрзин эмчилер бир үн-биле республиканың чонунга чагып чугаалаан.
Шын угланыышкынныг
Ужуражылганы түңнеп тура, Константин Покровский коронавирустуг халдавырлыг аарыгга эмчилер ниитилели бир дугаар таваржып турар дээрзин айыткан. «Республиканың удуртулгазының байдалды баш бурунгаар көрүп, дарый хөделип, ийи кол госпитальды тургузупкан. Ажылын шынарлыг кылган деп үнелеп болур кол негелде ол-дур. Республиканың госпитальдарын барып көрүп турдувус, шын организастаан-дыр. Республиканың чурттакчыларынга эмчи ажылдакчыларының талазындан айыыл тургуспазын өөренип көрген. Эмчи ажылдакчыларынга хуу камгалалдыг чүүлдерни чедер кылдыр садып белеткээн, берип каан. Амбулаторлуг звенонуң ажылы чымыштыг чоруп турар. Эмчилер саны чедер деп чүве турбас дээрзин билип алыры чугула. Бистер шупту чымыштыг бачым ажылдап турар бис. Москваның эң улуг эмнелгелериниң ковид төвүнүң удуртукчузу болгаш, чугаалап болур мен. Бистер эпидемияның дүшкүүрлүг үезинде 200-200 кижилерни хүлээп турдувус. КТ-шинчилел эрттирер аргавыс чок турган, чүгле клиникага, анализ болгаш пульсоксиметр көргүзүглеринге даянып ажылдап турган бис. Биске аарыг улустар чыдар чер четчип турган деп чугаалаары болдунмас. Мында база шак-ла ындыг байдал болуп турар. Ынчалза-даа мында аарыг кижилерниң, ооң иштинде эмчи ажылдакчыларының аразында аараан улустуң саны аажок хөй кылдыр көвүдевейн турар. Ол дээрге дузаны шын болгаш шынарлыг чедирип турарын көргүзүп турар» -деп, Константин Покровский эмчи чугаалаан.
Найысылалдың эмчилери регионда байдалды үнелеп көрбүшаан, тус черниң эмнелгелеринге диагностика талазы-биле арга-сүме кадып, кожууннарга барып чедип чораан. Стационарларда аар-берге болгаш ортумак хирелиг пациентилер-биле дорт ажылдап турар.
Тыва Чазактың парлалга албанының сайтызындан очулдурган.