Тыва бөрт – кижиниң сүлдезин бедидип, хей-аъдын көдүрер
Бай-Тайга кожууннуң төп библиотеказынга кожууннуң ус-тывыш бажыңының директору Надежда Таргынның удуртулгазы-биле онзагай хемчег болган.
ТР-ниң алдарлыг артизи, хөөмейжи, ус-шевер Айлаң Дамыраң болгаш эртем ажылдакчызы, ойнаар-кыстар кылыр мастер Вячеслав Салчак хүндүлүг аалчылар болганнар.
Шеверлер чыылган сонуургалдыг чонга тыва бөрттүң янзыларын, кажан, кандыг үеде ону кедерин, ооң өске чоннардан, ылаңгыя моол чоннуң бөрттеринден ылгалын кончуг тода, билдингир кылдыр тайылбырлаан.
А.Б. Дамыраң калбак тыва бөрттү канчаар даараарын көргүскен. Мастер-класска Чазактан келген төлээ Елена Ондар, кожууннуң баштыңы Экер Байс, кожуун чагырыкчызының хүлээлгезин күүседип турар Аржаан Хертек олар база улуг сонуургал-биле киришкеннер.
Ук ужуражылга, мастер-класс ажыктыг база солун эрткен болгаш дараазында сорулгаларын дугурушкан.
Тыва бөрт – тыва кижиниң сүлдезин бедидип, хей-аъдын көдүрер болганда, амгы үеде тускай шериг операциязында киржип турар оолдарывыска тыва бөрттерни даарааш, чорудуп бээрин дугуржуп сүмелешкеннер.
Ус-шеверлерниң ажыл-херээ бүдүнгүр болурун кожууннуң удуртулгазы күзээн.
Хол бөмбүүнге маргылдаа
Бии-Хем кожууннуң төвү Туранга «Мээң төрээн суурум – Аржаан» деп республиканың шилиндек эр командаларының аразынга хол бөмбүүнүң маргылдаазы болуп эрткен. Республика чергелиг улуг маргылдаага кожууннардан болгаш найысылал Кызыл хоорайдан ниитизи-биле 32 команданың 256 спортчузу киришкен.
Чидиг демиселдиң түңнелинде Чөөн-Хемчик кожууннуң Хөндергей сумузунуң командазы бирги черге төлептиг болган. Ийиги черни Өвүр кожууннуң Ак-Чырааның, үшкү черни Чөөн-Хемчик кожууннуң Чыргакының, дөрткү черни Бии-Хем кожууннуң Аржаан сумузунуң командалары тус-тузунда чаалап алган.
Шаңналдыг черлер алган командаларны медальдар, акша шаңналдары болгаш «изиг хан-биле» шаңнаан. Маргылдаа үезинде чараш оюнну көргүскен бедик мергежилдиг спортчуларга тускай шаңналдарны база тывыскан.
“Эң дээре камгалакчы” – Кежик Донгак, "Эң дээре дамчыдыкчы ойнакчы" – Азиат Монгуш, "Эң дээре халдакчы" атка Ай-Херел Дыртый-оол төлептиг болган. Тываның шыырак дээн универсал спортчуларының бирээзи – Буян Баазаң.
Хол бөмбүүнге маргылдааны бедик деңнелге эрттирген Аржаан сумузунуң хол бөмбүкчүлеринге, тус чер чагырга чериниң ажылдакчыларынга, Бии-Хем кожууннун хол бөмбүүнүң федерация даргазы Мерген Ховалыгга, хөй санныг деткикчилерге Аржаан сумузунуң чагырга чериниң удуртулгазы четтиргенин илереткен.
Мээң бажыңым – мээң шивээм
Каа-Хем кожууннуң Сарыг-Сеп болгаш Суг-Бажы сумуларынга өскүс болгаш ада-иезиниң хайгааралы чок арткан уруглар эрге-байдалдыг хамаатыларга чаа бажыңнарның дүлгүүрлерин байырлыг байдалга тывыскан.
Чаа бажың ээлериниң чуртталгазында өөрүнчүг болуушкун-биле кожуун, суму чагыргазының төлээлери байыр чедирип, шынарлыг оран-саваны үе-шаанда туткан хүлээникчи организацияларның удуртукчуларынга Өөрүп четтириишкин бижиктерин тывыскан.
Үнүп келген чылда Суг-Бажы сумузунуң чурттакчызы Рогзан Холдуй чаа бажыңныг болганнарның бирээзи бажыңының девискээринге хууда дузалал ажыл-агыйын тургузуп, бода мал тудар, картофель болгаш ногаа тарыыр сорулганы салган. Чазын кажаа-хорааны тудуп кириптер.
Тыва Республикада айыттынган бөлүктүң хамаатыларын бажың-балгат-биле хандырар талазы-биле программа 2013 чылдан эгелеп боттанып эгелээнин сагындыраал.
Аас-кежиктиг өг-бүлелер Тываның Чазаанга, кожуун, суму чагырга черлеринге өөрүп четтиргенин илередип, чаа бажың оларның быжыг шивээзи болурун дыңнатканнар.
Малчын коданнарже оруктарның харын аштап турар
Чөөн-Хемчик кожуунга эрткен неделяда улуг хар чаггаш, хадаан соонда, Ийме, Баян-Тала, Хайыракан, Шеми, Чадаана, Теве-Хая малчыннарының кыштагларынче оруу муңгашталы бергенин кожууннуң чагырга даргазының хүлээлгезин күүседип турар Чойган Монгуш дыңнаткан.
Кожууннуң көдээ-ажыл агый эргелели болгаш тус чер чагырга черлериниң ажылдакчылары малчын коданнарже чедер оруктарны аштап-арыглаан. Бо хүнде ниитизи-биле 75 кыштагже оруктар аштаттынган.
«Стройэкспресс» кызыгаарлаан харыысалгалыг ниитилелдиң, кожуун чагыргазының, грант алган малчыннарның тракторларын ук ажылче угландырган. Ажыл ам-даа уламчылап турар.
Көдээ ажыл-агый эргелелиниң ажылдакчылары хүннүң-не малчыннар-биле харылзажып, байдалды шыңгыы хайгааралга алган.
Чажыт белекчигештер
Эрги Чаа чыл байырлалын уткуштур Таңды кожууннуң бичии уругларга болгаш өг-бүлелерге социал дуза кадар төвүнүң ажылдакчылары төпте турар ажы-төл-биле кады «Коляда келди! Чаа чылды эккелди!» деп хемчегни организастааш, иштинде чажыт белекчигештерлиг варениктерни кылганнар.
/ ТМГ-ден медээлер.
