Үлегерлиг девискээр
Бай-Тайга кожууннуң Бай-Тал сумузунга «Үлегерлиг бажың девискээри» деп суму чергелиг мөөрей болуп эрткен. Аңаа сумунуң чурттакчы чону идепкейлии-биле киришкен.
1 дугаар черни Каң Каң-оолович биле Белекмаа Чкаловнаның өг-бүлези төлептии-биле чаалап алгаш, 3000 рубльдиң сертификадын шаңналга алган.
2-ги черни ийи өг-бүлеге тывыскан: Эрес Владимирович биле Саида Петровнаның, Түмен-оол Отук-оолович биле Рада Сергеевнаның. Олар 2000 рубльдиң сертификаттарын шаңналга алган.
Онзагай ярмарка
Сүт-Хөл кожууннуң төвү Суг-Аксы сумузунда Культура одааның баарынга «Сайзанак» уруглар садының белеткел бөлүүнде чаштарның ада-иелери ярмарка-делгелгени организастаан.
Ярмаркага янзы-бүрү солун болгаш ажыктыг барааннарны, боттарының хол-биле кылганы ажылдарын делгээн. Аалчы бүрүзү онзагай чүүлдерни садып ап тура, чаштарны болгаш оларның ада-иелерин деткээни ол.
Сайгарлыкчыларга деткимче
Сүт-Хөл кожууннуң төвү Суг-Аксының Культура одаанга «Бизнес-десант» национал төлевилелдиң деткимчези-биле сайгарлыкчыларга ужуражылганы организастаан. Аңаа ТР-ниң Экономиктиг хөгжүлде яамызының, Росхереглелхайгааралдың, Федералдыг үндүрүг албанының, бизнести деткиир албан черлериниң төлээлери тус черниң сайгарлыкчыларының сонуургаан айтырыгларынга харыыларны берген. Специалистер «Шынчы демдек» системазының болгаш кассаларга албан негелделерниң дугайында тодаргай тайылбырны кылган. Шак ындыг хемчеглер кожуунга сайгарлыкчы чоруктуң өзүлдезинге болгаш хөгжүлдезинге идигни бээр дээрзи билдингир.
Чаарттынган техникум
Таңды кожууннуң Балгазын суурда Тываның аграрлыг үлетпүр техникумунда бо хүнде капиталдыг септелге кидин түлүк чоруп турар. 1954 чылда туттунган техникумнуң оран-савазын чаартыр сорулга-биле 2023 чылда «Профессионалитет» деп федералдыг төлевилелге киришкеш, 100 сая рубльди ойнап алганын техникумнуң директору, РФ-тиң алдарлыг, ТР-ниң улустуң башкызы Ольга Петровна Баркова дыңнаткан. Техникумнуң сургуулдарының чурттаар ниити чуртталга бажыңнарындан эгелээш, өөренир корпустар, чемненир чери база спорт залы шуптузу амгы үениң стандарттарынга дүүштүр чаарттынар.
Буян ООРЖАКЫҢ тырттырган чуруу.
Бокту сөөртүп эгелээн
Таңды кожууннуң девискээринге сөөлгү ийи неделя дургузунда бок сөөртүр машинаның ажылын түр када соксаткан турган. Чылдагааны болза күрүнениң орук шимчээшкининиң айыыл чок чоруунуң инспекциязынга автотранспортту бүрүткедир талазы-биле ажылдар чоруп турган.
Шупту техниктиг айтырыглар шиитпирлеттинген, бок төгер машина катап долузу-биле график ёзугаар кадыг коммуналдыг бокту сөөртүп эгелээн.
Таңды кожууннуң чагырга даргазының хүлээлгезин күүседип турар Айбек Конгар бок сөөртүр транспорттуң ажыл-чорудулгазын хыналдага алган.
Ада-иеге аалчылар өрээли
Тожу кожуунга «Ада-иеге аалчылар өрээли» деп акция болуп эрткен. Аңаа Тыва Республиканың Чазааның чанында Назы четпээннер болгаш оларның эргелерин камгалаар талазы-биле албан чериниң килдис эргелекчизи Дейа Донгак «Өөредилгеге ада-иениң ролю. Школачыларның өөредилгеге чедиишкиннерин канчаар бедидер болгаш чүткүлүн канчаар оттурарыл» деп теманы таныштырган.
Хемчегге 30 ажыг ада-ие боттарының эргелерин, хүлээлгелерин билип алгаш, ажы-төлүн кижизидер болгаш камгалаар дугайында айтырыгларынга харыыларны алган. Оон ыңай ажы-төл-биле канчаар ажылдаарының, чугаалажырының дугайында өөредиглиг тренингилерни специалистер организастаан.
Ужуражылга дооступ турда, Тыва Республиканың уруглар эргелериниң талазы-биле бүрүн эргелиг төлээзи Саида Сеңгии өөрүп четтириишкин бижиктерин хөй ажы-төлдүг болгаш үлегерлиг ада-иелерге тывыскан.
Маадырга тураскааткан маргылдаа
Сентябрь 27-де Эрзин кожууннуң Мөрен сумузунга тускай шериг операциязының киржикчизи, «Эрес-дидим чорук» ордениниң (мөчээниниң соонда тывыскан), «Эрес-дидим чорук дээш» деп медальдың эдилекчизи Александр Мунзукович Чоодунуң чырык адынга тураскааткан элээди оолдар аразынга тыва хүреш маргылдаазын маадырның чоок кижилери организастап эрттирген.
Маадырга тураскааткан маргылдаага Эрзинниң сумуларындан, Тес-Хемниң Ак-Эрик сумузундан, Өвүр кожуундан база Кызыл хоорайдан ниитизи-биле 100 ажыг элээди мөгелер киришкен. Ол ышкаш кожууннуң хоочун мөгелери, тренер башкылары спортчу хемчегге хүндүлүг аалчылар болуп келген.
Чурукту Айдыс САДИ тырттырган.
Шеми оруунда септелге
Чөөн-Хемчик кожууннуң чагырга даргазы Айдыс Кууларның медеглээни-биле алырга, ук кожууннуң Шеми сумузунче баар орукта септелге ажылдары эгелей берген.
«Бо чылын акша-хөреңгиниң шаа-биле 2 километр орукту асфальтылаары планда көрдүнген. Оон аңгыда аварийлиг көвүрүгнү база удавас септеп эгелээр.
Кожууннуң транспорт инфраструктуразын хөгжүдер талазы-биле улуг ажылдың чугула базымы ол. Кожууннуң чагырга чери 2030 чылга чедир республиканың болгаш кожууннуң хөгжүлдезиниң узун хуусаалыг планын боттандырары-биле идепкейлиг ажылдап турар. Чурттакчы бүрүзүнүң амыдырал-чуртталгазының шынарын экижидер дээш, республиканың орук фондузунуң болгаш өске-даа күрүне программаларының берип турар бүгү деткимчезин ажыглап турар бис!» – деп, ол демдеглээн.
Айдың ОНДАР белеткээн.
Чуруктарны интернеттен алган.
“Шын” №38 2025 чылдың октябрь 2
