Ээр-хавакчыларга чаа культура одаа
Бай-Тайга кожууннуң Ээр-Хавак сумузунда чаа Культура бажыңының тудуу кидин түлүк. Библиотекалыг Культура бажыңын «Сорунза» национал төлевилелдиң чорудуу-биле кылып турар.
Бо хүнде тудугнуң ханаларын тургускан, амгы үениң соңгаларын салган, иштики-даштыкы ажылдарын кылыры арткан. Ам чылыдылга системазын тургузар болгаш долгандыр девискээрин чаагайжыдар ажылдар чоруп турар. Брусчатка шывар ажылдың 70 хуузу, а одалга системазының 60 хуузу кылдынган.
Чаа Культура бажыңы ээр-хавакчыларга чогаадылганың, дыштанылганың база өөредилгениң төвү болур дээрзи билдингир.
Алдар аллеязын ажыткан
Октябрь 18-те Таңды кожууннуң Арыг-Бажы сумузунга Ада-чурт камгалакчыларының ат-алдарын мөңгежиткен «Алдар аллеязын» байырлыг байдалга ажыткан.
Күскү сооктар дивейн, суурнуң чурттакчылары аллея тудуун доозарынга боттарының үлүг-хуузун киириштирген дээрзин Таңды кожууннуң чагырыкчызы А.Н. Конгар демдеглээн. Байырлыг ажыдыышкынга Таңды кожууннуң баштыңы У.М. Нурзат, Дээди Хуралдың депутаттары А.С. Ширижик биле Э.М. Хуурак олар маадырларга мөгейигниң сөстерин чугаалааш, тудугга киришкен чонга өөрүп четтиргенин илереткен.
Деткикчизи — «Эльбрусметалл-литий»
Эрзинге күш-культура болгаш спорт залы удавас ажыттынар. Бо хүннерде Эрзинниң спорт школазының коллективи даргазы, тускай шериг операциязының киржикчизи Солун-оол Мунзуктуң удуртулгазы-биле тудуг ажылдарында идепкейлиг киржип турар. Чүге дизе каш-ла хонгаш чаа спортчу объект эжиктерин ажыдар.
Ук объектини 2024 чылдың үшкү кварталында тудуп эгелээн. Ол Тываның Баштыңы Владислав Ховалыгның шиитпириниң ачызында боттанып турар. Тудугнуң деткикчизи «Эльбрусметалл-литий» КХН, а тудугну «ТАПСА-98» КХН боттандырып турар.
Бо хүннерде чаа спорт залының чылыдылга котёлун ажылдаткаш, чылыгны берип эгелээн. Келир неделяда байырлыг ажыдыышкынны планнап турар.
Күш-культура болгаш спорт залының ниити шөлү 850,19 дөрбелчин метр. Ында биче-футбол, хол бөмбүү база баскетбол шөлдери, вестибюль, эр болгаш кыс улуска кеттинер база тренерлерниң болгаш техниктиг ажылдакчыларның өрээлдери, ол ышкаш арыгланыр черлер турар.
Театр — бис-тир бис
Өвүр кожууннуң школаларының аразынга «Театр — бис-тир бис» деп фестиваль-мөөрей болган.
Чогаадыкчы мөөрейниң түңнелинде дээди шаңналды Хандагайты ортумак школазы алган. Тускай номинацияларга дараазында школалар тергиидээн: «Тергиин костюм» — Саглы школазы, «Тергиин театр костюму» — Ак-Чыраа школазы, «Тергиин актёржу уран арга» — Солчур школазы, «Тергиин хөгжүм үделгези» — Чаа-Суур школазы, «Тергиин тургускан шии» — Дус-Даг школазы. Эң-не тергиин эр рольду Намсырай Монгуш, а кыс рольду Алиса Донгак күүсеткен. Башкы Алиса Вячеславовна Саттың ажылын тергиин деп үнелээн.
Чыргалаңды школазы чаарттынган
«Аныяктар болгаш уруглар» национал төлевилелдиң ачызында Тес-Хем кожуунда ам дөрт дугаар школа чаарттынган.
1950 чылдың октябрьда ажылдап эгелээн Чыргалаңды школазынга капитал септелге кажан-даа кылбайн турган. Бо чылын ук өөредилге албан чери 75 чылдаан оюн демдеглеп турар. Капитал септелге юбиляр школага улуг белек болган.
Амгы үеде ында 170 уруг өөренип турар. Школада 13 өөредилге кабинеттери, ооң иштинде амгы үениң техниказы-биле дериттинген «Өзүлдениң точказы» деп чурагайлыг хүрээлел кабинеди база бар. Коллективте 51 кижи ажылдап турар, оларның 28-и – башкылар.
«Социал хөмүр-даш» Тожуда
«Социал хөмүр-даш» губернатор төлевилели-биле республикада хөй ажы-төлдүг, амыдыралы чегей өг-бүлелерни хөмүр-даш-биле хандырып турар болза, Тожу кожууннуң ол категорияга хамааржыр өг-бүлелерин оттулар ыяш-биле деткип турар. Бир өг-бүлеге ооң хемчээли – 4,8 кубометр ыяш.
Бо хүнде Тожу кожуунда ындыг деткимчени 35 өг-бүле ап турар: Ийде – 11, Адыр-Кежигде – 9, Доора-Хемде – 15.
Медээлерни А. СОЯН белеткээн.
Чуруктарны интернеттен хоолгалаан.
«Шын» №41 2025 чылдың октябрь 23