Казах өөредиглиг чугаа
Чаңгыс-даа оол чок, үш кыстыг бир бай чурттап чораан. Ол кезээде: «Кыс уруг— оглу эвес. Өшкү эъди — эът эвес. Элчиген — хөлге эвес. Шай — чем эвес» — деп, ашак хомудап чугааланыр турган.
Уруглары өскеш, ашактарга баргаш ада-иезиниң бажыңын каггаш чорааннар. Ашак кырган кадайы-биле артып калган. Бир чылын бойдус халавы болган. Байның малы соок кышты ажып шыдавайн, аш-чуттан кырылган. Амыдыраар эт-хөреңги чок арткаш, ашак уругларынче чорупкан. Уруглары ачазынга кым кайы хире шыдаары-биле дузалажыр деп сүмелешкеннер-дир.
Ашак кайы-даа уруу, күдээзинге баарга, баштай аъшкарып-чемгергеш, чүс хойну, он-он инек болгаш аъттарны бергеш, хүндүткелдиг үдеп чандырган-дыр.
Ашак чанып келгеш: «Адазын утпаан болза, кыс уруг, оглу ышкаш, үзү чедер болза, өшкү эъди амданныг, орук чогаан болза, элчиген эки хөдел-дир, сагыш-сеткилге чиикте, шай ижери чаагай-дыр» — деп чугааланган.
Бурганга кыс уруглар хайырлааны дээш ынчаар четтиргенин илереткен.
«Шын» №42 2024 чылдың июнь 8
