Шрифт
А А А
Фон
Ц Ц Ц Ц Ц
Изображения
Озвучка выделенного текста
Настройки
Обычная версия
Междубуквенный интервал
Одинарный Полуторный Двойной
Гарнитура
Без засечек С засечками
Встроенные элементы
(видео, карты и т.д.)
Вернуть настройки по умолчанию
Настройки Обычная версия
Шрифт
А А А
Фон
Ц Ц Ц Ц Ц
Изображения
Междубуквенный интервал
Одинарный Полуторный Двойной
Гарнитура
Без засечек С засечками
Встроенные элементы (видео, карты и т.д.)
Вернуть настройки по умолчанию

МАҢГАН АК ХАР

21 января 2025
5

Манган ак хар айга чайнаан кышкы дүне

Базар-Оюң чүген-суглуу шыңгыр-шыңгыр.

Карак баскан түмен сылдыс сыгыдыңга

Караң кыс дег таалап чайнаан, сыгыр-сыгыр.

Кылыктаныр дүвү безин хөңнү чымчап,

Кылын хөртүк аразынче дүргектелгеш,

Хензиг чаш дег, дүжеп удуй берди ышкаш.

Херелдиг ай чайыр чажып, эштип чору.

Угулза дег делгемнерни эргий ужуп,

Уран бойдус таалалынга алзыпкаштың,

Уян хөңнүм хөлзедипкен сыгыдыңга

Улажыптар чаяан меңээ турган болза.


ХАРЖЫГАШ


– Даамай баткан, Харжыгажым,

Талыгырдан чүге келдиң?

– Ава черни соок кыжын

Аккыр энчээм чылытсын дээш,

Ада Дээрим айбылады.

– Харжыгажым, дораан-на

Кайнаар чашты бердиң?

– Шулун, шаанак, агының

Чулуу болуп хуулдум.

– Харжыгажым, биске

Катап кажан келир сен?

– Шаттар, шөлдер олбуктааш,

Ша-даа четпейн келир мен.

Шанак, хаагың белетке,

Чаржып, хөглеп, ойнаар бис.


СОЛУН, БАЙЫН МАГАДАДЫМ


Аккыр энчек черниң кырын,

Арга шөлдү кааставытты.

Бөкпек талдар, хараганнар

Мөңгүннүг ак негей кеткен.

Алаак ишти аяң черде

Ак хар бөрттүг ирей олур.

Шагның шаанда тоолчу өгбем

Чараш тоолун ыткан-даа дег.


ДОШКА


Аккыр энчек эштивиткен,

Арга, шөлдер, хемнер, даглар

Кышкы хүннүң херелинге

Кылаң сылдыс дизип ойнаан.

Сай-Суум арыг кыламазы

Чайырланган көрүнчүк-ле!

Ырлыг судак тоолун дыңнап,

Ыржым өттүр чайнап чыдыр.

Кончуг кылын шилдең дошка

Коньким кеткеш, кушталдырып,

Чашкы шаамда өөрүм сактып,

Сагыш-сеткилим өөрүүрүн.

Каткы-хөглүг, чугаа-сооттуг

Кады өскен чажыттарым

Карактарга чуруттунар,

Кандыг аайлыг элдептиг чоор?


СООК ДҮВҮ


Чыккылама кыштың соогу

Шыырныктыр хаарып, үрүп,

Шыжыккан дег хөрлээлеп тур.

Дүргектелдир харын чажып,

Дүвү саарып, ээргииштелип,

Дүлгээзинин доюлдурду.

Сай-Суум шимээн чараш хаактар,

Салгын-биле ылчыңнашкаш,

Чараш хээзи эстей берди.

Аҗыг чывар, дүвү мени

Ак шаң болуп, доңган сен дээш,

Амырап, хыы ханган-даа дег.

Кышкы негей, кидис идиим

Кылын, чылыг. Шыырныкпас мен.

Кылыың меңээ дыынмас, Дүвү!

Нина ЭРТИНЕ,

Тываның чогаалчылар эвилелиниң кежигүнү.

«Шын» №1 2025 чылдың январь 16