Декабрь 9-та Кызыл хоорайның Тиилелге шөлүнге Ада-чурт камгалакчыларының хүнүнге тураскааткан митинг болуп эрткен. Аңаа Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг, күрүне албан черлериниң, Чепсектиг Күштерниң, камгалал органнарының, хөй-ниити болгаш аныяктар организацияларының төлээлери киришкен.
Байырлыг хемчег кажыыдалдың минутазы болгаш Мөңге отка боодал чечектер салыр ёзулал-биле эгелээн. Ада-чурт камгалакчыларының хүнүн чылдың-на декабрь 9-та демдеглеп турар. Ол хүн Россияның бүгү булуңнарында Совет Эвилелиниң Маадырларын, Ыдыктыг Георгий кавалериниң ордениниң эдилекчилерин, Социалистиг Күш-ажылдың Маадырларын болгаш Россия Федерациязының маадырларын алдаржыдып, оларга хүндүткелдиң мөгейиин кылыр хүн.
2025 чылды РФ-тиң Президентизи Ада-чурт камгалакчызының чылы кылдыр чарлаан. Ынчангаш бо удаада ук байырлалды бүгү чуртта онзагай кылдыр демдеглеп эрттирип турар.
Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг маадырлар дугайында сактыышкын дээрге чүгле эрткен үеге мөгейиишкин эвес, а салгалдарны каттыштырып, национал хей-аътты быжыктырып, маадырларывысты чүректеривиске сагындырып чоруур дээрзин онзалап демдеглээн.
«Өгбелеривистиң ажыл-херээ Ада-чурттуң чаа камгалакчыларын сорук киирип, оларның эрес-дидим чоруу аныяк-өскенге мөзү-шынар үлегери апаар. Аңгы-аңгы үелерде Ада-чуртту камгалаары-биле туржуп чорааннарга мөгеер бис. Оларның үлегери бисти эң-не чугула чүүлге – чурттуң салым-чолу дээш тура-соруктуг болгаш харыысалгалыг болурунга өөредип турар» — деп, ол чугаалааш, Тиилелге шөлүнде Билдинмес солдаттың тураскаалынга чечектер салыр чаңчыл дайын шөлүнге болгаш тайбың үеде эрес-дидим чоруун көргүскен хамаатыларга өөрүп четтириишкинниң илередии дээрзин база демдеглээн.
Чаңчыл ёзугаар төрээн чери дээш бажын салган дайынчыларга тураскаадып, 55-ки гвардейжи мото-адыгжы (даг) бригадазының шериг оркестри «Журавли» деп ырыны күүсеткен.
Россияда 13 муң ажыг кижи Маадыр сылдызы-биле шаңнаткан. Ада-чурттуң Улуг дайынының үезинде 11600 ажыг кижи Совет Эвилелиниң Маадыры деп атты алган. Бо атка төлептиг болган Тыва Арат Республиканың үндезин чурттакчыларының аразында Михаил Артемьевич Бухтуев, Түлүш Балданович Кечил-оол, Чүргүй-оол Намгаевич Хомушку, Николай Николаевич Макаренко, Александр Антонович Семирацкий бар. Эң бедик шаңналды Афган болгаш Кавказ дайыннарынга киришкен дайынчыларга база тывыскан. Амгы үеде тускай шериг операциязының киржикчилеринге эрес-дидим чоруу дээш Маадыр атты тыпсып турар. Ол дээрге Тываның үндезин чурттакчылары Мерген Донгак, Чалым Чүлдүм-оол, Буян Куулар олар-дыр.
Ада-чурттуң маадырларының хүнүн Күрүне Думазы 2007 чылдың январьда тургускан. Февральда депутаттарның эгелээшкинин Федерация Чөвүлели, ооң соонда Россияның Президентизи Владимир Путин бадылааннар. Декабрь 9-туң хүнүн 1769 чылда Екатерина II Хаанның Ыдыктыг Георгий Тиилекчи орденин тургусканы-биле холбаштыр шилип алган. Ол орденни эрес-дидим чоруун көргүскен шериглерге тыпсып турар.
А. ОНДАР белеткээн.
Чурукту ТР-ниң Чазааның парлалга албанындан алган.
“Шын” №48 2025 чылдың декабрь 11
