“Кыштаг”, “Чаа сорук” төлевилелдерниң доозулганы-биле холбаштыр ооң документилерин аайлап эмгелээр, ук төлевилелдерниң 2020 болгаш 2021 чылдарда киржикчилери алган малының дуюун тургузуп, эгидер ужурлуг малын муниципалитеттерниң өнчүзү кылдыр дамчыдып бээриниң дугайында шиитпирни Тываның Баштыңы Владислав Ховалыгның даалгазы ёзугаар 2022 чылдың май 27-де ТР-ниң Чазааның деңнелинге хүлээп алган. “Кыштаг”, “Чаа сорук” төлевилелдерниң 2020 – 2021 чылдарда сөөлгү киржикчилериниң эгидип берген малын муниципалдыг тургузугларның өнчүзү кылдыр дамчыдып бээринге Тыва Республиканың Көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем, Күш-ажыл болгаш социал политика яамыларының, муниципалдыг тургузугларның чагыргаларының, кожууннарда көдээ ажыл-агый эргелелдериниң төлээлери, көдээде чурттакчылыг черлерниң чагырга даргалары, кожууннарда өг-бүлеге болгаш ажы-төлге социал дуза төптериниң директорлары киржир ужурлуг.
Губернатор төлевилелдериниң 2020 чылда киржикчилери эгидип бээр ужурлуг малын 2022 чылда муниципалдыг тургузугларга дамчыдып берипкен. Төлевилелдерниң 2021 чылда киржикчилериниң малын муниципалдыг тургузугларга дамчыдып бээри амгы үеде адакталып турар. 2023 чылдың сентябрь эгезинде байдал-биле алырга, Чаа-Хөл, Мөңгүн-Тайга, Өвүр, Бии-Хем, Кызыл, Барыын-Хемчик, Бай-Тайга, Улуг-Хем, Чеди-Хөл, Каа-Хем, Таңды, Тере-Хөл кожууннардан “Кыштаг” төлевилелдиң киржикчилери ниитизи-биле 8200 малды, ооң иштинде 600 мыйыстыг бода малды, 7600 шээр малды муниципалдыг өнчүге дамчыдып берген. Чижээлээрге, Чаа-Хөл кожууннуң “кыштагжылары” 800 шээр малды, Таңдының “кыштагжылары” 160 мыйыстыг бода малды дамчыдып берген. Чөөн-Хемчиктиң, Сүт-Хөлдүң, Тожунуң, Эрзинниң, Тес-Хемниң, Өвүрнүң Дус-Даг, Чаа-Суур, Сарыг-Хөл, Солчур сумуларның “кыштагжылары” ниитизи-биле 6120 малды, ооң иштинде 120 мыйыстыг бода малды, 6000 шээр малды бо сентябрь айда муниципалдыг өнчүге дамчыдып бээр.
“Чаа сорук” губернатор төлевилелдиң киржикчилери, 2023 чылдың август айның сөөлгү хүннеринде байдал-биле алырга, ниитизи-биле 5140 малды, ооң иштинде 540 мыйыстыг бода малды, 4600 шээр малды муниципалдыг өнчүге дамчыдып берген. Чижээлээрге, Барыын-Хемчик кожууннуң “чаа сорукчулары” 1000 шээр малды, Таңдының “сорукчулары” 180 мыйыстыг бода малды дамчыдып берген. Чөөн-Хемчиктиң, Сүт-Хөлдүң, Тожунуң, Эрзинниң, Тес-Хемниң, Өвүрнүң Дус-Даг, Чаа-Суур, Сарыг-Хөл, Солчур сумуларның “чаа сорукчулары” ниитизи-биле 4420 малды, ооң иштинде 220 мыйыстыг бода малды, 4200 шээр малды бо чылдың сентябрь айда муниципалдыг өнчүге дамчыдып бээр ужурлуг.
Губернатор төлевилелдериниң киржикчилери алган малының дуюун тургузуп, муниципалдыг өнчүге эгидип бергени малды ажыктыг ажыглаар талазы-биле хемчеглерни тус чер чагыргалары ап чорудар ужурлуг. Хууда ээзи чок, ниитиниң өнчүзү апарган мал-маганның азыралы болгаш ажыглалы шоолуг эвес дээрзин 1990 чылдарның сөөлгү, 2000 чылдарның баштайгы үелери көргүскен болгай.
ТР-ниң Көдээ ажыл-агый яамызының медээлеринден Ш. МОНГУШ белеткээн.
№66 «Шын» 2023 чылдың сентябрь 6