Мээң байым:
Каас-коя хепте эвес,
Кармак долу акша эвес,
Чыргап орар кожай эвес,
Чыжыр алдын ширээ эвес,
Чыраа саяк аът-даа эвес,
Чычаан-терге ээзи эвес,
Арга-оптуң хөйү эвес,
Албан-дужаал улуу эвес.
Мээң байым:
Кадыыр, маска тударымда,
кадыг чымыш тоовазымда,
Чораан бодум бөдүүнүнде,
Чонум-биле иштежимде
Дужаал улуу сүрбезимде,
Туружумну ээлээнимде,
Арыг-шынчы сеткилимде,
Ажы-төлүм көвейинде.
«Чогаалчы Салчак Өдекеевич Тамбаныӊ төрүттүнген хүнүнден бээр 105 хары» деп информастыг кичээл Каа-Хем кожууннуӊ Кундустуг суурунуӊ ном саӊынга болуп турган. Сураглыг чогаалчыныӊ допчу-намдарыныӊ, чогаадыкчы ажыл-ижиниӊ дугайында чугаалашкан. «Амыргалаар» деп тоожудан үзүндүнү шилип алгаш, аянныг номчулганы эрттирген. Кундустуг деп чер адыныӊ тыптып келген төөгүзүн ол тоожуда тодаргай бижээн.
Салчак Өдекеевич Тамба 1918 чылдың март 15-те Каа-Хем кожууннуң Оштан деп черге төрүттүнген. Чайлаг школазының эге клазын доозуп алгаш, Алтайның Ойрот-Тура (Горно-Алтайск) хоорайга көдээ ажыл-агый техникумун база Кызылга совет-партия школазын дооскан. Башкылап, партия ажылдарынга ажылдап чораан. 1951 чылдан эгелеп «Шын» солунга 28 чыл дургузунда ажылдаан.
Чогаал ажылын 1942 ч. эгелээн. Ооң эң баштай бижээн шүлүү «Капитан Гастеллога» деп шүлүү «Дайынчы кыйгы» (1943) деп номга үнген. Баштайгы ному «Доңгада кадык» 1955 ч. чырыкче үнген.
Шажын-чүдүлгени кедергей хоруп турган үеде, 1943 чылда, «Доӊгада кадык» деп шүлүктээн тоолду бижээн. Бо чогаалды совет үеде школа программазынче киирген. 1990 чылдан тура Россияныӊ чоннары боттарыныӊ ада-өгбелериниӊ үндезин культуразын, шажын-чүдүлгезин катап тургузуп эгелээн. Ынчан «Доӊгада кадык» деп чогаалды амгы үениӊ уругларынга өөредир-өөретпезинге хамаарыштыр чидиг айтырыгны тургузуп турган.
Салчак Тамба А.С.Пушкинниң, М.Ю.Лермонтовтуң, Н.А. Некрасовтуң шүлүктерин, А.Фадеевтиң «Чылча шавыышкын», Абдулла Каххарның «Хензиг кушчугаш», «Эрес кыс Саида», С. Бабаевскийниң «Алдын сылдыстың кавалери», А. Кутуйнуң «Чоруттунмаан чагаалар», Ю. Шестаковтуң «Көжүлдениң көк хады» деп чогаалдарын тыва дылче очулдурган.
Чогаалчыныӊ «Мээӊ ырым» (1956), «Шүлүктер» (1960), «Мээң байым» (1960), «Чоннуң үнү» (1968), «Бичии дургун» (1973), «Амыргалаар» (1978) деп номнары чырыкче үнген. Ооң бижээн чогаалдары орус, тыва дылдарда парлаттынган.
Салчак Тамбаны «1941-45 чылдарда Совет Эвилелиниң Ада-чурттуң Улуг дайынының чылдарында шылгараңгай күш-ажыл дээш» деп медаль-биле шаңнаан. Ол 1983 ч. март 16-да мөчээн.
Тываның чогаалчылар эвилели Салчак Өдекеевич Тамбаныӊ адын мөӊгежидери-биле Сарыг-Сеп суурнуӊ ном саӊынга ооӊ адын тыпсырын саналдаан.
Амгы үеде С Тамба аттыг кожууннуӊ төп модельдиг библиотеказы республикада улуг-биче номчукчуларныӊ чаа-чаа билиглерни шиӊгээдип алырынга дузалыг, чырыдыышкынныг хемчеглерни эрттирип турар үлегерлиг албан черлериниӊ бирээзи.
Р. Демчик.
