Тыва Республиканың Баштыңының грантызының деткимчезин алган «Номад» деп автономнуг коммерциялыг эвес организацияның «Тиг биле Лео» деп мультфильмни тыва дылче очулдурар төлевилелиниң киржикчилерин болгаш маадырларының үннериниң артында кымнар барын таныштырар-дыр бис.
Бистиң найыралдыг командавыстың ниити сорулга- зы – тыва дылдың болгаш культураның байлаан кадагалап, нептередиринге хей-аът кирген янзы-бүрү кижилерни каттыштырары. Үн бижидилгези ТИГИ-ниң баазазында Тываның Баштыңының грантызының деткимчези-биле тургускан «Номадтың» студиязында болуп турар.
Төлевилелдиң ниити удуртулгазы болгаш сөзүглелдерниң тыва дылче очулгазын «Номадтың» кежигүннери – Начын Монгуш, Артыш Монгуш база Каң-Демир Ооржак кылып турар.
«Артха» деп чогаадыкчы студияның удуртукчузу Кежик Кууларның ачызында бистиң командавыска баштайгы дубляж артистери: Саида Андалаева, Мөге Ооржак, Начын Чөреве база салым-чаяанныг үн режиссёру Алдын Хаваа немежип, оларның ажылы, шынап-ла, кончуг чугула апарган.
Төлевилелдиң боттаныышкынынга онза үлүг-хуузун Тыва Республиканың Национал хөгжүм-шии театрының салым-чаяанныг артистери – Айдызана Иргит, Сай-Дажы Найдан база Чаяна Соян киирген. Оларның бедик мергежили төлевилелге онзагай аянны киирип турар. Көрүкчүлер оларның үннерин танып каан чадавас, чүге дизе бо артистер боттарының салым-чаяаны болгаш күүселдези-биле оларның ынакшылын чаалап алганнар. Мультфильмниң дараазында серияларында янзы-бүрү маадырлар ам-даа хөй, ынчангаш үстүнде адаан дубляж актёрларынга өске-даа артистер немежир деп идегеп турар бис.
Бо бүгү ажыл биске, харын мырыңай Тывага чаа чүүл болганда, кайывыста-даа ындыг дуржулга чок. Ынчангаш бирде берге, бирде солун болду. Ук ажылды кылган тудум, арга-дуржулга немежип турар. ВКонтактеде «Номадтың» (АНО НОМАД) арынында салган серияларга көрүкчүлерниң үнелелин номчууру база бир ажыл. Кол нуруузу-ла деткип, амырап, ам-даа эки ажылдаарын күзээн бижиктер бисти улам сорук киирер.
Эң-не үнелиг чүүл – үнүн бижидип турар эштеривис ук ажылга күзелдии-биле киржип, тыва дылывыстың келир үези, бо ажылче угланыышкынның сайзыралы дээш сагыш човап чорууру болур. Ынчангаш олар кол ажылындан аңгыда, чайлыг, хостуг апаар үезинде келгеш-ле бижидип турарлар.
База бир күзеливис Тывавыска дубляж кылыр студиялар көвүдеп, чаштар көөр чүүлдерни көвүдедир кылыр болза, дыка эки болур. Көвүдээн тудум, аразында адааннажылга эскет чок-даа болза, тыптып, шынар улам экижиир дээрзи чугаажок.
Начын МОНГУШ, «Номадтың» кежигүнү.
Чуруктарны интернеттен алган.
«Шын» №9 2025 чылдың март 13
