Сагыш-сеткилди болгаш угаан-медерелди сайзырадып, байыдарынга номчулга улуг ужур-дузалыг. Чайгы дыштанылга болгаш шөлээ үезинде сонуургап номчуур кылдыр дараазында чогаалдарны Тываның Национал школа хөгжүдер институду сүмелеп турар.
Светлана Ондар «Тывыӊарам, кым-дыр мен?». Тывызык хевиринге бижээн шүлүктерни уруглар бот-боттарынга номчуп, харыызын тып ойнап, шээжилеп, төрээн тыва дылынга аас чугаазын чиге, чарт кылдыр сайзырадып алыр аргалыг.
Тоолдарга ынактарга «Тыва улустуӊ тоолдары» деп чараш чурук каасталгалыг орус болгаш тыва дылдарда ном кайгамчык белек болур.
Эргеп Монгуш «Өдүгенде чайлаг». Хоорай чурттуг өөреникчи оолдуӊ Тываныӊ кайгамчык булуӊу болур Тожуга эрттирген чайгы дыштанылгазы хөй-хөй номчукчуларныӊ ынак чогаалы апарган.
Көк-оол Чамыяӊ «Мөӊгүн оттук». Кырган-ачазындан дыӊнаан төөгү школачы оолдуӊ сонуургалын хайныктырып, аян-чорук кылырынче күзелин оттуруптар. Өөреникчилерниӊ хөглүг болгаш айыылдыг аян-чоруу кандыг-даа солун фильмден черле тудавас.
Александр Ондар «Бижээчи». Алдан-Маадырларныӊ тура халышканындан бээр 140 чыл эрткен. Ол нарын төөгүлүг үеде тыва чоннуӊ амыдыралынга болгаш сагыш-сеткилинге кандыг өскерлиишкиннер болуп турганын хүрээге хуурактап турган бичии оолдуӊ салым-чолун таварыштыр чогаалда тоожуп бижээн.
Балчый Кыргыс «Шак бо сөстер». Номда элээн каш тоожулар болгаш чечен чугаалар кирген. Баштайгы арыг чараш школачы ынакшыл, кайгамчык солун студент амыдырал болгаш ада-ие болгаш ажы-төл аразында айтырыглар номнуӊ кол темалары болур.
Балчый Кыргыс «Бригадир». Тыва литературада детектив жанрында бижиттинген каш-ла санныг чогаалдарга немей үнген чаа ном. Амгы үениӊ амыдыралындан чидиг сюжеттерни дизип бижээн чогаалдан номчукчу салдынмайн баар шынарлыг. Чогаалдыӊ маадырлары – бистиӊ үениӊ аныяктары, ында көдүрттүнген айтырыглар амгы үениӊ номчукчузунга таныш болгаш чоок.
Номнарны ном саңнарындан бижиттирип номчуп азы Тываныӊ ном үндүрер черинден садып ап болур.
Тываның Национал школа хөгжүдер институдундан медээ.