Айтырыг. Коронавирус дээш ажы-төлдүг өг-бүлелерге кандыг социал деткимчелерни Пенсия фондузу тыпсып турарыл?
Харыы. Россия Федерациязының Президентизиниң чарлыы езугаар апрель, май, июнь айларның дургузунда үш хар четпээн ажы-төлдүг, ие капиталынче эргелиг өг-бүлелерге социал деткимче кылдыр 5000 рубль хемчээлдиг төлевирни Пенсия фондузу таварыштыр төлээри көрдүнген турган.
Республиканың 12 муң ажыг өг-бүлези апрель айда ук төлевирни ап эгелей берген. Май айның төлевирлерин база чорудуп эгелээн. 5 муң акшаны ап эгелей берген өг-бүлелер катап чаа билдириишкин киирбес.
Май 11-де Президентиниң чонга илеткели езугаар өг-бүлелерге деткимчелерге хамаарыштыр немелделерни киирген.
Бирээде. Апрель, май, июнь айларның дургузунда үш хар четпээн ажы-төлдүг өг-бүлелерге 5 муң рубль деткимчени ие капиталынче эргези чок өг-бүлелерге төлээри көрдүнген.
Ийиде. Июнь айда 3 хардан 16 харга чедир ажы-төлдүг өг-бүлелер 10 муң рубль деткимчени алыр. Ук төлевирни чаңгыс удаа төлээр (ай санында эвес).
Айтырыг. 10 муң рубль төлевирге хамаарыштыр долузу-биле тайылбырдан бээр силер бе?
Харыы. 10 муң рубль төлевирни өг-бүледе 3 хардан 16 харга чедир чеже уруг барыл, уруг бүрүзүнге алыр. Чижээлээрге, 1 уруг бар болза 10 муң рубльди чаңгыс удаа алыр, бир эвес 2 уруглуг болза – 20 муң рубльди алыр.
Кайы үеден эгелеп уругнуң эргезин тодарадыр дизе, бо чылдың май 11-ден июнь 30-ге чедир 3-тен 16 харга чедир уругларга ук төлевирни тыпсыр.
Чижээлээрге, уруг май 11-ниң мурнунда 16 харлапкан болза, ук төлевирже эргези чок болур. 2004 чылдың май 11-ден эгелеп 2017 чылдың июнь 30-ге чедир төрүттүнген уругларга төлевирни тыпсыр.
Оон бир онзагай чүүл, май-июнь айларда уруг 3 харлапкан болза, 5 муң рубльди 3 харга чедир база алыр. Оон аңгыда ол уруг 10 муң рубльче база эргези бар. Чижээлээрге, май 12-де уруг 3 харлапкан болза, өг-бүле 5 муң рубльди апрель, майда алган-даа болза, 10 муң рубльче база эргези бар болур.
Айтырыг. Ук төлевирлерни тыпсырда өг-бүлениң ай санында орулгазын барымдаалаар бе?
Харыы. Чок. Ай санында 5 муң рубльди база чаңгыс удаа төлээр 10 муң рубльди тыпсырда өг-бүлениң орулгазын, ада-иезиниң ажылдап, ажылдавайн турарын көрбес, чүгле билдириишкин езугаар тыпсыр. Ынчалза-даа шиитпирни үндүрерде ада-ие эргезин казыткан таварылга барын азы чогун барымдаалап, чогуур медээлерни көрүп тургаш шиитпирни үндүрер. Бир эвес ада-ие эргезин казыткан болза, ук төлевирлерже эргези чок болур.
Айтырыг. Билдириишкинни кандыг хевирге база кажанга чедир киирип болурул?
Харыы. Билдириишкинни октябрь 1-ге чедир киирип болур. Чижээлээрге, сентябрьда билдириишкинни киирген болза, чогуур ужурлуг төлевирлерни хары угда шуптузун алыр.
Ынчангаш чурттакчы чонга сүмелээривис, чаа коронавирус (covid-2019) халдавырлыг аарыын нептерээрин болдурбазы-биле профилактика хемчеглерин, бот-изоляция чурумун сагыырын сүмелеп, билдириишкиннерни электроннуг хевирге чаңгыс аай күрүне ачы-дуза порталындан чоргузарын диледивис.
Ол ышкаш, чогуур билдириишкинни кичээнгейлии-биле документилер езугаар шын долдуруп, банкының реквизиттерин шын айтыры чугула.
Айтырыг. Билдириишкинни чурттап турар чериниң Пенсия фондузунче киирер бе азы кандыгыл?
Харыы. Билдириишкинни киир бижиткен адрезиниң аайы-биле база чурттап турар чериниң аайы-биле киирип болур. Кожуунда киир бижидилгелиг хоорайда чурттап турар хамаатылар бар. Билдириишкинни электроннуг хевирге киирип болурун база төлевирни чүгле банкыда агар санынче шилчидерин барымдаалап, хамаатыларга киир бижидилгези езугаар кожууннуң Пенсия эргелелинче киирерин сүмеледивис. Пенсия фондузунуң эргелелдери кирген билдириишкиннерни көрүп, чогуур хуусаада шиитпирлерни үндүрүп, төлелгени чорудуп турар.
Айтырыг. Билдириишкинни электроннуг хевирге чоргузупкан соонда, Пенсия эргелели хүлээп алганын азы көрүп турарын кайыын билип ап болурул?
Харыы. Чаңгыс аай күрүне ачы-дуза порталындан билдириишкинни чоргузупкан соонда, ол билдириишкин кандыг чадада деп медээ (статузу) хууда кабинетте көстүп турар болур. Эң-не кол чүүл билдириишкинни кичээнгейлиг, шын, чазыг чок долдурары болур.
Айтырыг. Кандыг таварылгаларда төлевирни алыр эргези чок болурул?
Харыы. Ажы-төлүнүң хар-назыны көрдүнген негелделерге дүүшпес таварылгада, оон аңгыда ада-ие эргезин казыткан таварылгада база билдириишкинге шын эвес медээлер айыткан болза, ол билдириишкинге шиитпир үндүрбес.
Айтырыг. Хамаатыларга оон өске чүнү дамчыдып чугаалаар силер?
Харыы. Билдириишкинни октябрь 1-ге чедир киирип болурун катап дыңнадып, чурттакчы чонга далашпайн, чаа коронавирус халдавырлыг аарыын нептеретпези-биле профилактика хемчеглерин, бот-изоляция чурумун сагып, бодунуң база чоок кижилериниң, ажы-төлүнүң кадыын камнап, билдириишкинни электроннуг хевирге чаңгыс аай күрүне ачы-дуза порталындан чоргузарын, ол ышкаш шын долдурарын диледивис. Кадык болурун күзедивис.
Пенсия фондузунуң парлалга албаны. #Шын