Тоолчургу чугаа
Кижи амытан черлик аң дег чурттап турар шагда болган чүве-дир. Чаяап төрүттүнген төлдеринге чымчак болгаш чылыг болзун дээш, кижи кургаг сигенни ууштааш, чаш уруунуң адаанга чадып турган. Шак ынчаар чаш төлге чылыгны болгаш чымчакты берип турган.
Бир-ле катап чаш уругнуң адаанда сиген дөжек мырыңай кадыг апаарга, дөжекти ак даш торанга салгаш, өске ак даш-биле чымчадыр хап эгелээн. Хенертен чаш уруг ыглай берген. Уругну оожургатпышаан, дөжекче көрүптерге, аажок бургураан ыш үнүп турар болган. Чаш уругже чоокшулай бээрге, от кызаңайны берген. Ол ыштың ортузундан хып чыдар от көстүп келген. Кургаг дөжек кыва берген. Күштүг чалбыыштан сиген дөжек болгаш долгандыр турган бүгү-ле чүве кыва берген.
Кижи амытан оттуң чанынга тургаш, аңаа чылыг апарганын билип каан. Отту холу-биле сегирип алырга, холун от чипкен. Ынчан кижи: «От дээрге анаа эвес чүве-дир» – дээн. Кызыл көстүң өшпээн көзүн камнап эгелээн, ынчалза-даа от дөмей-ле өжүп эгелээн. Ынчан ол оътту чулгаш, көсче октаптарга, от катап хып келген. Шак-ла ынчаар ыяш-биле одап эгелээн.
Ооң соонда ол көстерни өске улуска база үлеп берген.
«Мифы, легенды, предания тувинцев».
“Шын” №70 2024 чылдың сентябрь 14
