Россияда РФ-тиң ИХЯ-ның орук шимчээшкининиң айыыл чок чоруун хайгаараар Күравтоинспекциязының (ГИБДД) эргелелинге Кызыл хоорайның Күравтоинспекциязының начальниги, полицияның капитаны Саглаш Монгуш найысылалда орук шимчээшкининиң дүрүмнерин хажыдып турар хамаатыларның көвүдеп турарын барымдаалааш, журналистерге тайылбырны кылган.
Саглаш Монгуштуң дыңнатканы-биле алырга, Кызыл хоорайга 5 ай дургузунда 78 орук озал-ондаа бүрүткеттинген, ооң иштинде 3 кижи амы-тынындан чарылган. Эрткен чылга бодаарга, бо удаа орук озал-ондаа болганының түңнелинде, янзы-бүрү кемдээшкиннер алган хамаатыларның саны көвүдеп турар. Сөөлгү беш айның дургузунда 112 кижи кемдээшкиннер алган болза, эрткен чылын — 86 кижи. Орук озал-ондаа колдуунда чолаачыларның болгаш чадаг кижилерниң серемчилел чогу-биле – удур халып кел чыдар машинаның оруунче кире бээр, чадаг кижилерге орук чайлап бербейн баар, светофорнуң кызыл өңүн көрүп тургаш-ла, халып азы кылаштап эрте бээр, орук шимчээшкининиң киржикчилериниң бот-боттарының аразында дистанцияны сагывайн турар дээн ышкаш хажыдыышкыннарның түңнели-биле болуп турар.
5 ай дургузунда орук шимчээшкининиң дүрүмнерин хажыткан 4424 таварылга бүрүткеттинген. Эрткен чылга бодаарга, ийи катап көвүдээн, эрткен чылын – 2360 таварылга бүрүткеттинген. 2022 чылда 46 кижи эзирик байдалга машина мунган болза, бо чылын — 188 кижи. Эрткен чылга бодаарга, өзүлде 300 хуу илереттинген.
Ол ышкаш чадаг кижилерни таварып турар таварылгалар көвүдээн. Чадаг кижи тускай им-демдектиг азы светофорлуг оруктан кылаштап эртер ужурлуг. Видеобижидилгеден көөрге, эзирик байдалдыг чадаг кижилер боттарының туразы-биле орукка олуруп алыр, чамдык таварылгада чыдып алыр, ооң түңнелинде, машиналарга үстүртүп азы тавартып алыр. Бо таварылгада Истелге комитеди херекти истеп, түңнелди үндүрер. Шак мындыг ийи таварылга бүрүткеттинген дугайында Саглаш Монгуш медеглээн.
Чолаачы деп чогуур документизи чок назы четпээн 28 элээди руль артынга олурган таварылга бүрүткеттинген. Оон ыңай орукту кайы хамаанчок кылаштап кежип тура, машиналарга тавартып турар таварылгалар хөй. Бир эвес ада-иелер уругларын боттарының сагылга-чурумнуг үлегер-чижээ-биле өөредип турган болза, шак мындыг таварылгалар болбайн барып болур турган.
– Орук кежип турар чадаг кижилерге чайлап бербээни дээш эрткен чылын 59, бо чылдың сөөлгү 5 ай дургузунда 73 чолаачыны торгаалга онааган. Чадаг хамаатыларга хамаарыштыр 48 протоколду долдурган. Уруглар ада-иезин өттүнер болгай. Ынчангаш улуг кижилер чаштарга үлегерин көргүзүп, орук дүрүмнерин сагыыр ужурлуг. Кулактарында наушниктерлиг, капюшонун кедип алгаш, чоогунда 20 хире базым черде светофор болгаш чадаг кижи эртер орук турда-ла, карак-кулак чок машина оруун халып эртер чадаг кижилер база бар – деп, Саглаш Монгуш чугаалаан.
Ол ышкаш ада-иелер машинага уругларын камгалал куржаг-биле быжыглавайн турар. Орук озал-ондаа болган таварылгада куржаг чокка чораан пассажир ыяап-ла кемдээшкиннерге таваржыр, чамдык таварылгаларда амы-тынындан чарлып болур айыылы улуг деп, автоинспекторлар сагындырып турар.
Кызыл хоорайның Күравтоинспекция албаны орук озал-ондаан баш удур болдурбазы-биле база орук дүрүмүн сагыырының талазы-биле профилактика хемчеглерин, «Кичээнгейлиг! Чадаг кижи», «Эзирик чолаачы» дээн ышкаш хыналдаларны калбаа-биле доктаамал чорудуп турар дээрзин сагындыраал.
Алиса ДОНГАК.
Авторнуң тырттырган чуруу.
