Көдээниң бараан бүдүрүкчүлери-биле Владислав Ховалыгның чугаазы ажыт-чажыт чок байдалга эрткен. Бараан бүдүрүкчүлеринден эрге-чагырга чүнү манап турарын, айыттынган көргүзүглерни чедип алырда, чүнүң-биле деткип болурун ол чугаалаан. Бодунуң ээлчээнде көдээ ишчилер амыдыралга бо-ла таваржып кээр боттарының чидиг айтырыгларын чажырбайн чугаалап бергеннер. Амгы байдалдарда часкы хову ажылдарынга белеткел кижи бүрүзүнден күжениишкинни негээр, чүге дизе регионнуң аъш-чем талазы-биле айыыл чок чоруу биеэгизинден артык чидиг тургустунган.
Часкы хову ажылдарының бүдүүзүнде көдээниң бараан бүдүрүкчүлери-биле ужуражып чугаалажыры, чидиг айтырыгларның талазы-биле шактарны деңнеп алыры чугула турган дээрзин Регионнуң Баштыңы чугаалаан.
ТР-ниң көдээ ажыл-агый болгаш аъш-чем сайыды Сергей Ондар адырның эрткен чылгы кол көргүзүглери-биле таныштырып, көдээ ишчилер бо чылын чүнү соругдап турарын чугаалаан. Республиканың социал-экономиктиг хөгжүлдезиниң прогнозунга дүүштүр бо чылын 19,8 муң тонна тарааны, 21,8 муң тонна картофельди база 3,25 муң тонна ногаа аймаан бүдүрер сорулга көдээниң ишчилериниң мурнунда салдынган.
Чыл санында федералдыг чазактан саң-хөө деткимчези кээп турар. Сайыт Сергей Ондарның чугаазындан алырга, 2022 чылда үнүш ажыл-агыйының адырынга, тодаргайлаарга, часкы хову ажылдарын чорударынга республика бюджединде 73,7 сая рубль көрдүнген. Ону шүүдел дуглаар база ажыл-агыйга идиг бээр субсидиялар кылдыр бараан бүдүрүкчүлеринге үлээр.
Дузаның акша хевирлеринден аңгыда, бо чылын республика бюджединиң акша-хөреңгилериниң күсели-биле тараа ажаар комбайннарны, тракторларны, хөрзүн болбаазырадыр, үрезин чажар техниканы болгаш дериг-херекселдерни садып алыры планнаттынган. Садып алдынган техниканың ээзи күрүне болур, ону ажыл-агыйларга тодаргай байдалдарга ажылдар күүседиринге дамчыдып бээр.
Эрткен чылын тараажылар үрезин белеткелиниң хемчээлдерин барык үш катап көвүдетсежок, ол үрезиннерниң шынары шоолуг эвес, үрезинниң хөй кезии боктуг, ону кургадып, арыглаан соонда, үрезинниң боттуң үлүү кудулап бадып болур деп сайыттың оралакчызы Уран-оол Ондарның медеглелинге «Россельхозцентрниң» салбырының удуртукчузу Геля Куулар каттышкан. Кол чылдагааны – бок үнүштерге туттурган хову-шөлдер. Бок үнүштер-биле демиселче улуг кичээнгейни салырын тараажыларга Г. Куулар сүмелээн, а ооң удуртуп турары салбыр өске регионнардан садып ап турар үрезиннерниң шынарын тодарадып, дуза кадарынга белен дээрзин айыткан.
Сөс ап, чүве чугаалаан кижилерниң хөй кезии республикага боттуң үрезин ажыл-агыйы, тускайжыттынган тараа болгаш ногаа шыгжымырлары турар болза эки дишкеннер. База бир баш аартыр айтырыг – кывар-чаар материалдар болгаш чемишчидилге садып алыры, ынаар хөлчок хөй акша-төгерик үнүп турар.
Ужуражылганың төнчүзүнде Владислав Ховалыг көдээниң бараан бүдүрүкчүлеринге апрельде, часкы хову ажылдарының бүдүүзүнде, база катап ужуражырын саналдаан. Көдээ ажыл-агый адырынга ажыл-иштиң шак мындыг чаңгыс аайлаштырылгазы моон соңгаар доктаамал апаар дээрзин ол демдеглээн. Чурттуң, республиканың өскерилгелиг амыдыралы ону негеп турар.
Артур ХЕРТЕК очулдурган.
