Кызылга июнь 16–18 хүннеринде Сибирь федералдыг округтуң архив ажылдакчыларының шуулганы болуп эрткен. Сибирьниң регионнарының төптеринге эртем-методиктиг чөвүлелдиң хуралы чылдың-на эртип турар. Бо удаа архив даргалары Тывада келген.
Ук хемчег ТР-ниң Национал архивиниң тургустунганындан бээр 95 чыл оюнга тураскааткан. Үш хонук дургузунда архив ажылдакчылары профессионал айтырыгларны, ажыл-чорудулганың түңнелдерин болгаш адырның моон соңгаар хөгжүлдезин сайгарар.
«Тывада 15 аңгы регионнардан аалчылар келген. Бо чөвүлел архив албан черлериниң ажылын күштелдирер сорулгалыг. Республиканың архив ажылдакчылары база мында киржип турарлар» – деп, Тыва Национал архивтиң директору Оксана Монгуш чугаалаан.
Тываның Чазааның Даргазының оралакчызы Орлан Сарыглар, Сибирьниң болгаш Россияның архив албан черлериниң төлээлери Константин Захаров биле Сергей Костоглод пленарлыг хуралдың киржикчилеринге байырын чедирген. Олар архив албан черлериниң төөгүнү кадагалаарынга болгаш хамааты чонга эптиг аргаларны бедидеринге кады ажылдажылганың чугулазын илереткеннер.
«Сибирь федералдыг округтуң архив албан черлериниң ажыл-чорудулгазы көргүзүглер талазы-биле ажыл планынга дүүштүр турум өзүлделиг. Ол бүгү архив ажылдакчыларының бедик мергежилдиин көргүзүп турар. Бистиң салгалдарывыска чугула херек, үениң шын овур-хевирин тургузары – силерниң кызымаккай ажылыңарның ачызы» – деп, Орлан Сарыглар демдеглээн.
Ол хемчегге СФО-нуң архив албан черлериниң 2021–2023 чылдарда кылып дооскан, база чырыкче парлап үндүрген архив эртеми, документация болгаш археография талазы-биле мөөрейниң тиилекчилеринге шаңналдарны тывыскан.
Архив ажылынга хамаарышкан чугула болгаш чидиг айтырыгларны сайгарып чугаалажыры-биле, Сибирьниң шупту регионнарындан архив албан черлериниң төлээлери мында келген.
"Мындыг сайгарылгалар кончуг херек болгаш ажыктыг. Боттарывыс уувуста аңгы-аңгы чоруп турар болзувусса, ол эки түңнелдер эккелбес, а кажан бис кады өөренип көрүп, деңге ажылдап турар болзувусса, ол шуут өске чогумчалыг түңнелди бээр" – деп, Новосибирск облазының күрүне архивиниң директору Дмитрий Симонов чугаалаан.
Эртем-методиктиг чөвүлелдиң киржикчилери албан ёзузундан аңгыда Тываның төөгүлүг болгаш культурлуг өнчүзү-биле таныжып, регионнуң кол онза солун черлерин сонуургап көргеннер.
Алдынай Ховалыг.
Чурукту Тываның Национал архивинден алган.
“Шын” № 23 2025 чылдың июнь 19
