Кожууннарга сургакчылаашкыннар үезинде почта салбырларынче чедип, «Шын» солуннуң чагыдылгазы кандыг чоруп турарын билип алыр чаңчылдыг мен. Бо удаада Тожу кожууннуң төп почта салбырынга четтим. Почтаның начальниги Ольга Ивановна Ченхотян-биле солуннар чагыдылгазы, сумуларда почта салбырларының ажыл-чорудулгазы, бижикчилер дээш ниити байдалының дугайында чугаалаштывыс.
— Солуннар чагыдылгазында улуг өскерилге чок, ол-ла деңнелде чоруп турар. Чурттакчы чон совет үелерде ышкаш солун-сеткүүлдерни хөйү-биле чагытпастаан, ооң чылдагааны билдингир – интернет, гаджеттерден медээлерни номчуп алыр апарган. Бо хүнде чүгле кожуун төвүнүң болгаш сумуларның библиотекалары, Пенсия фондузу, прокуратура, Культура бажыңы, «Голевтиң» компаниязы солун-сеткүүлдерге чагыдылгалыг. Чүгле библиотекалар болгаш «Азас» заповедниги тус черниң солуннарын чагыдып алган.
«Шын» солунну Адыр-Кежиг сумузунда – 27, Ийде – 9, Сыстыг-Хемде 3 кижи чагыткан. Тыва дылда чаңгыс-ла үнүп турар «Шын» солунну тыва дылдыг кижи бүрүзү чагыдып алза деп күзээр-дир мен. Кожууннуң чагырга чери, школалар чагыдылга чок боор-дур. Чагырганың удуртулгазы ажылдакчы кижи бүрүзү чагыдылгалыг турарын негээри күзенчиг. Сайгарлыкчылар-даа бар-дыр, олар чүге чагыдылга кылбазыл?
“Шын” солунга бердинген хоочуннарывыс-ла солунну үзүктел чок чагыдып ап турарлар. Дадар Очур-оолович Монгуш, Татьяна Никифоровна Ченхотян, Надежда Васильевна Абрамова, Ырбандан Алевтина Ширишина олар шупту солуннарны үргүлчү чагыдып ап турарлар. «Шын» солуннуң доктаамал чагыдыкчыларынга Людмила Чоодуевна Хурбуштайны, Валентина Васильевна Шогжалды, Темир-оол Топчаевич Салчакты адап болур – деп, Ольга Ивановна чугаалады.
Солунчуларның ажылы почтажылар-биле тудуш, харылзаалыг болгай. Номчукчуларывыска “Шын” солунну почтажыларның үе-шаанда чедирип турары дээрге-ле, бистиң ажылывыстың эки түңнели, номчукчуларывыс-биле быжыг харылзаавыс-тыр.
Тожу кожууннуң төп почта салбырының почтажылары Вера Леонидовна Масленникова, Валентина Анатольевна Ивлева, Эрес Маадыр-оолович Бай-Кара олар чагыдыкчыларга солун-сеткүүлдү үе-шаанда чедирип бээр дээш, кызып ажылдап турарлар. Сорттакчы Анастасия Анатольевна Золотухина биле оператор Елена Николаевна Ченхотянның ажылы база чымыштыг – солун-сеткүүлдү сумулар аайы-биле хуваар, сорттаар. Оларның шуптузунуң ажылын удуртукчузу үнелеп демдеглээн.
Ольга Ивановна байырлажып тура, чаңгыс чер-чурттугларынга, ылаңгыя удуртукчуларга чагыдылга ажылын күштелдирерин дилээн: «Чагыдылга санын өстүрүп алыр дээш, чон-биле чугаалажып, ылаңгыя ажылдакчы кижилерни солун-сеткүүлдү чагыдарынче кыйгырып, дилээр дээш, шупту аргаларын кылып турар бис. Чагыдылга саны бадарга, муңгараар бис. “Шынны” салдыкпайн номчуп чоруур улуг назылыг чагыдыкчыларывыска өөрүүр бис. Ынчангаш почтаның ачы-дузазын көрүп чоруур бүгү чонувуска өөрүп четтиргенивисти илередир-дир бис”.
Тожу кожууннуң чагыргазында, школаларында “Шын” солуннуң чагыдылгазы чок, даргалар, башкылар солун шуут номчувайн турары моон көскү. Ынчангаш солун чагыдылгазы чүгле почта ажылдакчыларының ажылы эвес, а кожууннуң удуртур-баштаар чериниң бир чидиг айтырыы кылдыр салып алза чогуур.
/ Алдынай АРАКЧАА.
Авторнуң тырттырган чуруктары.
