Олимп аттыг олимпийжи курлавырлар спорт школазының “Автомобилист” спорт залы апрель 5–6-ның хүннеринде, ТШО-нуң киржикчизи, полицияның улуг лейтенантызы, спорт мастеринге кандидат, “Маадырлыг чорук” деп медальдың кавалери, “Тыва Республика” орденниң эдилекчизи Чаян Вадимович Сенди-оолдуң чырык адынга тураскааткан республика чергелиг турнир болган.
Ийи хүн үргүлчүлээн кикбокс маргылдаазынга оол болгаш кыс спортчулар киришкен. Маргылдааның түңнелинде шаңналдыг черлерже дараазында спортчулар киргеннер: 42 килге Аранчын Кара-Сал, 48 кг – Айгуль Монгуш, 63,6 кг – Кежик Хертек, 71 кг – Тигран Ондар, 60 кг – Тамерлан Салчак; ийи дугаар черни 36 килге Ай-Херел Серен-Чимит алган, 42 кг – Айдың Ынаалай, 56 кг – Вероника Просекова, 60 килден өрү Эмилия Тыртый-оол, 60 кг – Амыр-Санаа Ховалыг, 67 кг – Аржаан Аян-оол, үшкү черлерни 48 килге Енальфина Енаа, 52 кг – Айыраа Хирваа, 60 килден өрү Белек-Кыс Монгуш, 48 кг – Байыр-Белек Куулар база Алдын-Херел Ооржак.
СФО маргылдаазынга шаңнал киргеннер
Барнаул хоорайга апрель 5–6 хүннеринде Сибирь федералдыг округтуң бирги чери дээш бичии база элээди оолдар, уруглар аразынга Го деп оюн маргылдаазы болган.
Ол маргылдаага бистиң республикадан уруглар, оолдар бир дугаар киришкеш, эки оюнну көргүзүп, дараазында шаңналдарга төлептиг болган: 16–19 харлыг оолдар аразынга 1-ги черни Иван Кукарин, 4-кү черни Тензин Ховалыг алган; 16–19 харлыг кыс уруглар аразындан 2-ги черже Саглаш Монгуш кирген; 12–15 харлыг оолдар аразынга 4-кү черни Ачыты-Сандан Норбу алган.
Тензин биле Ачыты-Санданга 3-кү черни алырынга Бухгольц дүрүмү-биле каш-ла сан четпээни хомуданчыг болган. Шаңналче кирген оолдар, уругларга база тренерлеринге улаштыр эки спортчу чедиишкиннерни күзедивис.
Дайынчы самбо маргылдаазы
Красноярск хоорайга апрель 5–6 хүннеринде СФО-нуң бирги чери дээш 14–16, 16–18 харлыг оолдар аразынга дайынчы самбо маргылдаалары болуп эрткен.
Ийи хүн иштинде болган маргылдааларга бистиң бичии мөгелеривис чедиишкинниг киришкеннер. 71 килге Күдер Суван, 98 килге Айдызаан Узун-оол бирги черлерге төлептиг болганнар. 49 килге Байыр-Белек Назын, 88-тен өрү килге Айдызаан Узун-оол ийиги шаңналдыг черже киргеннер. Үшкү черлерни алганнар: Милан Захаров – 46 килге, Ай-Белек Допылдай – 49, Даваа Достай – 79, Демир Душпун – 79 килге.
“Алдын содак-шудак” дээш
“Алдын содак-шудак” маргылдаазының тиилекчизин илередири-биле эң шыырак 16 мөге аразынга долгандырыг хүреш “Сүбедей” спорт өргээзинге апрель 6-ның хүнүнде болган. Маргылдааның кол сорулгазы — “Кадык амыдырал” база “Россияда спорттуң национал хевирлерин сайзырадыры” төлевилелдерни боттандырары база тыва хүрешти эки сайзырадыры.
Абаканда “Планета” автосалоннуң удуртулгазы база Тыва хүреш чөвүлели 1 чыл иштинде маргылдааларны эрттиреринге дузалажыр база тулган тиилекчини илередиринге чиңгине деткикчи болурунуң керээзин чарып, чөпшээрешкеннер.
Маргылдааның ажыдыышкынынга Хүреш чөвүлелиниң удуртукчузу Аяс Монгуш киржип, “Алдын содак-шудак” маргылдаазының шаңналы дээш 16 мөге аразында долгандырыг хүрештиң киржикчилеринге байырны чедирген. Тываның улустуң хөөмейжизи Андрей Монгуш шүлүкчү Вадим Чыкайның шүлүктеринге Чаан, Арзылаң, Начын, Хартыга мөгелерге бурун ёзу-биле аялгалыг йөрээлдерни номчаан. Салыглар аразында сыгыт-хөөмейин салып, мөгелерниң база көрүкчүлерниң хей-аъдын көдүрүп турганнар. Ол ышкаш кол деткикчиниң төлээлери лотерея ойнадырын маргылдааның кол шииткекчизи Кайгал-оол Донгак, кол секретары Ай-Демир Монгуш, чарлакчы Арсен Ондар хүреш эгелээр мурнунда чарлаан.
2025 чылдың кончуг солун түңнел маргылдаазы эгелээн. Баштай 3 салыг эрткенде, Чаан мөге Сайын-Белек Түлүш база Начын Мөге Сүгдер Намчал кемдээшкин алган соонда, хүрежирин соксатканнар. Дараазында 10 хире салыг соонда, Хүлер Түлүш холунга кемдээшкин алгаш, хүрештен үнген. Арткан мөгелер ачыр-дачыр тутчуп тургаш, төнчүзүнге чедир хүрешкеннер. Бо маргылдааны мөгелер аразында улуг марафон болган деп болур.
Маргылдааның салыглар аразында лотерея ойнаашкыннары чоннуң сонуургалын көдүрген.
Долгандырыг хүрештиң 15 салыгларының шуптузун ашкан Чөөн-Хемчиктен Арзылаң мөге Мөңге-Эртине Куулар тулган тиилекчи деп атка төлептиг болган. Ийи база үш дугаар черлерни 13 тиилелгелиг Чаан мөге Айдың Монгуш (Улуг-Хем) база Хартыга мөге Начын-Мерген Ооржак (Сүт-Хөл) алганнар.
Деткикчилерниң шаңналдары: 1 дугаар черге 100 муң рубль акшаның сертификадын, 2–3 дугаар черлерге 50 база 25 муң 4–16 дугаар черлерни алган мөгелерге 10 муң болгаш 3 муң рубль акшаларның сертификаттарын тывысканнар.
Шаңнал соонда түңнел лотерея ойнаашкынынга Мөңгүн-Тайгадан аныяк мөге Денис Шөмбүл автосамокатты ойнап алыр аас-кежиктиг болган.
Тыва хүреш, тыва дыл, тыва чаңчылдар сайзырап-ла турар болзун!
Ушу спортчуларының чедиишкиннери
Москвага апрель 6-ның хүнүнде ушунуң “Таолу” деп хевиринге элээдилер аразынга Россияның ушу маргылдаазы болуп эрткен. Аңаа Россияның 33 регионундан 300 ажыг спортчулар күжүн шенешкен.
Маргылдааның ажыдыышкынынга Россияның Ушу чөвүлелиниң президентизи Глеб Музруков, педагогика эртемнериниң кандидады билдингир кыдат дыл шинчилекчизи, очулдурукчу Андрей Миланюк база оон-даа өскелер киришкен.
Ол чемпионатка бистиң республиканың спортчулары чедиишкинниг киржип, дараазында шаңналдыг черлерже киргеннер. Уруглар аразынга бирги черни Алдын-Сай Иргит бүзүрелдии-биле чаалап алгаш, алдын медальга төлептиг болган, 2-ги болгаш 3-кү шаңналдыг черлерни Айыжы Иргит биле Маадыр Данзын алганнар.
Алексей ЧАМБАЛ-ООЛ белеткээн.
Чуруктарны интернеттен алган.
“Шын” №13 2025 чылдың апрель 10