Чоокта чаа Тываның В. Көк-оол аттыг Национал хөгжүм-шии театрынга «Хову» деп биче хемчээлдиг шииниң бирги көрүлдези болган.
Виталий Петровтуң бижээни «Хову» деп шиини ТР-ниң алдарлыг артизи Сайдаш Моңгуш салган. Ийи кижиниң бот-боттарының аразында нарын болгаш ханы хамаарылгазын театр уран чүүлү кончуг чараш кылдыр ажытканын ам база катап көрдүвүс. Тываның улустуң чурукчузу Начын Шалыктың сценаны чуруп тургусканы болгаш Артыш Даржайның чогаатканы аялга «Ховуга» чажыттардан болгаш философиядан бүткен онзагай байдалды тургузупкан.
Шииде болуп турар төөгүнүң кол маадырлары – кызыл шеригжи болгаш тыва арат. Кады чорааш, таваржы бергени берге байдал оларны делегейже чаа көрүштү оттуруптар. Шииде аңгы-аңгы культуралар болгаш чүдүлгелер аразында удур-дедир билчилге дугайында көргүзүп турар.
Кызыл шеригжи Степан орукка чорааш, туттурган кижизинге чаа үе-биле чаа үзел-бодал келгенин база чүдүлге-сүзүглел дээрге чырык келир үеге шаптыктаар эргиниң артынчызы дээрзин тайылбырлаарын оралдажып чоруур. Ынчалза-даа туттурган арат Сотпа делегейже бодунуң көрүжүн, көшкүн чоннарның философиязын, оларның долгандыр бойдус-биле сырый харылзаазын чугаалап, удурланып чоруур.
Шиини ийи аңгы составтың актёрлары ойнап турар. Бир дугаар составта ТР-ниң улустуң артизи Мерген Хомушку болгаш Артыш Даржай ойнап турар. Ийи дугаар составта Тыва национал хөгжүм-шии театрында чоокта чаа ажылдап чедип келген аныяк артистер Айдыс Салчак биле Самбажык Сандак ойнап турар. Олар Якутск хоорайга Арктиктиг культура болгаш уран чүүл институдунуң драма болгаш кино актеру салбырын дооскаш, келгеннер.
Тыва чугааның болгаш культураның онзагай талаларын демдеглээр дээш, шиини орус дылга салган дээрзин режиссер демдеглээн.
Шиини Тыва Арат Республиканың ССРЭ-ниң составынче эки тура-биле киргенден бээр 80 чыл болган оюнга тураскааткан. Шииде болуушкуннар 1919 чылдар үезинде болуп турар.
Чаа шии март 29-та В. Көк-оол аттыг Национал хөгжүм-шии театрынга болур.
Бистиң корр.
Чуруктарны интернеттен алган.
“Шын” №8 2025 чылдың март 6
