Кызыл хоорайның «Аныяктар ордузунга» эрткен дыштаныр хүннерде республика чергелиг «Тергиин шыдыраачы–2024» мөөрейниң ийиги шилилге чадазының тиилекчилерин илереткен маргылдаа доозулган. Аңаа Тываның 32 эң шыырак дээн шыдыраачылары киришкен.
Швейцар система-биле болуп эрткен маргылдаага ап болгу дег 9 сандан 6,5 санны алгаш, Кызылдың 15 дугаар лицейиниң 11-ги клазының өөреникчизи, 17 харлыг Болат Бадыраа бирги черни алган. Болат эрткен чылын «Тергиин шыдыраачы–2023» мөөрейниң финалынга спорт мастеринге кандидат Экер-оол Манчынны тиилээш, Тываның 2023 чылда «Тергиин шыдыраачызы» деп хүндүлүг атты чаалап албышаан, 100 муң рубль акша шаңналынга төлептиг болган. Аңаа түңнел оюнга уттурупкан Экер-оол Манчынның олчазы 50 муң акша болган.
Экер-оол Маринович бо чылын шилилге маргылдаага Тускай шериг операциязынга эки турачы болуп киржип чорааш, балыгланганы-биле киришпээн. Ол ам бо хүннерде Кызылда эмнедип турар.
Эрткен шилилге маргылдаа кончуг чидиг демиселге болган дээрзин 3–4 дугаар черлер алган киржикчилер база-ла ап болгу 9 сандан 6,5–6,5 саннарны алганы херечилеп турар. Ынчангаш тиилекчини болгаш дараазында черлер алган шылгарааннарны немелде көргүзүглер дузазы-биле илередир ужурга таварышкан. Түңнелинде, 2 дугаар черни республиканың 3 дакпыр чемпиону, шыдыраага тренер башкы Долаан Салчак алган, 3–4 дугаар черлерге Новосибирскиниң күрүне университединиң 1-ги курузунуң студентизи Кежик Монгуш (18 харлыг) биле Кызылдың 15 дугаар лицейиниң 9-ку классчызы Арина Иргит төлептиг болганнар.
Элээди уруглар аразынга Россия Кубогунуң ийи дакпыр эдилекчизи Арина Иргит бо маргылдаага дуңмалары Полина болгаш Тимур-биле кады киришкеннер.Республиканың эң шилиндек 32 шыдыраачының аразынче чаңгыс өг-бүледен 3 кады төрээн угбашкылар киришкени база Тываның төөгүзүнде бир дугаар болган.
Шыдыраага тренер башкы Адыгжы Куулар, Кызылдың 2 дугаар школазының өөреникчизи 12 харлыг Начын Чамзы, 15 дугаар лицейниң өөреникчизи Мөңгүн Сарыг-Лама ( база 12 харлыг) ап болгу дег 9 сандан 6–6 саннарны алгаш, дараазында 5–7 дугаар черлерни үлешкеннер.
«Тергиин шыдыраачы–2024» мөөрейниң үшкү чадазынга киржир 8 кижиниң аразынче республиканың 5 дакпыр чемпиону Артыш Чүлдүм база 5,5 санныг кирген. База-ла 5,5 саннарлыг дооскан Эртине Доржу, Олег Дамбиев, Тимур Иргит сесче кирген кайы-бир шыдыраачыны солуп болур курлавыр ойнакчылар санынче киргеннер.
Шыдыраага республика чемпиону чораан, 77 харлыг Мөңгүн-оол Дарын-оолович Түлүш эрткен маргылдааның эң улуг назылыг, 10 харлыг Тимур Иргит эң чалыы киржикчилери болганнар.
Кызыл хоорайга болуп эрткен «Тергиин шыдыраачы–2024» мөөрейниң ийиги чадазы шыдыраа хөлүнге кончуг солун, ачыр-дачыр демиселге болуп эрткен дээрзин чамдык салыглар 3–4 шак иштинде уламчылап келгени херечилеп турар. Ол ышкаш эрткен маргылдаа Тывада шыдыраа сайзыралы хоочуннардан дорт-ла чалыы-чаш шыдыраачылар холунче дамчып бар чыдар деп чүвени көргүскен. «Тергиин шыдыраачы–2024» мөөрейниң дараазында үшкү чадазынга киржир эргелиг сес шыдыраачының бежи 18 хар иштинде чалыы шыдыраачылар болганы ону бадыткап турар.
Тыва шыдырааның бажынче чалыы-чаш ажы-төл тергиидеп үнүп келгени – чаш ажы-төлдүң кызымаа болгаш Сергей Түлүш баштаан тренер башкыларның, ада-иелерниң улуг ачы-хавыяазы болур.
Ам ол сес шыдыраачының аразындан ийи тиилекчини түңнел шилилге чадада илереткен соонда, арткан ийи Тываның эң шыырак шыдыраачылары «Тергиин шыдыраачы–2024» деп хүндүлүг ат дээш бо чылдың төнчүзүнде демисежирлер. Түңнел оюннуң тиилекчизинге 100 муң, кордакчыга 50 муң акша шаңналдары көрдүнген.
Мерген КЫРГЫС.
Авторнуң тырттырган чуруктары.
“Шын” №76 2024 чылдың октябрь 5
