Чугаалап болбас чүве
Чоокта чаа болган чүве-дир ийин.
Мээң чуртум Эъжим бажынга ийи кижи аңнап чораан чүве-дир. Бирээзи ашак кижи, бирээзи аныяк оол. Күскү дииң үези. Аныяк аңчы бир өзен иштинге хөй дииңге таваржы берген. Ол хүн олча-даа хөй, эгин, курлак сыңмастаан. Оолдуң өөрүшкүзү-даа аажок чораан. Кулаанга бир-ле черден аянныг, чараш хоюг ыры дыңналып кээр апарган. Ол-бо талаларже көргүлээрге, чүве-даа көзүлбес. Ыры дыңналып келирге, бо-ла дииңнер көстүп келгилээр болган. Оолдуң хей-аъды көдүрлүп, омак-сергээ дендээн.
Кежээкиниң кызыл хүнде одаанче оол-даа чанып олурган. Мурнунда аяңда кыс кижи ырлаан. Бир көрүптерге, төш кырында дииң кежи каас тоннуг чараш аныяк кыс ырлап олурган. Оол корга хона бергеш, уругну оя халааш, одаанга чүгүрүп келген. Эжи ашак база чедип келген олурган.
Оол тургаш:
– Хөй дииңге таварыштым, олча-ла көвей, бо-дур көрүңерем. Бир-ле черден ыры дыңналып кээрге, дииңнер көстүп кээр чүве-дир. Одагже чанып олура, оруум аксынга аяңда төш кырынга дииң кежи тоннуг кончуг чараш уругга ужурашкаш, оя халааш келдим – деп-тир.
Ашак олургаш:
– Кижиге чугаалап болбас чүве чугаалап олурар кижи-дир сен, оол. Аа, халак, ыыттавас чүвеңни! – дээн.
Даартазында аныяк оол ол-ла черлеринге баарга, чаңгыс-даа дииң көзүлбээн. Ооң соонда олча-даа чок куруглаан-дыр эвеспе.
А. АРАПЧОР.
«Тыва улустуң аас чогаалы — чоннуң сагыш-сеткил өнчүзү» сайттан алган.
"Шын" №44 2023 чылдың июнь 17