Тюльпан — Март 8 чечээ

Март 8 байырлалында херээжен чонга эр улустуң эң-не хөй бээр белээ — чечектер, ылаңгыя тюльпаннар. Ынчангаш белекке алган тюльпаннарыңар үр үеде силерни өөртүп турзун деп күзээр болзуңарза, дараазында сүмелерни сагыырын кызыдыңар:

Боодал чечекти бажыңга эккелгеш, 40–60 минута сугга турупкан соонда, ораашкы картын ап кааптыңар, сыптары дорт, чараш болур. Тюльпаннарны саазын хапка шыгжаар болза, улам эки.

Тюльпаннар дыка хээрек болганындан температураның хенертен өскеп, бадарын дыка берге шыдажырлар. Чечектерни сугже сугар бетинде, сывының агара берген (өлүглени берген) кезээн, артык бүрүлерин ап кааптыңар. Сывының ужун чидиг бижек-биле чаартыр кезер, хачы-биле эвес. Чечектерниң сывының ужун хүннүң-не чаартып кезер.

Боодал чечекти аргалыг болза, сырын чок, сериин, хөлегелиг черге тургузар болза эки. Дүнеки үеде чечектерлиг вазаны балконче үндүрүп ап база болур (Сибирьге арай эрте).

ТЮЛЬПАННАР СООК СУГГА ЫНАК

Хем суу, чаъс суу, крандан сугну (тургускан соонда) ажыглап болур. А шүүреп каан азы садыг суун ажыглап болбас!

Тюльпаннарга дыка соок суг болза эки. Доңурган доштарны сугже немээрге, оларга хора чедирбес. Тюльпан — часкы чечек. Ынчангаш часкы чечектерге эптиг температура 4–6°С дээрзин утпаңар.

Савада сугнуң хемчээлин база сагыыр болза эки. Саваның эриин чедир сугну долдурар. Хүн дургузунда чечектерлиг вазаже сугну немей кудар, дош немептер болза, улам эки. Ылаңгыя тюльпаннар соок болгаш чигирзиг сугга ынактар.

Сугну ийи хонгаш-ла солуур. Сугну солуур бетинде, вазаның иштин экидир чуур, чечектерниң сыптарын база.

Чечекке чемгерилге кылдыр 1 литр сугга 20– 30 г чигирни немеп болур. Ол ышкаш ириир байдалды болдурбазы-биле 1 литр сугга 0,2 г дусту база 0,3 г хлористый калийни немээр. Оон аңгыда, сугже «Активированный угольдуң» каш таблеткаларын азы ыяш хүлүнүң кезээн база немеп болур.

ЧАҢГЫС САВАГА КАНДЫГ ЧЕЧЕКТЕРНИ КАТАЙ ТУРГУЗУП БОЛБАЗЫЛ

Душистый горошек, гиацинт, лилиялар, нарцисстер, мактар, ландыштар, резеда, примула, орхидеялар, розалар.

Тюльпанга кипарисовиктиң будуун азы туини немеп болур. Боодал чечек чанынга ногаа-чимис аймаан салып болбас.

Светлана КУУЛАР, агроном.
“Шын” №18 2024 чылдың март 9