“Тыва – бистиң өргээвис” деп фестиваль 1996 чылда эгелээн. Ийи чылда чаңгыс эртер фестивальдың киржикчилери чылдан чылче көвүдеп турар. Сөөлгү чылдарда ону үш чадалыг: суму, кожуун, республика чергелиг эрттирип турар.
Бо чылын ону Чаңгыс эп-сеткил каттыштырылгазының чылынга, 60 маадырларның тура халыышкынының 140 чылынга тураскаадып, тускай шериг операциязының киржикчилерин деткиири-биле, эрттирип турар. Бо чылын фестивальдың кожуун чергелиг чадазы март 12-ден апрель 2-ге чедир уламчылаан. Аңаа ниитизи-биле 4 муң ажыг кижи киришкен болгаш 100 шактың дургузунда 119 чогаадыкчы программаны жюри көрген. Оларның аразында 100 номер ТШО-га болгаш 60 маадырларның тура халыышкынының 140 чылынга тураскааткан. Эң-не хөй – 88 киржикчилиг хөйнүң ырын Барыын-Хемчиктиң Аксы-Барлыктың коллективи, эң-не хөй – 24 киржикчилиг хореография номерин Мөңгүн-Тайганың Мугур-Аксының 1 дугаар школазының коллективи көргүскен.
Фестивальдың бо чылгы республика чергелиг чадазының киржикчилери 19 кожуундан 1500 кижи четкен. Кызылга фестиваль хүннери апрель 25-тен 30-ге чедир уламчылаан. Кожуун бүрүзүнүң оюн-көргүзүүн хүннер аайы-биле шактап болурун баш бурунгаар бөлүктээни база эптиг. Мөөрейниң кол сценазынче үнер мурнунда, коллективтер Арбатка кыска программазын чонга көргүзүп турда, Улусчу чогаадылга төвүнүң фойезинге ус-шеверлериниң кылган ажылдарының делгелгезин база организастаан.
Гран-При шаңналын Чөөн-Хемчик кожууннуң Бажың-Алаак сумузунуң эр улустан тургустунган чогаадыкчы коллективи алгаш, 500 муң рубльдиң сертификадын шаңналга алган. Шагаан-Арыг хоорайның 2 дугаар ортумак шолазының чогаадыкчы коллективи 1-ги чергениң лауреады атты алгаш, 100 муң рубльдиң сертификады-биле шаңнаткан. Мөңгүн-Тайга кожууннуң Мугур-Аксының 2 дугаар школазы-биле “Хамнаарак” уруглар садының каттышкан коллективтери 2-ги чергениң лауреады диплом болгаш 50 муң рубль-биле шаңнаткан. Сүт-Хөл кожууннуң Бора-Тайга сумузунуң чогаадыкчы коллективи 3-кү чергениң лауреады диплому биле болгаш 40 муң рубль-биле шаңнаткан.
Бирги, ийиги, үшкү чергениң дипломантылары деп атты Таңдының Дүрген сумузунуң, Эрзинниң Эрзин сумузунуң, Өвүрнүң Дус-Даг сумузунуң чогаадыкчы коллективтери алганнар.
“Чогаадыкчы чорукка бердингени болгаш демнежилгези дээш” деп номинацияны арткан 12 чогаадыкчы коллективтерге тывыскаш, акша шаңналдарын берген. ТР-ниң культура сайыды Виктор Чигжит бо 12 коллективке 2023 чылдың дургузунда Улусчу чогаадылга бажыңынга төлевир чокка концерт көргүзер сертификаттарны тывыскан.
Фестивальга Тываның эң-не ырак булуңнары – Тожу, Мөңгүн-Тайга, Тере-Хөл кожууннардан келген коллективтерге 20 муң рубльдиң сертификаттарын Тываның культура сайыды тывыскан.
/ Бистиң корр.
Буян ООРЖАКТЫҢ тырттырган чуруктары.
"Шын" №32 2023 чылдың май 3
