Бии-Хем кожууннуң Сесерлиг суурда “Салгал” уруглар садын “Демография” национал төлевилел-биле улгаттыр туткан. Ол республиканың уруглар садтарында олуттарны четчири-биле хандырар сорулгалыг улуг айтырыгны шиитпирлээринге кончуг дузалаан.
“Салгал” уруглар садында 1,6 хардан тура 3 харга чедир уругларны база хүлээп турар. Ук албан чериниң тудуун “Херээжен улусту ажылга тургустунуп алырынга дузалажыр” федералдыг программа-биле туткан. 3 хар чедир назылыг уругларга уруглар садының оран-савазын тудар эптиг байдалды Россияның Президентизи Владимир Путинниң эгелээни “Демография” национал төлевилел тургускан. Немелде туткан 30 олуттуг чаа оран-саваны бүдүн уруглар сады кылдыр санап болур. Ону тударынга федералдыг акшаландырыышкындан 22 сая ажыг рубльди аңгылаан турган.
“Салгал” уруглар садының улуг кижизидикчи башкызы Ольга Шавыдай немелде туткан оран-савага хамаарыштыр бодунуң бодалы-биле үлешкен: “Чаа оран-савада бүгү-ле эптиг байдалды тургускан. Изиг, соок суг-даа бар, шалазы-даа чылыг, делгем, чырык дээш черле ажылдаарынга кончуг таарымчалыг-дыр. Эрги оран-савага көөрде, ылгал кончуг улуг дээрзи көстүп турар”.
Чаа оран-саваны немей туткан соонда Сесерлиг суурнуң уруглар садынче оочурга турган уругларның шуптузунга олутту берген. Суурнуң ажы-төлү шупту уруглар садынче барып турар. Амгы үеде ында ниитизи-биле 93 уругну кижизидип турар 5 бөлүк ажылдап турар. Кижизидикчи башкыларның чугаалап турары-биле алырга, уругларның өзүлдезинге эргежок чугула бүгү-ле таарымчалыг байдалдарны тургускан: оран-сава-даа, шалазы-даа чылыг, арыгланыр өрээл, изиг, соок суг-даа бар, видеокамераларны база салган.
“Ооң мурнунда маңаа чүгле 3 бөлүк ажылдап турган. Ам немелде туттунган оран-савада 2 бөлүк база ажылдай берген. Ниитизи-биле 5 бөлүктүг апарган бис. Немелде тудугну 2020 чылдың октябрьда тудуп эгелээш, 2021 чылдың декабрь 27-де ажыглалче киирип, ажыдыышкынын кылган” – деп, уруглар садының эргелекчизи Елена Салчак чугаалаан.
Чоокта чаа Дээди Хуралга болган Тываның Баштыңының айыткалынга чоокку чылдарда Тывага национал төлевилелдер болгаш федералдыг программалар ачызында школа назыны четпээн уругларга өөредилге черлериниң чаа-чаа оран-савалары элээн хөй туттунган дээрзин демдеглээн. Шупту 29 объект немешкен. Оларның иштинде 8-и чаа уруглар садтары, 29-у ажылдап турар уруглар садтарынга немелде тудуглар хамааржыр. Ынаар ниитизи-биле 3 муң ажыг уругну тургускан.
“Демография” национал төлевилел бо бүгү төлевилелдер аразында эң-не хөй адырларлыг деп санаттынар.
Чыжыргана СААЯ.
Ада ТЮЛЮШТУҢ тырттырган чуруктары.
“Шын” №15 2024 чылдың февраль 28
