Бистиң республикада хостуг болгаш грек-рим дээн ышкаш спортчу хүрештерниң 65 чыл ою болуп турар.
Март 22-де Хандагайты суурга аңаа тураскаадып, 2013–2014, 2009–2010, 2011–2012 чылдарның элээди оолдар база 2010–2011 чылдың уруглар аразынга бо чылын 2 дугаар республика чергелиг хостуг хүреш маргылдаазы бедик деңнелге болуп эрткен. Аңаа Өвүр, Мөңгүн-Тайга, Чөөн-Хемчик, Улуг-Хем кожууннардан болгаш Кызыл хоорайдан ниитизи-биле 100 хире бичии мөге киришкен. Дус-Даг сумузунуң мөгелери, деткикчилери, хоочуннары боттарының ээлчээнде аалчыларын эки уткуп, аъшкарып-чемгерип, шылгарааннарга шаңнал-макталды сунуп, сактыышкынның чуруктарын тырттырганнар. Бир дугаар деткикчи маргылдааны февраль айда Солчур сумузу хүлээнип эрттирген.
Шак мындыг солун спортчу төлевилелди Өвүр кожууннуң болгаш аңаа хамааржыр сумуларның чагыргалары база спорт школазының удуртулгазы республикага спортчу болгаш тыва хүрештер улаштыр эки сайзыразын дээш, суму бүрүзү ээлчежип эрттирерин дугурушкан. Ооң база бир сорулгазы – моон-даа соңгаар Россия, делегей, Олимпиада оюннарынга тиилекчилерни, чемпионнарны белеткээри. Өвүр черде ындыг шыырак спортчулар, тренерлер өзүп-көвүдеп турарын Бурбужап Монгуш, Болат Чөкпек, Владимир Мандан-Хорлуу, Сергей Куулар, Сергей Адыгжы, Каң-Демир Монгуш, Россияның алдарлыг тренери Виктор Достай, Россияның алдарлыг спорт мастери, делегейниң 2 дакпыр хүлер медалының, Олимпиадага 5-ки черниң эдилекчизи Лориса Ооржак, делегей чергелиг спорт мастери, Россияның чемпиону Аян-оол Ондар, делегей чергелиг шииткекчилер Мерген Ооржак, Менги Санаа олар бадыткап чоруурлар.
Маргылдаага шаңналдыг черже кирген бичии спортчуларны шуптузунуң даңзызын киирер дээрге хөй болурун барымдаалааш, чүгле тиилекчилерни демдегледивис. Эң бичии 2013–2014 чылдарның мөгелер аразынга 26 килге Улуг-Хемден Дамба-Доржу Монгуш, 29 килге Чөөн-Хемчиктен Күзечи Ооржак, 32 килге Мөңгүн-Тайгадан Александрит Монгуш, 32-ден өрү килге Кызылдан Артаа Ондар шылгарааннар. Дараазында 2011–2012 чылдарның оолдар аразынга 32 килге Хандагайтыдан Сайын-Белек Донгак, 35 килге Солчурдан Начын Торлук, 38 килге Кызылдан Доржу Куулар, 41 килге Солчурдан Ган-Болат Ондар, 44 килге Улуг-Хемден Сонам Дүвен-Бады тиилекчи болганнар. 2009–2010 чылдарның улуг бөлүктен 44 килге Дус-Дагдан Найдан Монгуш, 52 килге Солчурдан Амир Ооржак, 62 килге Хандагайтыдан Намбар Куулар олар тергиидээннер. 2010–2012 чылдарның уруглар аразынга 44 килге Солчурдан Аянмаа Ондар, 52 килге Хандагайтыдан Санхаана Серен-Доржу, 58 килге Дус-Дагдан Орлаана Тумат шылгарааннар. Тиилелгеже чүткүл дээш тускай шаңналга уруглар аразынга Челээш Чымбалак төлептиг болган. Хоочун тренер башкы Сергей Мартынага тыва чаңчыл езугаар шыва тон болгаш бөрттү тускай шаңнал кылдыр ооң өөреникчилери сөңнеп кедиргеннер. Дараазында апрель айның маргылдаазын Чаа-Суур сумузу эрттирери-биле хүлээнип алганнар.
А.ЧАМБАЛ-ООЛ.
Авторнуң тырттырган чуруктары.
«Шын» №25 2024 чылдың апрель 3
