Мөңгүн-Тайга болгаш Тожу кожууннарны үзүктел чок электри-биле хандырар дээш республиканың Одалга болгаш энергетика яамызы дизельдиг электри станцияларын немей садып алган. Олар бо чылдың ноябрь айда долузу-биле кээр. Тываның Баштыңы ук яамыга кышкы үеде ырак-узак бо черлерниң суурларынга электри хандырылгазын үзүктелдирбес сорулганы салган.
Dладислав Ховалыгның даалгазы-биле одалга болгаш энергетика сайыдының хүлээлгелерин күүседип турар Владимир Фунтиков дизельдиг электри станцияларының дузазы-биле чурттакчылыг черлерни электри-биле хандырып чорудуп турар кожууннарже неделя санында үнүп, Мөңгүн-Тайга, Тожу болгаш Тере-Хөл кожууннарда тургустунган байдал-биле таныжып турар.
Барган черлеринге-ле В. Фунтиков дизельдиг электри станцияларының ажылдакчылары-биле ужуражып, чагырга черлериниң удуртулгазы-биле чугаалашкан.
Үнүүшкүннерниң түңнелинде Мөңгүн-Тайга болгаш Тожу кожууннарга немелде дизельдиг электри станцияларын садып алырының дугайында шиитпирни хүлээп алган. Ук черлерде станциялар электриге хереглелдиң чүктешкизин угбайн турарлар. Оларның күжү электри дериг-херекселдерин долузу-биле ажыглаар арганы бербейн турар деп ук кожууннарның чурттакчыларындан хомудалдар кирип турар. Чырыкты удаа-дараа өжүрүп турарындан амыдыралга ажыглаар дериг-херекселдер үрелип, сандан үнүп турар. А хереглел улгаткан тудум, ол бүгү болганчок-ла чырык хандырылгазының үзүктелиишкинин болдуруп, дизельдиг электри станцияларының үрелиишкининге чедирип турар.
Тожу кожуунга чаа дизельдиг генераторларны тургузарының бетинде Одалга болгаш энергетика яамызы тускай хыналданы чорудуп, ында бар электри дериг-херекселдериниң четчелээшкинин чорудар сорулгалыг. Ындыг хыналда септеттинер деп турар азы долузу-биле солуттунар техниканың хемчээлин тодарадыр арганы бээр.
Ооң-биле чергелештир ТР-ниң Одалга болгаш энергетика яамызы инвесторлар база керээлиг организациялар-биле кады республиканы электри-биле хандырарының комплекстиг планынга дүүштүр янзы-бүрү ажыл-хемчеглерни чорудуп турар. Ук план езугаар Тожу кожуунну төпчүткен электри хандырылгазынга кожар деп турар.
Республиканың энергия курлавырларының четкизин быжыглаарының талазы-биле комплекстиг планның боттанылгазы 2024 чылдың төнчүзүнге чедер.
Амгы үеде республиканың ырак-узак кожууннарында технологтуг электри хандырылгазы чок, ол черлерде 13 дизельдиг электри станциязы (ДЭС) ажылдап турар, оларда бар 36 дизельдиг генератор ниитизи-биле 8,255 МВт күчүлүг электри энергиязын бүдүрүп үндүрүп турар.
36 дизельдиг генераторнуң 17-зи ажылдап, электри энергиязын бүдүрүп турар, 14-ү курлавырда. Беш дериг-херексел үрелген, септелгеде турар.
Дизель-генераторларның үзүктел чок ажылын хандырарынга чылдың-на ортумаа-биле 3630,3 тонна суук оттулар чүүл херек. Одалга болгаш энергетика яамызының бергени сан-медээден алырга, одалга сезонунуң эгелээнинден тура, бүгү ДЭС-терге 2207,4 тонна кывар-чаар материалдарны чедирген азы ол бүгү ниити хемчээлден 61 хуу болуп турар.
Бо хүннерде бүгү-ле дизельдиг электростанцияларда оттулар чүүлдүң кудулатпас курлавыры бар.
А. ХЕРТЕК белеткээн.
