Ажы-төлдү эргим ынак авазы чокка чааскаан өстүрер кылдыр артып калган адалар дег шыдамык, маадыр болгаш кээргенчиг улус чок. Салым-чолунуң аайы-биле уруг-дарыын өскүссүретпес, иштинден ийлетпес дээш, бүгү сеткил-чүрээн уругларынга өргүп, авазын чоктатпазын кызып, бар шаа-биле чүткүдүп-ле, чок чүвени бар кылдыр, четпес чүвени четчир кылдыр кызып-ла чоруурлар. Ындыг адаларның бирээзинге Алдар Куулар хамааржыр. Ол 5 ажы-төлдүг. Ийи оолдуг, ийи кыстыг, ажыл-хожулдуг, машина-балгаттыг, чурттаар бажыңын өгленген соонда, кызыл күжү-биле тудуп алгаш, аас-кежиктиг чурттап олурган Алдар, Аяна Кууларлар беш дугаар төлдүг болур аас-кежиктиг апарганнар. Алдар Көдээ культура бажыңының одакчызы кылдыр ажылдап, садыгжы өөнүң иштиниң ажылынга үргүлчү дузалажып, хостуг үелеринде чиик машиназынга гараж тудуп, өскелерден ылгалыр чүвези чок чурттап олурганнар. Беш дугаар төлүнүң чырык черге чаяаттынган хүнүнде чаа божаан иениң байдалы хенертен баксырап, алдын хүннүң адаанга чоруур аас-кежии үстү берген. Ол коргунчуг болуушкун өг-бүлеге, аймакка аар согуг, дыка улуг чидириг болган. Авазының аа сүдүн амзап четтикпээн бичии Ай-Хаан ам 3 харлыг. Улуг акызы Сергек 9-ку классчы, угбалары Дызылаа биле Сюзана 8 болгаш 6-гы класста өөренип турарлар. Түмен чаа-ла бирги классче өөренип кирген. Кады төрээн акызының хеймер оглун Шончалай чеже-даа студент болза, авазы ышкаш кылдыр доруктур азыражып берген. Авазы Оксана Борисовна оглунуң чанынга чурттап, уйнуктарын карактажып, адашкылар боттары шуудай бээринге чедир чанындан бичии-даа ыраваан. Бо хүннерде адашкылар боттары амыдырап, шуудунче кирипкен.
Ажы-төлүнүң клазының башкылары өг-бүле-биле харылзааны тудуп, уруглар-биле эки чугаалажып, сагыш-сеткилин үлежип, авазының орнун солуп шыдавас-даа бол, ынакшылын өргүп, чогаадыкчы ёзу-биле ажылдап турарлар. Кууларларның өг-бүлези шыңгыы хайгааралда турбайн турар. Ынчанмайн канчаар, уруг-дарыг сагылга-чурумнуг, өөредилгезинге кызымак болгай. Улус чыып, хондур-дүндүр алгыржып-кышкыржып, арагалаар чоруктарны кады кожаларынга Алдар черле көргүспээн. Ол берге үелерни ажып эртип чоруур. Чаптанчыг чаш оолдары, элээди чараш кыстары болгаш эш болган улуг оглу адазының чоргаарланыр сылдыстары болуп, эш-өөрүнден дудак чок, школаның, уруглар садының хайымныг амыдыралында шымнып чоруурлар.
Эш-өөрү база эжиниң канчаар чурттап чоруурун кээп көрүп каап турар. Белен-селен артык чүве ыыттавас, томаанныг эжиниң бүдүжүн эки билир болгаш, чон аразынче көскүлең кылдыр эдертип албадавас.
Амыдыралдың бергелеринге торулбайн, ажы-төлүн төлептиг кижилер кылдыр өстүрүп, авазы биле ачазының хүлээлгелерин деңге күүседип чоруур Алдар Алексеевичиге Адалар хүнү-биле байырывыс чедирип, быжыг тура-сорукту күзээр-дир бис. Ажы-төлүң чуртталгаңның үндезини, өөрүшкүң болгаш чоргааралың болзун.
Идегел МОНГУШ.
Чуруктарны Шончалай Куулардан алган
“Шын” №40 2025 чылдың октябрь 16
