Республиканың эмнелге черлери март 2-ден 19-ка чедир чарлаттынган турган “Айыыл чок чоруктуң неделязын” эрттирип, кижилерниң, ылаңгыя ажы-төлдүң кадыкшылынга, амы-тынынга айыылдыг байдалдарны тургуза берип болур арагалаар чорукка удур янзы-бүрү хемчеглерни боттандырган.
Чылыг үе келгени-биле чон ортузунда арага-дары ижер чоруктарның саны нептереп болурун кичээнгейге алгаш, Чазактың даалгазы-биле Кадык камгалал яамызы “Айыыл чок чоруктуң” неделязын организастап эрттирген. Кызыл хоораайның барык бүгү эмнелге албан черлери база Тожу, Чеди-Хөл, Тере-Хөл, Кызыл кожууннарны санаваска, 13 кожууннуң төп эмнелгелери чарлаттынган неделя дургузунда чон аразынга суртаал-тайылбыр ажылдарын, лекция, беседаларны чоруткан. Ооң-биле чергелештир социал четкилерге арагалаашкынның хоразы, чедирип болур багай уржуктарының дугайында, кадык чаагай амыдыралды деткииринче чонну кыйгырган материалдарны эмнелге бүрүзү үндүрүп, тарадыр ажылды чорудуп келген. Улуг кичээнгейни школалар, өөредилге черлеринге чоруттунар ажылче угландырган – эмчилер өөреникчилер, сургуулдар-биле ужуражып, аныяк кижиниң амыдыралынга, салым-чолунга чаңгыс удаа болган арагалаашкынның безин кайы-хире багай салдар чедирип болурун тайылбырлап, айтырыгларга харыылап бергеннер.
Чурттакчы чоннуң аразынга, күш-ажылчы коллективтерге кадык- чаагай амыдыралды деткиири-биле суртаал ажылын чорудуп, арагаже сундулуг ада-иелер аразынга ажы-төлүнүң кижизидилгезинче улуг кичээнгей салып, ылаңгыя назы четпээн уругларны арага, наркотиктен камгалаары чугулазының дугайында тайылбыр ажылдарын база эмчилер чоруткан.
Суртаал ажылы амы-хууда чижек-биле эки быжыглаттынар деп чүвени эмчилер эки билип, спортчу хемчеглерни, маргылдааларны база боттандырганнар. Ылаңгыя март 8 байырлалынга капсырлаштыр, херээжен чон аразынга кадык амыдыралды суртаалдаан спортчу хемчеглер онза сонуургалды оттурган. Ооң-биле кады чон ортузунга тайылбыр материалдарын муң-муңу-биле тарадып, дагын база сагындырар ажылды чоруткан.
Ажылдың база бир чугула угланыышкыны массалыг информация чепсектеринге боттандырттынган. Тыва журналистерниң деткимчези-биле, хөй чонга шак бо айтырыгны чугулалап көргүзер ажылды организастап, радио, телевидение, солун-сеткүүлдерге эмчи ажылдакчылары арга-сүмелерин, сагындырыгларын берген.
Неделя дургузунда база дыштаныр хүннерде эмнелге ажылдакчылары ук ажылда хаара туттунган өске албан черлери-биле демнежип алгаш, рейдилерже үнүп, “айыылдыг бөлүктерже” кирип турар, арага-дарылаптар хире 782 өг-бүлелерни хынаан. Түңнелинде, 754 өг-бүлениң аразындан барык 19 ада-ие эзирик байдалга турганы илереттинген, оларның аразында 11 кижи нарколог эмчиниң учедунда турар болган. Эзирик байдалга турган улусту эзириктер сергедир черже чамдыызын аппарып, херек таварылгада нарколог эмчи дузазын чедирген. Кол чүүл – ада-иезиниң арагалап алганы-биле холбаштыр айыылдыг байдалга таварышкан турган чаш ажы-төлдерни хавыргаш, социал дуза чедирер төптерге чедирген.
Эзирик ада-иениң чанынга түреп турган бичии уругларын чогуур органнар алыр дээрге, бар шаа-биле удурланыр болганын эмнелге ажылдакчылары кайгап-харап демдеглээннер. Мырыңай бир эзирик ава бодунуң амы-тынынга четтиниптеринге беленин көргүзүп, чем кылыр электроплита удазынын мойнунче ораай тыртып, кыжанып шаг болган. Түңнелинде, эзирик ава эзириктер сергедир черже кирген, ооң алды харлыг уруун хоргадал черинче чыттырган.
База бир бичии чаш онза айыылдыг байдалга турганын эмчилер чугаалаан. Ооң эзирик ачазы танывазы хөй-ле эзирик ашактар бжыңынга чыып, өг-бүлезинге амыр-дыш бербейн турган. Бичии чашты Өг-бүлеге социал дуза чедирер төпче чыттырган. База бир таварылгада ие херээжен кижини наркодиспансерже чыттырар ужурга таварышкан, ооң дөрт ажы-төлү ачазы-биле арткан.
Эмнелге ажылдакчыларын дүвүредип турар бир айтырыг – арагалап турар өг-бүлелерниң боттарының уруг-дарыының аарып турарынче безин кичээнгей салбас болуп турары. Хыналда үезинде ОРВИ-ден, бронхиттен аараан 3 бичии уругларны илереткеш, эмнелгеге чыттырган.
Шак мындыг ажыларны байырлалдар бүдүү санында албан черлери эрттирип турза-даа, чонувустуң талазындан арагалаар, ажы-төлдү айыылга таварыштырар чоруктарның дагыннап турары харааданчыг.
Боданыр үе келген эвес бе?