Бурятияның Баштыңы Алексей Цыденов Тываның Национал музейинге аалдап четкен.
Музейниң директору Каадыр-оол Бичелдей албан чериниң ажыл-агыйының болгаш чедиишкиннериниң дугайында таныштырган. Музейниң ажылдакчылары аалчыга делгелге залдарынга экскурсияны чоруткан.
«Аржаан-2» базырыындан тывылган «Скифтерниң алдыны» деп делгелгези хүндүлүг аалчының кичээнгейин онзазы-биле хаара туткан. Алексей Цыденов экскурсияның онзагай төөгүлүүн, ооң күчү-күжүн магадап ханмаан.
«Кайгамчык-тыр. Бистиң салгалдарывыска ооң дугайын чүге чугаалавайн турар, төөгү номнарынче чүге биживейн турар деп айтырыг дораан бажымга кирди. Мындыг кайгамчык төөгүнү магадап ханмас-тыр мен. Бистиң эрага чедир VI-IX дугаар чүс чылдарның эдилелдери, дериг-херекселдериниң кылып бүдүргени ол үениң кижилериниң дээди хөгжүлдезиниң болгаш сайзыраңгай чораанының дириг херечизи. Бо-ла бүгүнү көргеш, скифтер чурту хөй чурттакчылыг улуг, сайзыраңгай чурт чораан-дыр деп түңнедим. Кеш, ыяш, алдындан кылган нарын эдилелдерни уран-мергежилдиг ус-шеверлерниң кылган аргалары магаданчыг-дыр. Египет болгаш Рим империялары ында каар! Шак бо кайгамчык ажыдыышкынның дугайында школаларның төөгү номнарынга бижиири чугула, ону уругларга өөредир херек» — деп, Алексей Цыденов демдеглээн.
А.ДОНГАК.
Ада ТЮЛЮШТУҢ тырттырган чуруктары.
