Чоннуң чаңгыс деминиң хүнүнүң мурнунда, ноябрь 3-те, Орус культура төвүнге чылдың-на болуп эртер “Улуг этнографтыг диктант” деп делегей чергелиг хемчег болуп эрткен. А Тывада ооң организакчылары – Тываның Националдар ажыл-агыйының талазы-биле агентилели.
Диктантыны бир дугаар 2016 чылдың октябрь 4-те эрттирген. Ынчан аңаа 90 000 ажыг кижи киришкен. 2022 чылда ук акцияга Россияның шупту регионнарындан 4 млн ажыг кижи каттышкан. Ооң иштинде Донецк, Луганск Улус Республикалардан, Запорожье, Херсон областар база 184 даштыкы чурттар база кирип турар. Тывадан бо акцияны 24000 кижи деткээн.
Орус культура төвүнде шөлчүгештиң организакчызы, төөгү эртемнериниң кандидады, ТывКУ-нуң доцентизи, этнолог-антрополог Елена Айыжы бо диктантыны каш чыл улаштыр эрттирип турарын онзалап демдеглээн: “Бо диктантыны Россияның чурттакчы чонунга, бистиң чаңгыс чер чурттугларывыска, боттарының ук-төөгүзүн, өгбелериниң чагып чораан ёзу-чаңчылдарын, чанында чурттап чоруур чоннарның дугайында хөйү-биле билип алзын дээш, эрттирип турар. Оларның дугайында билиглер дээрге аңгы-аңгы омак-сөөктүг аймактарның аразында удур-дедир хүндүткелдиң болгаш эп-найыралдың үндезини болур”.
Диктантыга киришкен кижи бүрүзү Этно.ру деп сайтыдан сертификатты алыр. Ону алырда, албан ёзугаар бодунуң дугайында медээлерни киирери чугула. Ноябрь 13 соонда сайтыга диктантының түңнелдери көстүп кээр. ТР-де амгы үеде 11 шөлчүгеш ажылдап турар. Оон аңгыда, дендии хөй кижилер онлайн хевирге диктантыны бижип турарлар.
Чылдың-на регион бүрүзүнде чаа-чаа шөлчүгештер немежип турар.
Тыва Республикада Росгвардия эргелелиниң ведомстводан дашкаар камгалал чериниң офицери Айслана Забеева бодунуң коллегалары-биле кады диктантыга киришкен: “Бөгүн “Улуг этнографтыг диктантыга киржир аас-кежиктиг болдум. Бо диктант угаан ажылдадырынга, улуг чуртувустуң төөгүзүн, географиязын сактырынга кончуг ажыктыг. Амгы үеде мону эрттирип турары улуг ужур-дузалыг. Бис эп-найыралдыг, улуг чурт бис деп чүүлдү, шынап-ла, сагындырып турар кайгамчык хемчег-дир”.
Чыжыргана СААЯ.
Буян ООРЖАКТЫҢ тырттырган чуруктары.
“Шын” №84 2023 чылдың ноябрь 4
