Амыр-тайбыӊ чуртталганы камгалаар дээш.

Мобилизация: хоойлуга эдилгени база өскерилгени киирер

Тускай шериг операциязынга киржири-биле мобилизацияже келдирген улуска «Чаӊгыс демниг Россия» партиязы кезек магадылалды хандырып бээр дээрзин партияныӊ чиӊгине секретары Андрей Турчак дыӊнаткан.

Тодаргайлаарга, оларныӊ күш-ажылчы эргелерин камгалаар болгаш немелде саӊ-хөө бээрин магадылалдар дээш «Чаӊгыс демниг Россия» партиязы хоойлу төлевилдерин киирген. Бирээде, фронтуже чоруй барган шериглерниӊ ажылчын олудун хевээр арттырар деп хүлээлгени ажыл берикчилеринге дагзырыныӊ дугайында эдилгени Күш-ажыл кодекизинге киирер. Ийиде, мобилизацияже келдирген шериглерге «чээли дыштанылгазын» бээр.

Бир эвес шериг албанынче керээ-биле азы мобилизация-биле келдиртириниӊ мурнунда ажылдап турган болза, олар дедир чанып келген соонда, ол-ла организациязынга ол-ла ажылынга катап ажылдай бээр дээрзин бирги хоойлу төлевилели магадылап турар.

— Хоойлуга өскерилгелер киирерин саналдап турар бис. Шериг хүлээлгезин эрттирип турар үезинде оларныӊ күш-ажыл стажын база киирер. Немелде камгаладылганы алыр, күрүнениӊ эвес аӊгы пенсия-биле хандырар, социал амыдырал байдалын экижидер аргаларны бээр – деп, ол тайылбырлаан - Оон аӊгыда, шак ол шериглерниӊ өг-бүлезиниӊ кежигүннеринге немелде магадылалдарны бээр. Бир эвес ажылдап турар организациязынга штат кызырар болза, ындыг өг-бүлениӊ кежигүнү ажылчын олудун арттырып алыр эргелиг. Ажыл берикчилери оларны үе-шагын ажыр ажылдатпас, оларныӊ чөпшээрели чокта, командировкаже чорутпас. Бистиӊ белеткеп каанывыс шак ол хоойлу эдилгелерин бо чооккү үеде хүлээп алыр. Хамааты албан-хаакчыларныӊ ажылчын олуттарын кадаглап арттырар талазы-биле өскерилгелерни база ооӊ-биле дөмей – деп, Андрей Турчак түӊнеп чугаалаан.

Кредит дыштанылгазыныӊ дугайында хоойлу төлевилелинде болза, мобилизацияже келдирген шериглерге оларныӊ чээлизиниӊ ай санында төлевирин ол-ла хуусаазында эвээжидир деп вариантыны саналдап болурунуӊ дугайында бижээн. Амыдыралда чугула өске чүүлдер хөй-даа болза, амгы үеде кредит төлээриниӊ айтырыглары эк кол болуп турар.

– Хоойлужудулгада көрдүнмээн чүүлдерни «Чаӊгыс демниг Россия» партиязы дарый шиитпирлеп турар. Амгы үеде бистиӊ ажыл-сорулгавыс дээрге мобилизастаан шериглерни болгаш оларныӊ өг-бүлезинге болдунар аргазы-биле улуг камгалалды бээри. Мобилизацияже келдирген шериг кижи мөчээн таварылгада ооӊ кредидин долузу-биле азы артык-чамдыызын дуглаар. Мөчээн маадырларывыстыӊ өг-бүлези шак ындыг өрелерин төлевезин дээш, сагыш салыр ужурлуг бис. Шериглерниӊ азыралынга турган чоок улузунуӊ кредит төлээр хүлээлгелери база ооӊ-биле дөмей болур. Бир эвес ол мөчээн таварылгада, чоок удузунуӊ кредит төлээрин соксадыр – деп, Андрей Турчак чугаалаан.

Мобилизацияже келдирген хамаатыларга «кредит дыштанылгазын» бээриниӊ талазы-биле Төп банкыныӊ сүмелерин өске банкылар херекке албайн баар болза, хоойлужудулгаларга өскерилге кииреринге партия белен. Чүге дизе ол дээрге мобилизастаан хамаатыларны болгаш оларныӊ өг-бүлезин деткимче бээриниӊ аргалары-дыр. Ипотека болгаш өске-даа кредиттер талазы-биле төлевирлерни үезинде бербээни дээш ооӊ ужурунда багай салдарларныӊ тургустунуп кээрин ол болдурбас.

Хоойлуга киирер өскерилгелерни, ооӊ иштинде Чазактыӊ Доктаалында көрдүнген хемчеглерни системалыг кылдыр быжыглаар.

Партияныӊ эгелекчи саналдары

Тускай шериг операциязыныӊ киржикчилери Чуртталга-коммунал хандырылгаларын үезинде төлевээни дээш оларга хөө (пеня) немей санаарын хоруп, мораторий киирерин «Чаӊгыс демниг Россия» саналдап турар. Бо чүүл мобилизацияныӊ кызыгаары-биле чоруп турар эки турачыларга хамааржыр.

«Чаӊгыс демниг Россия» партиязыныӊ депутаттары ук эгелекчи саналын Чазак Даргазы Михаил Мишустинниӊ, Күрүне Думазыныӊ Чуртталга-коммунал ажыл-агыйыныӊ талазы-биле комитет кежигүнү Александр Якубовскийниӊ адрезинче чорудупкан.

«Чаӊгыс демниг Россия» өске-даа эгелекчи саналдарын илереткен. Чижээ, тускай шериг операциязында киржип турар студент шериглерге академиктиг шөлээ бээриниӊ дугайында эегелекчи саналды Чырыдыышкын база Өөредилге яамызынга киирген. Дайынчы хөделиишкиннерниӊ инвалидтеринге социал хандырылгаларны халас чедирери. Дайынчы хөделиишкиннер үезинде мөчээн хоочуннарныӊ школачы уругларын хүнде ийи катап халас чемгерери дээш оон-даа өске саналдар бар.

Эки турачылар одуруунда — депутаттар

РФ-тиӊ Черсектиг күштериниӊ составынга киирип алгаш, тускай шериг операциязыныӊ болуп турар девискээринче чорударыныӊ дугайында баштайгы билдириишкиннерни Күрүне Думазында «Чаӊгыс демниг Россия» фракциязыныӊ депутаттары киирген.

Күрүне Думазыныӊ Кадыкшыл камгалаар комитединиӊ даргазы Дмитрий Хубезов, Камгалал талазы-биле комитеттиӊ оралакчы даргалары Дмитрий Саблин, Юрий Швыткин, Өг-бүле, херээжен улус болгаш уруглар айтырыгларыныӊ талазы-биле комитеттиӊ оралакчы даргазы Виталий Милонов, Экономиктиг политика талазы-биле комитеттиӊ оралакчы даргазы Сергей Сокол, Камгалал талазы-биле комитеттиӊ оралакчы даргазы – олар шупту чоннуӊ эрес-дидим оолдары-биле чаӊгыс одуругга туруп, амыр-тайбыӊ чуртталганы камгалаар сорулгалыг.

Эки турачыларныӊ одуруунга киирер күзелин илереткен депутаттарныӊ билдриишкиннерин Россияныӊ Камгалал яамызы ук сайгарып көөр.

Р.Демчик белеткээн