Россия Федерациязының Президентизиниң Сибирь федералдыг округта бүрүн эргелиг төлээзи Анатолий Серышев 2025 чылдың часкы үер болгаш өрт сезонунга Сибирь регионнарын белеткээр талазы-биле онза байдалдарны болдурбас болгаш чайладыр ведомстволар аразының комиссиязының хуралын эрттирген.
«Чылдың-на Сибирьниң регионнарында онза байдалдарны болдурбас болгаш чайладыр системаның шупту киржикчилериниң ажылы элээн мөөңнеттинип, эртип турар хемчеглерниң үре-түңнелин бедидер шиитпирлер хүлээп алдынып турар» — деп, бүрүн эргелиг төлээ чугаалаан. Ооң-биле чергелештир, дүрген хөделирин негеп турар бойдус болуушкуннарының хенертен болур айыылдары хевээр артпышаан деп, ол демдеглээн.
2025 чылда округтуң регионнарында 130 муң хире чурттакчылыг 880 ажыг чурттакчылыг черлер, тус черниң болгаш регионалдыг оруктарының 440 участоктары, социал ужур-уткалыг 260 ажыг объектилер үерлээшкинге алзып болурун Россияның ОБЯ-зы дыңнаткан. Оон аңгыда, өрт айыылының көргүзүглери хөй чылдарның ортумак көргүзүүнден ажа берип болурун, кургаг үнүштерни кайы хамаанчок өрттеткенинден арга-арыг болгаш бойдус өрттерин бир дугаарында үнүп болурун баш бурунгаар дыңнаткан. «Регионалдыг эрге-чагырга органнары, Россияның ОБЯ-зының кезектери болгаш өске-даа структуралар айыыл-халапты болдурбас болгаш ооң уржуктарын эвээжедир бүгү-ле хемчеглерни алыр ужурлуг» — деп, бүрүн эргелиг төлээ хуралдың киржикчилеринге сагындырган.
Анатолий Серышев бо чоокку үеде мурнады шиитпирлээр сорулгаларның аразындан арга-арыгларда, көдээ ажыл-агый шөлдеринде болгаш өреге чанының участоктарынга өртке удур айыыл чок чоруктуң негелделерин сагып турарын доктаамал хайгааралга алырын демдеглээн. Гидротехниктиг, ооң иштинде октаттынган суг черлериниң шын болгаш айыыл чок ажылын хайгаараар. Оон аңгыда, транспорт харылзаазы үзүктелип болур чурттакчылыг черлерде хамаатыларның бирги хереглелин хандырар акша-хөреңги курлавырларын баш бурунгаар аңгылаар. Оон аңгыда, регион бүрүзү үерлээшкинни болгаш арга-арыг өрттерин болдурбас болгаш чайладыр хемчеглерни дүрген болгаш турум хандырар дээш, саң-хөө курлавырын деткиир ужурлуг деп, ол немээн.
Часкы үерлээшкин талазы-биле баш бурунгаар дыңнадыгдан алырга, Сибирьниң хемнериниң хөй кезии “оттуп” эгелээрге, ол эгелээр ужурлуг. Обь биле Енисей бажынга ол 3—5 хонук эрте бадар чадавас. Суг үериниң байдалын хайгаараар дээш, доктаамал ажылдаар 573 суг постузун, ол ышкаш түр үениң 400 ажыг постуларын тургузар. Амгы үеде хемнер эриктерин дорттаар, быжыглаар, дүвүн ханыладыр ажылдарны чорудуп турар. Баткан доштар тырылбазын дээш, дошту кезер, чугаладыр болгаш чазылдырар ажылдарны апрель төнчүзүнге чедир доозар. Россияның ОБЯ-ның 49 муң ажыг ажылдакчылары болгаш 13 муң санныг техника, ооң иштинде 72 агаар суднолары, 208 дроннар болгаш 900 ажыг эжиндирер чүүлдер бөлүү белен.
Амгы үеде федералдыг болгаш регионалдыг эрге-чагыргалар бойдус өрттерин өжүрер планнарны март 20-ге чедир бадылаар дээш, ажылдап турар. Специалистерниң санаашкыны-биле алырга, бо чылын Хакас Республикага, Алтай крайга, Новосибирск база Омск областарга эң берге байдал апрельде болгаш майның эгезинде тургустунуп болур. Май, июнь, сентябрь айларда Красноярск крайга, Тыва Республикага болгаш Иркутск облазынга арга-арыг өрттери өөскүп болур. Байдалды хайгаарап, информацияны дүрген тарадыры-биле космос хайгааралының технологияларын, информация системаларын болгаш «Термические точки» деп мобильдиг капсырылганы идепкейлиг ажыглаар. Патруль-хөделиишкин бөлүүнде 11 муң ажыг болгаш патруль-контроль бөлүүнде 39 муң ажыг кижини хаара туткан. Олар бойдус өрттерин дүрген илередип, өжүрер.
Округтуң регионнарында онза байдал айыылын болгаш үнгенин хамаатыларга дыңнадыр системаларны ажылдадырынче онза кичээнгейни угландырарын бүрүн эргелиг төлээ чугаалаан. Хамаатыларга онза байдалдар дугайында дыңнадыр комплекстиг система, муниципалдыг болгаш тус черлерде дыңнадыышкын системалары үзүктел чок ажылдаар ужурлуг. Оон аңгыда, айыылды чурттакчы чонга чүгле үезинде дыңнадыр эвес, а ол черлерге чаштынар идегелдиг черлерни аңгылаар херек. «Кады ажылдап, бар чидиг айтырыгларны чаа шиитпирлер-биле удуртуп тургаш, онза байдалдардан чурттакчы чонну болгаш девискээрлерни камгалаар кол сорулга дарый болгаш бүрүн күүсеттинер дээрзинге бүзүрээр мен» — деп, бүрүн эргелиг төлээ онзалап демдеглээн.
Федерацияның округ субъектилериниң баштыңнары, Күрүне секретары – Россия Федерациязының хамааты камгалал, онза байдалдар болгаш бойдус халаптарының уржуктарын чайладыр талазы-биле сайыдының оралакчызы Денис Попов, Россияның Чиңгине прокуратуразының Сибирь федералдыг округ талазы-биле эргелелдиң начальниги Николай Рябов, Россияның ОБЯ, Россияның теххайгаарал, Россияның арга-арыг, Россияның гидрометеорология, Россияның суг курлавырларының девискээр органнарының удуртукчулары сайгарылгага киришкен.
