Россия Федерациязының Президентизиниң Сибирь федералдыг округта бүрүн эргелиг төлээзи Анатолий Серышев 2025-2026 чылдарның күскү-кышкы үезинге Сибирь регионнарының белеткелиниң болгаш коммуналдыг инфраструктураны эде чаартырының дугайында хуралды эрттирген.
Бүрүн эргелиг төлээ хуралды ажыдып тура, регионалдыг болгаш тус чер чагырга органнарының, коммуналдыг комплекс болгаш энергетика организацияларының, контроль-хайгаарал органнарының мурнунга кол сорулга: чылыг сезонун озал-ондак чок эрттирери болгаш хамаатыларга таарымчалыг чурттаар байдалдарны хандырары деп айыткан. Сибирьниң шупту регионнарында одалга сезону эгелээн, ындыг болзажок округ Федерациязының чамдык субъектилеринде одалга системаларында бергедээшкиннер тургустунган.
Бүгү эргелиг төлээниң чугаазы-биле алырга, масалыг информация четкилеринде болгаш социал четкилерде хамаатылар чылыг болгаш изиг суг талазы-биле хөй санныг хомудалдарны бижээн. Чижээ, Томск облазында Томск, Северск, Стрежевойнуң, Кемерово облазында Ленинск-Кузнецкий, Белово, Прокопьевскиниң чурттакчылары чылыдылга болгаш суг хандырылгазының шынарынга таарзынмайн турарын илереткен. Оон ыңай Омск биле Омск районнуң, Норильск биле Красноярск, Новосибирск биле Бердск, Бийск, Черногорск, Кызыл хоорайның чурттакчылары чылыг хандырылга компанияларының ажыл-чорудулгазынга долузу-биле таарзынмайн турар.
«Башкарыкчы компанияларның хүлээлгезилерин ак сеткилдиг күүсеткенинден бүгү системаларның шынарлыг ажылдаары хамааржыр. Оларның ажылын доктаамал контрольдап, хомудалдарга дарый харыылаар херек» - деп, бүрүн эргелиг төлээ демдеглээн.
Объектилерде септелге болгаш катап тургузуушкун ажылдары онза кичээнгейни негеп турар. Медээлерден алырга, регионнарның хөй кезиинде планнаттынган ажылдар доозулгалак. Бүрүн эргелиг төлээ котельнаяларның 82 хуузу белен Красноярск крайга, чылыдылга четкилери 68 хуу белен Омск база Томск областарга ажылдың темпизин дүргедедирин кыйгырган. "Ажылдар чоруп турар объект бүрүзүн контрольга алырын дилеп тур мен" - деп, ол чугаалаан.
Бүрүн эргелиг төлээ чылыг хандырылга организациялары октябрь 25-ке чедир, а муниципалдыг тургузуглар ноябрь 15-ке чедир белениниң паспорттарын алырын дааскан. Эрткен чылын элээн каш улуг хоорайлар белениниң паспорттарын албайн барган байдалды катаптап болбас дээрзин Анатолий Серышев онзалап айыткан. «Чазып турган участоктарның чаагайжыдылгазын база уттуп болбас. Ол ажылдар часка чедир “хар адаанче” кире бербес ужурлуг» - деп, ол сагындырган.
Чылыг четкилериниң чаартылгазы күскү-кышкы үени турум эрттериниң кол магадылалының бирээзи деп, бүрүн эргелиг төлээ санап турар. Округда чылыг хандырылга инфраструктуразын эде чаартырының хемчээли чылдың-на өзүлдени көргүскен: 2022 чылга деңнээрге, ол 3,3 катап өскен болгаш, бо чылын четкиниң ниити хемчээли 2,7 хуу узаан. Бо темпини хевээр арттырып, чоокку үеде ол көргүзүгнү 5 хуу чедир өзерин хандырары чугула.
«Амыдыралга инфраструктура» национал төлевилел-биле бо чылын федералдыг бюджеттен 4,5 млрд. рубльди Сибирь регионнарынга тускайлаан. Оон ыңай регионнар федералдыг бюджет чээлилеринде өрелерден үндүр бижээн акша-хөреңгиниң чартыын чуртталга-коммунал объектилер чаартылгазынга ажыглап болур.
«Сибирьниң сес региону: Алтай, Тыва база Хакасия республикаларының, Алтай крайның база Кемерово, Новосибирск, Омск, Томск областарның өрелерин үндүр бижээн» - деп, бүрүн эргелиг төлээ сагындырган. – Ооң түңнелинде ол субъектилер чуртталга-коммунал ачы-дуза чаартылгазынче 8 млрд. рубль немелде акшаландырыышкынны киирер аргалыг болган. Ындыг арганы округ бүрүзү идепкейлиг ажыглаар херек».
Шефтээшкинде алганы регионнарда – Донецк биле Луганск Улусчу Республикаларда, Запорожье облазында коммунал инфраструктураны катап тургузарының дугайында база чугаалашкан. Анатолий Серышев Россия Федерациязының чаа регионнарынга амыр-тайбың амыдыралды катап тургузарынга киржип турар ажылчыннарга харыысалгалыг ажылы дээш өөрүп четтиргенин илереткен.
Алтай биле Тыва Республикалар бо чылда планнарын бүрүнү-биле күүсеткенин ол дыңнаткан.
«Федералдыг болгаш регионалдыг эрге-чагырга органнарының, тус чер бот-башкарылга чагыргаларының, коммунал компанияларының демниг ажылдажылгазы одалга үезин шынарлыг эрттиреринге болгаш кандыг-даа онза байдалдар тургустунуп келзе, дарый хөделиптеринге бүзүрээр мен» - деп, бүрүн эргелиг төлээ чугаалаан.
ТР-ниң Чазааның парлалга албаны.