Чаа өөредилге чылы эгелээн үеде уругларның айыыл чок чоруу ада-иелерни, башкыларны дүвүредип турар. Кайызы-даа уруглар дээш харыысалганы онаанып алган болганда, маңаа дүвүренчиг байдалдың тургустунуп келири-даа чөп.
Чүге дизе бөгүнгү бирги классчы дээрге угаан-сарыылы ам-даа быжыкпаан чаш төл-дүр. Оларның хөй нуруузу школадан бажыңга чедер орукту безин чарт билбес болгулаар, ынчангаш аза бээриниң, орук ара багай чүүлдерге таваржып болурунуң айыылы улуг. Ылаңгыя хөлзээзинниг хоорайга ажы-төл дээш хүннүң-даңның дүвүрелдери каш катап улгадыр. Школачы амыдыралдың дуржулгазын эвээш-биче-даа бол көрүп каапкан-даа болза, эге класстарның өөреникчилери дээрге база чаштар-дыр. Ниитизи-биле школачыларның айыыл чок чоруу ада-иелерден, школа ажылдакчыларындан, оларның чагыг-сүмезинден, угаадыындан, хоругларындан хамааржыры чугаажок. Маңаа хамаарыштыр уруглар чүнү билзе чогуурул?
Чаш уруг бүрүзү айыылдыг байдалдарны тодарадып билир боор ужурлуг. Оваарымчалыг болуру – ооң кадыкшылын азы амы-тынын айыылдан камгалап алырының кол магадылалы дээрзин медереп билири чугула. Айыыл чок чоруктуң дүрүмнерин сагып тургаш, чаш кижи берге байдалдарда шын шиитпирни үндүрүп, хай-халаптан чайлай берип болур.
«Дөрт хоругнуң дүрүмнерин» угаанче киир шиңгээдип алыры чугула:
1. Танывазың кижилер-биле чугаалашпа база оларны бажыңче киирбе;
2. Олар-биле кады лифтиже азы подъезд иштинче кирбе;
3. Танывазың кижилерниң машиназынче олурба;
4. Караңгылай бергенде кудумчуга саадава.
Танывазы кижи дээрге уругнуң танывазы кандыг-даа кижи дээрзин аңаа угаадыры чугула. Танывазы кижи уругнуң адын адап, ооң авазының дилээ-биле келгенин чугаалап, конфет-биле көгүдүп, ону эдерип мультфильмнер көөрүнче күткүдүп болур. Бир эвес ол кижи уругнуң, шынап-ла, танывазы кижи болза, ооң кандыг-даа саналынга ойталаашкынныг харыы берип, айыыл тургустунуп келген болза: “Мен ону танывас мен!” деп алгырар.
Ниитиниң транспорт-хөлгезинге хөйге көстүп турар кылдыр чолаачыже чоокшуладыр олуруп алганы дээре. Танывазы чорукчулар-биле чугаалажып, кайнаар бар чыдарыңны, кайда чурттап турарыңны чугаалава.
Бо үеде кижи бүрүзү кармактап чорууру телефонунда чугула херек медээ-дыңнадыгларны шыгжап чоруур, ада-иезиниң дугайында медээлер, олар-биле харылзажыр телефоннарның дугаарлары уругнуң телефонунда шыгжаттынган болза эки. А кежээки үелерде, 22 шак соонда, улуг улустуң хайгааралы чокта чааскаан кудумчуга чоруп болбас дээрзин уруг бүрүзү билген турар ужурлуг.
А. ХЕРТЕК.
“Шын” №72 2023 чылдың сентябрь 23