Бодун ажыл болгаш орулга-биле хандыртынар күрүне деткимчези “Социал керээ” программазы республикада 2020 чылдан идепкейлии-биле боттанып эгелээн. Орулгазы чедишпес азы ажыл чок хамаатылар ук күрүне деткимчези-биле бодунуң ажылын удаа-дараа ажыдып, сайгарлыкчы чорук сайзырап эгелээни көскү.
Чадаана хоорайдан бодунуң сайгарлыкчы ажыл-агыйын сайзырадып чоруур Мерген Ондарның дугайында сонуургадыр-дыр бис. Ооң баштайгы эртеми физика, сан болгаш информатика башкызы, ийи дугаар эртеми – даг инженери. Амгы үеде хөмүр уургайында ажылдавышаан, бодунуң ажыл-херээнде база четтигип, дакпырлап ажылдап турар. Ондарларның өг-бүлези 4 ажы-төлдүг, өг-бүлениң орулгазының чедишпезин барымдаалааш, 2022 чылда "Социал керээ" программазынга документилерин киирип, 250 муң акша деткимчени алганнар.
Мерген Ондар деткимче акшазы-биле Москва хоорайдан машина-техниканың үрелиишкиннерин долузу-биле дорт тодарадыптар планшет садып алган. Ол ышкаш ук планшет-биле шын ажылдаарын ийи неделя дургузунда өөренип алган. Амгы үеде ооң ачы-дузазын чурттакчы чон, ылаңгыя чолаачылар чугула хереглеп турары чугаажок. Мерген Ондарның клиентилери чүгле Чөөн-Хемчик кожуундан эвес, а Кызыл болгаш өске-даа кожууннардан кээп турар.
Машинаның кезектерин чазып адырбайн, ооң үрелиишкиннерин планшеттиң электрилиг четкилериниң дузазы-биле кыска үе дургузунда долу болгаш ыяк тодаргай кылдыр илередиптери эптиг дээрзин Шагаан-Арыг хоорайдан чолаачы Орлан Ондар демдеглеп турар. Ооң чугаалап турары-биле алырга, машиназының руль башкарар талазында үрелиишкиннер бар, оозу-биле ийи чыл дургузунда халдып келген. Үрелиишкинни чазыг чокка, шын илередип алыры-биле машиназын Мерген Ондарга хынадып чедирген.
Машинаның үрелиишкинин планшет дузазы-биле илередип тывар ажыл-агый чонга ылап-ла дузалыг дээрзин маадырымның бажыңының даштында шуужуп кээп турар машиналар бадыткаан.
Оон ыңай Мерген Ондар машина-техниканың электрилиг четкилериниң база оон-даа өске кезектериниң үрелиишкиннерин септээринге база ачы-дузаны чедирип турар. КамАЗ, бульдозер, тракторлар дээн ышкаш улуг хемчээлдиг машина-техникалар-биле ажылдаар улуг шөлдүг гараж тудуп, гибрид машиналар-биле ажылдаарын өөренип алыр сорулгалыг.
Чон чүнү хереглеп турарыл, ында орулга бар дээри анаа эвес. Хөй кижиниң хереглээн чүүлүн хандырарга, хөй орулгалыг болуру чугаажок.
/ Алиса ДОНГАК.
Авторнуң тырттырган чуруктары.
"Шын" №46 2023 чылдың июнь 24
