Улуг-Хем кожууннуң 100 чыл оюн демдеглеп эрттирери канчаар-даа аажок улуг болуушкун болган. Кожууннуң бо узун күш-ажылчы намдарынга, эрткен оруунга авам, ачамның Санчы Донгакович биле Александра Долаановна Доо оларның киирген үлүг-хуузу улуг. Ол дугайында ол үеде удуртукчу даргалары-даа демдеглеп, шаңнал-макталды тыпсып чорааннар.
Бодунуң күш-ажылчы намдарын ачам Эрги-Суур школазын дооскан соонда, Ак-Довурак хоорайның механизация школазынга тракторист-комбайнер деп мергежилди чедип алгаш, төрээн Чааты сумузунга эгелээн. Ачам "Күш-ажылдың алдары" орденниң база В.И. Ленинниң төрүттүнгенинден бээр 100 чыл болган юбилейиниң медалының, Чазактың хөй санныг хүндүлел бижиктериниң болгаш "10-гу беш чылдың шалыпчызы" деп хөрек демдээниң эдилекчизи кижи. Тываның бирги Президентизи Шериг-оол Дизижикович Ооржактың ачамга орденни хөрээнге кадап берип тургаш чугаалаан сөстери ам-даа меңээ уттундурбас: "...каш чылды улаштыр айыылдыг, берге, ээр-дагыр оруктарлыг Саян дагларының артындан бистиң чаңчыкпаанывыс улуг, каңдай машинаны ажырып, Тывазынга эккеп турарын мен ёзулуг маадырлыг чорук деп санаар мен..."
Шынап-ла, ачам ол хире берге орукче аъттаныптарга, чаш ажы-төлдүг артып калган авам күжүр та чүнү бодап олурган чүве. Эрги-Суур дужунга комбайннар шуужуп кирип орда-ла, авам: “Ачаңар кел чыдыр” – дээш, оду-көзүнде-ле баар кижи. Мен дуңмаларым база суурувустуң элээди уруглары-биле ачаларывысты уткуп, алгы-кышкылыг суур адаанче халып бадар турдувус. Ам бодап кээримге, ол дег дүвүренчиг, өөрүнчүг үелерни черле көрбээн боор мен. Сайгылгааннарын кыпсып алган, күчү-сүрлүг, бедик-чаагай, кызыл өңнүг комбайннар довурак-доозунун бургурадыр улаштыр-улаштыр суурже шуужуп кирип турда, оларны башкарып алган, карак камгалаар көстүктерлиг, дөмей-дөмей бөрттерин кедип алган чолаачыларны көөрге, чоргааранчыын, чаражын чүү дээр ону! А оларны баштаан кижи ачам-на болгай. Ол комбайннарның бир демниг "шиг-шиг" дээш эрттип турган даажы ам-даа кулаамда дыңналып артып калган...
Авам бо чылын 83 харлаар. Ол “Оймак" фермазының алдарлыг саанчызы, ук ажыл- агыйның үндезилекчилериниң бирээзи. Карим Тасович, Товарищтай Сарыг-оолович турда-ла, авамга "Алдарлыг малчын" деп атты тыпсыр дугайында шиитпирни үндүргенин Е.А. Шалгандан дыңнаан мен. Удуртукчу даргалар солушканы-биле олчаан шимээн чок барган чүве. Хүндүлүг дыштанылгаже үнгеш, авам өскүс-чавыс уругларын азыражып, карактажып чоруур. Ачам күжүр бо үеге четпейн, "кызыл-дустай" бергени харааданчыг.
Екатерина ДОО.
Чурук интернеттен.алган.
“Шын” №39 2024 чылдың май 29
