Чоокта чаа Барыын-Хемчик кожуунга Ай-Демир Көшкен-оол оглу Сааяның Начын мөге деп бедик ат алганынга тураскааткан “Начынның найыры” деп төөгүлүг байырлал болган. Тыва чоннуң ынак оюннары: хүреш, чүгүрүк аъттар чарыжы, баг адарынга, херээжен улус аразынга хой көдүреринге республика чергелиг улуг мөөрейни өөрүшкү-маңнайлыг, бедик деңнелге эрттиргеннер.
Бо мөөрейни Башкы болгаш дагдыныкчының чылынга тураскаадып эрттирген. Ынчангаш маңаа Барыын-Хемчик кожууннуң хостуг хүрешке шыырак мөгелерин база Ай-Демир Сааяны өөреткен тренер башкызы, амгы үеде Олимпийжи курлавырлар спорт школазының директору Алим Ооржакты база кожуунга спорттуң янзы-бүрү хевирлерин сайзырадып, хөгжүдерин деткип чоруур кожуун чагырыкчызы Алексей Маркс-оолду демдеглээр апаар.
Кожууннуң чагырыкчы база тренер башкызы хүрешти ажыдып тура, Ай-Демир Саая Барыын-Хемчик кожуунга Александр Мижит-Доржунуң соонда 30 ажыг чылдар болгаш бедик атты чаалап эккелгенин демдеглээннер.
56 мөгениң хүрежинге шаңналдыг черлерни дараазында мөгелер алганнар: бирги чер – Арзылаң мөге Седен-Очур Кара-Сал (Сүт-Хөл), үжүүрүнде – Хартыга мөге Начын-Мерген Ооржак (Сүт-Хөл), 3-кү черлерде кожуун Начыны Күжүгет Шалбачы (Барыын-Хемчик), Начын мөге Кайгал-оол Ондар (Сүт-Хөл).
Тыва ча биле баг адарынга шаңналдыг черлерни дараазында адыгжылар алганнар: 1-ги чер – Александр Ооржак (Сүт-Хөл), 2-ги чер – Эрес Ооржак (Барыын-Хемчик), 3-кү чер – Чалым Кыргыс (Өвүр).
Чүгүрүк малдар чарыжын 4 хевирге Айдемир Сааяның чаңгыс чер чурттуглары, Бижиктиг-Хая чону деткикчилеп эрттиргеннер. Түңнелинде, шаңнал кирген малдарның ээлерин шаңнаан: 2 харга чедир чүгүрүк малдар аразынга 1-ги черни Эртине Сарыглар (Бижиктиг-Хая суур), 2-ги черни Аяс Ооржак (Шекпээр суур), 3-кү черни Ак-Сай Хомушку (Аксы-Барлык).
Чоруктуг малдар аразынга: 1-ги чер – Начын Монгуш (Сүт-Хөл кожуун), 2-ги чер – Ачыты Монгуш (Сүт-Хөл кожуун), 3-кү чер – Ай-Мерген Монгуш (Хөндергей).
Аныяк чүгүрүк малдар аразынга: 1-ги черни Сылдыс Хомушку (Аксы-Барлык), 2-ги черни Октябрь Тойну (Аксы-Барлык), 3-кү черни Самбуу Куулар (Теве-Хая) алган.
Улуг чүгүрүк малдар аразынга: 1-ги черни Эртине Кара-Сал (Сүт-Хөл), 2-ги черни Викентий Күжүгет (Аксы-Барлык), 3-кү черни Аян Ондар (Теве-Хая) алган.
Маргылдааларга шаңналдыг черлер алган спортчулар диплом, медаль, акша шаңналдарын деткикчилерниң холундан алганнар. Хой көдүрер маргылдаага Уран-кыс Куулар (Бижиктиг-Хая) 100 катап хойну көдүргеш, бирги черге төлептиг болган. Ийиги черни Ноябрина Херел-оол (Барлык) 50 катап көдүргеш, тус-тузунда хойларны шаңналга алганнар.
/ Алексей ЧАМБАЛ-ООЛ.
"Шын" №33 2023 чылдың май 6
