Буянныг эмчилерге мөгейиг

Өвүр кожууннуң Дус-Даг сумузунда чурттап чоруур хөй ажы-төлдүг ава мен. Алды оглум-биле өстүрүп каан өскүс уйнуум-биле катай санаарга, 7 оолдуг, 2 кыстыг мен. Бир оглум ортумак класстарга өөренип тургаш, айыыл-халапка таварышкаш, өске оранче чоруй барган, а ажы-төлүм ачазы аар аарааш, 7 чыл бурунгаар база чок болду.

Бүгү назынымда малчыннап чорааш, кадык-шинээм баксыраан, 2 будум аарыыр, көдээге олуруп-даа шыдавас апаргаш, суурда оолдарым азыралында олур мен. Назы-харым база улгаткан, 70 ашкан.

Оолдарымның үжү мал малдап чоруур. Оолдарым корум-чурумнуг, арага-дары-даа ишпес, таакпы-даа тыртпас, ажыл-амыдырал дээнде-ле кедергей, боттарының сагыжы, күзели-биле чүнү-даа кылыр улус. Ачазының кады төрээннери-биле чоок эдержип, кожа-хелбээ чурттап чораан болгаш, акыларының чагыг-сүмезин, амыдыралчы байлак дуржулгазын көрүп, дыңнап чорааны-биле оолдарым багай эвес болганынга аажок өөрүп, амырап, чуржуларымга сеткилимден чоргаарланыр мен.

“Хай боорда, карак чивеш аразында болур” деп чугаа кончуг шын чүве болду. Бо чайын 7 ай үезинде Хандагайтыда ажылдап чоруур оглум айыылга таварышкаш, 4 мөчүзүнүң бирээзинден чарлыр часты. Ажылдап турар организациязының девискээрин шыва алган, аажок сырый болгаш бедик терезин сигенни моторлуг кадыыр биле кезип турда, кадыырның бизи сиген аразынга чыткан чиңге дузакка ораажы бергеш, ушта халааш, оглумнуң холунуң өжүнүнүң кажык үстүнден үзе шаапкан. Сөөгү мүн-не бүдүн-даа болза, холдуң улуг дамырын, сиирлерин үзе шаапкан, төгүлген ханны чугаалааш канчаар боор, кожуун эмнелгезиниң кезер эмчизи чүгле хөй хан төктүрүн болдурбас дээш, хемчээн ап дузалаан. Дүрген дуза машиналары өске чалалгалар чорупкан болган. Манаар хире эвес апаарга, ажылдап турганы организациязының машиназы Кызылче чедирип, Республика эмнелгезиниң кезип эмнээр салбырынга чыттырган. Оглумнуң кады ажылдап турар эш-өөрүнге, даргазынга четтиргенимни ие сеткилим-биле илередип олур мен.

Кызыл эмнелгезинге баарга, доп-дораан кончуг нарын кезиишкинни аныяк, сөөк-даяк кезер эмчи Маадыр Куулар деп оол кылган болду. Оглумнуң холунуң үзүлген дамырларын тудуштуруп, сиирлерин кожуп тургаш, дыка нарын кезиишкинни кылганының ачызында, оглум холдуг артты. Оглумнуң кемдээшкинин баштай дыңнап кааш, мени азырап, малчын дуңмалары, акыларының сиген-ширбиилин кылчып, өдек-кыштааның көржең-өдээн аштажып, хой малының дүк-таагызын кыргыжып, одаар-көзээр ыяш-чээргенин белеткежип бээр, топтуг-томаанныг, ажыл-ишчи оглум хол чок артары ол-дур деп бодааш, угаан-кудум ышкынар чыгыы турдум ийин.

Буянныг, "алдын холдуг" эмчи Маадыр Кууларга амырап, өөрээнимни илередип, черге чедир мөгейип, дыңзыг куспактавышаан, оруунга шаптараазыннар чок болурун күзеп, буянныг холунуң ачызында хөй-ле кижилер чиик эмнээшкиннерни ап, хөй-ле кижилер сегип, онча-менди, аал-оранынче, ажы-төлүнче ээп, чанып кээп турарын күзедим, оглум, эмчим.

Сөөлүнде чазын чүве бе, 4 – 5 хире өөрлери кезер эмчилер-биле Украинада дайынга кемдеп-кергээн шериг оолдарга эмнээшкиннер кылып, дайынның чыдын чыттап, көрүп каапкан эрес-дидим оолдарның бирээзи болганын дыңнааш, улам хей-аъдым, сүлде-сүзүүм көдүрлү берди ийин.

Чыл төнүп тур, буянныг эмчилерниң кижиге чедирген дуза, буянын, оларның харыысалгалыг, аар-берге ажылын үнелевейн артып каарга, кайын боор дээш бо чүүлдү борастап олурарым бо. Багай чүүлдер, айыыл-халап, аарыг-хамчык эрги чыл-биле хайлы берзин, чаа үнүп кээр Кодан чылывыс амылыг амытан бүрүзүнге өршээлдиг, чиик болзун деп йөрээп арттым, ажы-төлүм.

Дус-Даг оглу Омак Кууларның өөнүң ишти Буянмаа Аркадьевна база 3 оглу адазының азыракчы-чемгерикчи 2 холун камгалап кааны дээш Маадыр эмчиге өөрүп четтиргенин илередип, делегейде бар-ла турар кежик-чолду эмчиге күзеп турарын база илереттим.

/ Омактың авазы Наталья Андреевна.