2023–2024 чылдарның кыжы дыка кылын харлыг, соок агаар-бойдустуг болган болгаш, республиканың мал ажыл-агыйынга кыштаглаашкын кончуг берге байдалга эрткен.
Малчыннарның кызымак шудургузунуң, малчын коданнарны мал чеми болгаш өске-даа чугула чүүлдер-биле хандырарын ТР-ниң Чазаа, Көдээ ажыл-агый яамызы болгаш тус-тус черлерде эрге-чагырга болгаш ажыл-агый органнары багай эвес организастаанындан мал-маганның улуг чидирии чок, малдың деңгели шору болган. Кыштаглаашкынның багай эвес эрткениниң бир көргүзүү – төрүүр малдың оолдаарының хөйү, чаш малды онча-менди камгалап алганы.
Тываның малчыннарының коданнарында төрүүр мал март айның эгезинде-ле оолдап эгелээн. Мартты төнчүледи, апрель айның эгезинде мал оолдаашкыны кидин түлүк. Ол үеде мал оолдаашкынының башкы түңнелдерин республиканың Көдээ ажыл-агый яамызы санап үндүрген. Кожууннарның администрацияларының көдээ ажыл-агый килдистериниң сөөлгү медээлери ёзугаар алырга, бо хүннерге чедир 180 муң хире анай-хураганны, 10 муңдан хөй бызааларны, 1 500 ажыг кулуннарны малчыннар онча-менди доруктур өстүрүп турар.
Ажыл-агыйларның организастыг хевирлериниң аайы-биле санаарга, чоокку хүннерге чедир көдээ бүдүрүлгелерде төрүттүнген 21 675 анай-хураган онча-менди. Тараачын-фермер ажыл- агыйларда төрүттүнген 59 962 анай-хураганның деңгели эки. Чурттакчы чоннуң хууда ажыл-агыйларында хой-өшкүден төрүттүнген 93 250 анай-хураган онча-менди өзүп турар.
Мал ажыл-агыйларында ниитизи-биле 9 852 бызаалар төрүттүнген. Көдээ бүдүрүлгелерде – 953, тараачын-фермер ажыл-агыйларда – 2 656, чурттакчы чоннуң хууда дузалал ажыл-агыйларында 10 487 бызааның доругуп турары эки.
Көдээ ажыл-агый бүдүрүлгелеринде – 161, тараачын-фермер ажыл-агыйларда– 578, хууда дузалал ажыл-агыйларында 815 кулунну чидириг чокка азырап өстүрүп турар.
Малчыннарның кыштагларында төрүүр малдың оолдаашкыны уламчылап турар.
ТР-ниң Көдээ ажыл-агый яамызының медээлеринден белеткээн.
Чуруктарны Тывамедиабөлүктүң архивинден алган.
«Шын» №26 2024 чылдың апрель 6
