Республиканың Баштыңы Владислав Ховалыгның Аппарат хуралынга 2025 чылдың өрт сезонунга белеткелди сайгарып чугаалашкан.
Федералдыг чазак өртке айыылдыг регионнарга, ооң иштинде Тывага, арга-арыг өрттериниң девискээрин чылдың-на 55–75 хуу кызырар сорулганы салып, арга-арыг камгалалындан боттуг үре-түңнелди негеп турар. Ол көргүзүгнү чедип алыр дизе, өрттерниң үштүң ийи кезиин илереткен үезинден эгелеп, баштайгы 24 шак дургузунда өжүрер апаар деп, специалистер дыңнаткан.
Салдынган сорулга Тывага берге, ылаңгыя кааң 2024 чыл — өрттер саны болгаш өрттенген девискээрлер талазы-биле сөөлгү 10 чылда рекордтуг чыл болган. Агаар-бойдустуң байдалындан аңгыда, чүгле авиация-биле чедип болур, чедери берге черде өрттер – өрттерниң 97 хуузун тургускан.
Час эрте-даа болза, харлыг кыш болгаш, чер элээн шыгый бээринден, 2025 чылдың сезонунда өрт айыылы өршээлдиг чадавас деп метеорологтар баш бурунгаар санап турар. Оон аңгыда, хөй чылдарның хайгааралындан алгаш көөрге, апрельде чаъстаар база чадавас.
Ындыг болзажок кижилерниң хайындан өрттер үнүп болур. Ынчангаш Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг республиканың Арга-арыг болгаш бойдус яамызындан база кожууннар чагырга даргаларындан эрткен чылга деңнээрге, бо чылын беш хонук эрте– апрель 5-те эгелээр өрт сезонунга шупту күштерниң болгаш курлавырларның белениниң дугайында тодаргай илеткээрин айыткан.
Республиканың Арга-арыг яамызының дыңнатканы-биле алырга, арга-арыг өрттерин өжүреринге ниитизи-биле 722 кижини база 193 санныг техника аймаан хаара тудары планнаттынган. Яамының ажылдакчыларындан, онза камгалалдыг бойдус девискээрлериниң дирекциязындан болгаш арга-арыг девискээрлериниң хөлезилекчилеринден дүрген хөделир күштерни тургускан. Өртке удур хемчеглерни организастаар кылдыр бюджетте 276 сая ажыг рубльди тускайлаан.
Арга-арыг өрттерин үезинде илередип, өжүрер дээш, 4 деңнелдиг хайгаарал системазын ажылдаткан. Черден болгаш агаардан арга-арыг девискээрлериниң хайгааралын, ол ышкаш ырактан өрттер мониторингилээр системаларында дүн-хүн чок дежурныйлаашкынны, федералдыг арга-арыг ажыл-агый агентилелиниң арга-арыг өрттерин ырактан мониторингилээр информастыг системазы ыш үнген черлерни илередир кылдыр тургускан «Арга-арыг камгалалы» деп херексел ажылдап турар.
Оон аңгыда, “Ужудукчу чок авиация системалары” национал төлевилелге республиканың киржилгезиниң ачызында бөгүнде Тываның арга-арыг камгалал албаны “Геосан 801” деп дроннарны ажыглап эгелээн. Регионалдыг арга-арыг камгалалының 10 өрт пунктузу болгаш 3 авиация кезектери өрттерни ырактан илередиринге оларны ажыглаар. 2025 чылда ам-даа 3 квадрокоптерни садар.
Арга-арыг яамызы өрт өжүрер бөлүктерниң белеткели бедик деп үнелээн. Ылаңгыя парашют-десант бөлүүн бүрүнү-биле чепсеглээн. Арга-арыг өрт албаны апрель 1-де 180 кижиден тургустунган сезоннуг ажылчыннарны ажылче хаара тудар.
Хар эрий бээрге, арга-арыгларда өртке удур ажылдарны организастаар. Ылаңгыя 357 км чаа черлерни чардырып, 644 км черни аштап-арыглаары планнаттынган. База ол ышкаш өртке удур 20 км арга оруун аштап чаартып, өрт машиналары чоруурунга 200 ажыг км орукту тыртар.
Владислав Ховалыг ТР-ниң Арга-арыг яамызының парашют-десант албанының ажылдакчылар санын 30 кижиге көвүдедир дээн саналын деткээн. Республиканың Баштыңы чер-черлерде үнген өрттерже экипажтарны дүрген чорударынга дузалыг “ЭРА-ГЛОНАСС” спутниктиг навигация дериг-херекселдери-биле чепсеглээр кылдыр бюджеттен акша-хөреңгини тыварын ТР-ниң Саң-хөө яамызынга дааскан. Ол ышкаш чер ажылдыглар болгаш малчыннар-биле кургаг өрт-сиген өрттедип болбас дугайында дугуржулгаларны чарар.
А.МОНГУШ.
Чурукту интернет четкизинден хоолгалаан.
“Шын” №10 2025 чылдың март 20
