Республиканың Чазааның удуртулгазы-биле Тываның дайынчыларынга ачы-дуза чыылдазы уламчылавышаан. Бо хүнге чедир Тываның 11 кожууну Чаа чыл уткуштур кышкы чыылдага каттышкан.
Ноябрь 27-де хары угда беш кожуун ТШО-да чаңгыс чер чурттугларынче чорудар чүъктү Кызыл хоорайга эккелгеш, хүлээткен. Каа-Хем, Улуг-Хем, Чаа-Хөл, Чеди-Хөл база Өвүр кожууннар ниитизи-биле 43 шээр болгаш бода малдың коң эъттерин чоруткан. Ол ышкаш гуманитарлыг чүъкке үш-үш мотоциклдер, генераторлар, чылыдар пушкалар база хөй санныг камгалал четкилер, аъш-чем, чылыг идик-хеп немешкен.
Дараазында хүн, ноябрь 28-те, Кызыл, Таңды база ыраккы Мөңгүн-Тайга, Тере-Хөл кожууннарның чагырга даргалары ажылдакчылары-биле кады чүъгүн дамчыдып келгеннер.
Кызыл кожууннуң чагырга даргазының хүлээлгезин күүседип турар Евгений Овсянников дамчыдып келген чүъгүн тайылбырлаан: «Беш инек эъди база мотоцикл, улуг генератор, чылыг идик-хеп дээш дайынчыларывыстың чагыы-биле кышкы үеде эң-не херек чүүлдерни эккелдивис. Кожуунувустуң чурттакчыларынга, ажылчын коллективтерге, малчыннарга демниг чоруун көргүзүп турары дээш четтиргенивис илередир-дир бис».
Таңды кожууннуң хөй националдыг чонунуң мурнундан гуманитарлыг чүъктү эккелгенин ук кожууннуң чагырга даргазының хүлээлгезин күүседип турар Владимир Сырат дыңнаткан: «Төрээн кожуунувустуң бичии кезээн бистиң оолдарывыска, камгалакчыларывыска, маадырларывыска чорудуп турарывыс бо. Таңды хоюнуң эъдинден эгелээш, мотоцикл, генераторлар дээш кырган-аваларның аргаан уктарынга чедир шуптузун дамчыттывыс».
Кышкы чыылдага ыраккы кожууннар база идепкейлиин көргүскен. Мөңгүн-Тайга кожууннуң чагырга даргазы Эртине Успун: «Бөгүн ТШО-да киржип турар чаңгыс чер чурттуг маадыр оолдарывыска 15 хой, 5 сарлык эъдин эккелдивис. Оон аңгыда, дрон садарынга Мөңгүн-Тайга кожууннуң бюджет албан черлериниң ажылдакчыларының чыгган акшазын киириштирдивис. 10 камгалал четкилери, чылыг идик-хеп дээш дайынчыларывыска бо үеде херек чүүлдерни эккелдивис. Шак-ла мындыг деткимчени бистиң кожуун квартал санында чорудуп турар бис»— деп чугаалаан.
Тере-хөлчүлер 5 хой эъдинден аңгыда, база-ла генераторлар, кургадыр феннер, чылыг идик-хеп дээш дайынчыларга бүгү-ле херек чүүлдерни чыгган. «Орук-суур ырак, берге-даа болза, чонувустуң чыгган чүъгүн кызып эккелдивис. Ачы-дуза чыылдазынга ам-даа киржир бис. Бистиң кожуундан ТШО-да киржип турар оолдарывыска боттарынга херек чүүлдер садып алырынга 100 муң акшаны база мөңгүн-тайгажылар чыгган» — деп, Тере-Хөл кожууннуң чагырга даргазы Вячеслав Мижит чугаалаан.
Тываның дайынчыларынга Чаа чыл уткуштур ачы-дуза чыылдазынга аңгы-аңгы кожууннардан 10 муң ажыг буянныг чон каттышкан. 11 кожуундан эккелген чүъкте ниитизи-биле: 2 тонна эът, 6 мотоцикл, 7–7 генератор, чылыдылга пушкалары база камгалал четкилери, чылыг идик-хеп, аъш-чем бар.
Бо хүннерде кожууннардан кышкы ачы-дуза чүъктери хүннүң чыгыы кээп турар, ооң чыылдазы декабрь 10-га чедер дээрзин Улусчу фронтунуң регионалдыг күүскомунуң удуртукчузу Саима Далчин дыңнаткан: «20 ажыг тонна чүъктү декабрь 13-те аъткарар бис. Ол Луганск Улус Республиканың Свердловск хоорайга чедер. Улаштыр чаңгыс чер чурттуг дайынчыларывыс Төрээн чуртундан келген чүъктү уткуп алыр».
Тываның дайынчыларынга кышкы ачы-дуза чыылдазынга каттыжар күзелдиг буянныг чонну Улусчу фронтунуң регионалдыг күүскомунда манап турар. Адрези: Кызыл хоорай, Тувинских добровольцев кудумчузу, бажың 3, харылзажыр телефону 2-10-50.
Алдынай СОЯН.
Чуруктар авторнуу болгаш ТМГ-ниң.
“Шын” №92 2024 чылдың ноябрь 30
