Май 24-те чаңчыл ёзугаар республиканың ниити ортумак өөредилге черлериниң доозукчуларынга сөөлгү коңга байырлалы болуп эрткен. 2024 чылда ниитизи-биле республиканың школаларын 9,5 муң өөреникчи доозуп турар.
Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг бодунуң блогунда школа дооскандан бээр 40 чыл болуп турарын демдеглеп, республиканың школаларында доозукчуларга байырын чедирген. “Үе дендии дүрген эртер-дир. Чаңгыс классчыларымга байырым чедирип тур мен. Бо хүн Тываның улустуң башкызы Петр Морозов аттыг аграрлыг лицейге чедип, ооң доозукчуларынга, ада-иелеринге, башкыларынга байырым чедирдим” – деп, ол бижээн.
Оон аңгыда, Петр Александровичиниң өөнүң ишти Ольга Павловна-биле кады Доозукчулар аллеязынга баштайгы сиреньнерни олар олурткан. “Бо аллея чылдан чылче өзүп, лицейниң доозукчулары Тываның аграрлыг комплекизиниң специалистериниң одуруунга немежир дээрзинге бүзүрээр мен” – деп, Тываның Баштыңы демдеглээн.
Кызылдың 11 дугаар школазынга база сөөлгү коңга байырлалы болган. Ук школада бо чылын ниитизи-биле 150 ажыг тоску болгаш 32 он бирги классчылар доозуп турар.
Чаңгыс аай күрүне шылгалдаларынга сентябрь айдан тура тускай чурум ёзугаар неделя санында доозукчулар белеткенип келген. Ол ышкаш доозукчуларның белеткелин суларатпайн, улам-на оларның харыысалгазын күштелдирери-биле хыналда ажылдарны доктаамал чорудуп турар.
“Чоокта чаа доозукчуларывыс хоорайның Чаңгыс аай шылгалда эрттирер төптеринге шенелде шылгалдаларже база баргаш келген. Шылгалданың канчаар эртерин мээң тайылбырымдан аңгыда, олар боттарының караа-биле база көрүп алганнар. Ынчангаш бистиң доозукчуларывыс чаңгыс аай күрүне шылгалдаларын девидевейн, чедиишкинниг дужаап алыр дээрзинге идегел бар” – деп, 11 дугаар школаның директорунуң өөредилге талазы-биле оралакчызы Аржаана Сарыг-оол демдеглээн.
Сөөлгү коңга байырлалын ажыттынган деп чарлаан соонда, Россияның болгаш Тываның ыдык ырларын салган. Бо хүнгү байырлал доозукчуларның чашкы үезин болгаш улуг амыдыралче кирер оруун аңгылап турар үе дээрзин школаның директору Екатерина Китайкина демдеглеп, доозукчуларга байырын чедирген. Таптыг-ла 1 ай болгаш 9-ку-даа, 11-ги-даа класстың доозукчулары быжыг билигниң шынзылгларын холга алырын ол демдеглээн. Дыңнангыр, шыдамык, бодун туттунуп билир, кызымак, эртем-билигже чүткүлдүг, боттарын сайзырадып билир болганы дээш, доозукчуларга ол аажок чоргаарланып турар. База ол ышкаш олар дээш үргүлчү сагыш човап, шылгалдаларга белеткеп турар башкыларга өөрүп четтиргенин илереткен.
“Хүндүлүг, 9-ку классчылар, удавас быжыг билигниң шынзылгазын холга алгаш, чамдыктарыңар 10-гу класска улаштыр өөренири-биле артып каар силер, а чамдыктарыңар чаа мергежил шиңгээдип алыры-биле өөренип чоруптар. Силерниң амыдыралыңарда ол дээрге кончуг харыысалгалыг үе-дир. 11-ги классчыларга чуртталганың шупту оруктары ажыттынар. Силер бисти солуур салгал-дыр силер. Силерниң эктиңер кырында канчаар-даа аажок улуг харыысалга бар. Кандыг орук шилип, канчаар чурттаарыңардан чүгле силерниң эвес, а бүдүн ниитилелдиң амыдыралы хамааржыр” – деп Екатерина Китайкина чугаалаан.
Доозукчулар аразында 9 “г” класстың өөреникчизи Анастасия Власова тускай хевирниң аттестадын, а 11 “а” класстан Артем Шевченко алдын медаль алырынче кордакчылап турарын директор демдеглеп, оларның чедиишкиннеринге чоргаарланып, өөрүп турган.
“Силер бистиң чоргааралывыс, өөрүшкүвүс силер. Салган сорулгаларыңар боттаныр болзун. Шупту чүве силерден хамааржыр” – деп, школаның директору чугаалаан.
Оларның кайызы-даа тергиин эки өөредилгелиг, школаның амыдыралынга улуг үлүг-хуузун киирип, спортчу-даа, культурлуг-даа, эртем болгаш өөредилге-даа талазы-биле хемчеглерге чыда калбайн киржип турар дээрзин школаның директорунуң өөредилге талазы-биле оралакчызы Аржаана Сарыг-оол чугаалаан: “Артем Шевченко алдын медаль алырынга төлептиг. Албан дужаар ужурлуг орус дыл болгаш сан эртеминден аңгыда, боду төөгү болгаш ниитилел эртемнеринге чаңгыс аай күрүне шылгалдазын дужаары-биле белеткенип турар”.
Оон аңгыда, Кызыл хоорайның мэриязының төлээлери база доозукчуларга байырын чедирген.
Байырлалдың төнчүзүнде доозукчулар боттарының баштайгы башкыларынга болгаш клазының удуртукчуларынга боодал чечектерни сунганнар. Ол ышкаш ада-иелер база доозукчу ажы-төлүнге байырны чедирип, оларның келир үеде оруун буянныг сөстер-биле йөрээп, чаагай күзээшкиннерни сөңнээннер.
Чыжыргана СААЯ.
Чуруктар Буян ООРЖАКТЫЫ болгаш школаның архивинден
«Шын» №38 2024 чылдың май 25
