Ус-шеверлер
Duet.SS — угбашкылар брендизи
Амгы сайзыраңгай үеде шупту чүүлдер чаарттынып, кижиниң кедер идик-хеви, эдилээр эдилелдери, бодун алдынары безин үениң аайы-биле өскерлип эгелээн. Чогаадыкчы үзел-бодалдыг кижилер, ылаңгыя аныяктар, бир-ле онзагай солун чүүлдү чогаадып, даарап, бүдүрүп кылып турар апарган. Ылаңгыя тыва национал аян-шинчи киирген, амгы үениң модазынга дүүшкен идик-хепти, дериг-херекселдерни, суй белектерни дээш өске-даа амыдыралга херек чүүлдерни чогаадып кылып эгелээн аныяктар кайы көвей. Ол дээрге дизайнерлер, визажистер, аргыыр-даараар, макраме, саваң, лаалар кылыр, хөмден сумкалар, идиктер даараар, "сад мебели", открыткалар кылыр, ойнаарактар аргып-даараар... чогаадыкчы кижилер-дир.
Хуу сайгарлыкчылардан тургустунган идепкейжи бөлүк боттарының ажыл-херээн, бизнезин кылып чоруур шак ындыг аныяктарны хаара тудар, оларны деткиир сорулга-биле «BAZAR ART shopping» деп төлевилелди эгелеп алганнар.
Организакчы бөлүктүң кежигүнү Саяна Кара-оол «BAZAR ART shopping» төлевилелге киржир күзелдиг чогаадыкчы, ус-шевер, боттарының ажыл-херээн эгелеп чоруур кижилерни чыып турарын дыңнатты: «Боттарывыстың ус-шеверлеривисти бөлүктеп, деткип, оларның ажыл-херээн нептередир сорулга-биле бо төлевилелди чогаадып кылганывыс бо. Оларга делгелге-ярмаркалар, мастер-класстар организастаар бис, сонуургалдыг кижилер ону көргеш, өөренип алыксаар-даа болгай. Бо чогаадыкчы сайгарлыкчыларның аразында кандыг-даа салым-чолдуг кижилер бар. Хөй кезиинде ажы-төлүн азырап олурар иелер азы кемдээшкинге таварышкаш, бажыңынга олургаш, бир-ле ажылды кылып эгелээн улус. Чижээлээрге, организакчыларывыстың бирээзи Лаванда Кууларның чечектер садыында чараш лааларны соңгаартан чагыдып эккеп, садып турар. Бисте Тывада лаа кылып турар кижилер бар болгай, оларны чүге киириштирип болбас бис, иштики рынокту хөгжүдүп алыр болзувусса эки».
Май 28-те Кызылда Аныяктар өргээзинге «BAZAR ART shopping» төлевилелиниң киржикчилериниң делгелге-ярмарказын организастап эрттирер. Аңаа ус-шеверлерниң ажылдарының делгелгези, мастер-класстар, амгы үениң танцы-самы, хөгжүмү дээш өске-даа солун, чараш, чогаадыкчы чүүлдерни организастаар.
Ынчангаш «Шын» солуннуң номчукчуларынга төлевилелдиң киржикчилери чогаадыкчы аныяктарны таныштырар-дыр бис. Бөгүнгү үндүрүлгениң маадырлары — Сайзана, Сайсу угбашкылар. Оларның кылып турар ажыл-херээн интернет четкилеринде кирип турар аныяктар эки билир чадавас. Ол дээрге «Duet.SS» брендиниң аныяк кыстарга тыва аян-шинчи киирген амгы үениң идик-хеви-дир.
Угбашкыларны салгал дамчаан ус-шеверлер деп болур. Оларның авазы Ольга Ховалыговна Тажыйма профессионал даараныкчы, Хову-Аксының Культура бажыңының костюмери. Уруглары авазының кылып чоруур ажыл-ижин көрүп өскен болгаш, даараныкчының чогаадыр, быжар, даараар ажылын беш салаазы дег билирлер. Угбашкылар чогаадыкчы чаяалгалыг-даа болза, угаанының бүдүжү математиктер. Кайызы-даа Республиканың күрүне лицейиниң доозукчулары. Сайсу Тываның күрүне университединиң физика-математика, Сайзана Томскунуң күрүне университединиң механика-математика факультединиң доозукчузу. Университет соонда кезек үеде школага математика башкылап ажылдааннар-даа. Угбашкыларның аразы ийи-ле хар болгаш, уруглары база чаңгыс үеде удаа-дараа төрүттүнүп, узун шөлээге олурар ужурга таварышканнар. Бажыңга уругларын азырап олургаш, чогаадыкчы салым-чаяаны оттуп, бир-ле солун чүүлден, ажылдан кылыр-дыр деп бодап алганнар. Чижээлээрге, бичии чаштарга тыва хөйлең азы платьени амгы үеге таарыштыр, тыва аян-шинчи киирип, чаш кижиге эптиг хөвеңден кылган «хб» дээривис пөс-биле чүге даарап болбазыл. Тыва бренд тургузуп алгаш, чогааткан хевин көвүдедир үндүр садып-саарар бодал оларга тыптып келген.
Интернет четкизин таварыштыр «Чедиишкинниг авалар» блогун башкарып турар сураглыг блогер Майя Драганың «Бодунуң брендизин канчаар эгелеп алырыл» деп онлайн-курузунга өөренип алганы база артык эвес болган. Пөс-таавыны канчаар шилиир, салып алгаш, даараарындан эгелээш, дааранылга цегин канчаар ажыдып алырынга чедир өөренип алганнар. Өөредилге курузун эртип алгаш, сорук кирген угбашкылар 100–100 муң акшалар октажып алгаш, боттарының чогаатканы «Duet.SS» деп брендиниң хептерин үндүрүп эгелээннер. Новосибирск хоорайдан дүргек-дүргек пөстерни саткаш, ук хоорайның бир дааранылга цегинге брендизиниң бир дугаар партиязын даарадып алганнар. Ол дээрге 42-ден 48 размерге чедир аныяк уругларга тыва аян-шинчи киирген хөйлеңнер, платьелер, костюмнар. «Duet.SS» брендиниң онзагайы – хептерни шынарлыг пөстерден даараан турар ужурлуг: хлопок, лен, торгу, бархат, трикотаж дээш өске-даа.
Шевер кыстар ийи дугаар партиязын үндүрген. Амгы үеде угбашкыларның таварышканы бир берге айтырыы – продукциязын тарадыры болуп турар. Ооң чылдагааны чүдел дээрге, дуржулгазы эвээжинде база хоорайга садар садыг чогундан эки таравайн турар дээрзин Сайсу чугаалады. Амдыызында чүгле социал четкилерде чарлап, садып-саарып турар. Ынчалза-даа бурунгаар чүткүлдүг, тура-соруктуг угбашкылар ундаравайн, ажылын уламчылап, ам-даа чаа-чаа чараш чүүлдерни чогаадып кылырынга белен. «Продукциявысты көвүдедип, ажыл-херээвисти калбартыр сорулгалыг бис. Амгы үеде онлайн-садыглаашкынны улус хөй ажыглап эгелээн болганда, онлайн шөлдерже үнүп, чижээ, Тывада эң-не нептереңгей Валдберрис таварыштыр садып-саарарын планнап турар бис» — деп, Сайсу Уран-ооловна бодалдары-биле үлешти.
Шынап-ла, кым чараш идик-хеп кедиксевес боор, ылаңгыя эптиг боорда, шынарлыг. Ону кижи бүрүзү-ле күзеп чоруур болгай. Ынчап кээрге угбашкыларның бо кылып чоруур ажыл-херээ кижилерге улуг хереглелдиг-дир деп бодаар мен. Оларның үзел-бодалдары, сорулгалары боттаныр-ла болзун.
Алдынай АРАКЧАА.
Чуруктарны маадырның архивинден алган.
