Тывада 2025 чылда дун төлү төрүттүнген азы ам төрүттүнер өг-бүлелер чаа деткимчени алыр: чаа төрүттүнген чаш төлге херек бүгү чүүлдерлиг тускай белекти бээр. Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг бо эгелээшкинни республиканың депутаттарынга Айыткалынга дыңнаткан. Россияның Президентизи Владимир Путинниң эрткен чылын чарлааны Өг-бүле чылында эгелээн ажы-төлдүг өг-бүлелерни база чаштарның төрүттүнерин деткээн регионалдыг хемчеглерни ам-даа уламчылаар.
Бирги төлү төрүттүнген өг-бүлеге немелде деткимче көргүзер бүрүн эргелиг эрге-чагырга органы кылдыр Тыва Республиканың Кадык камгалал яамызын доктааткан. Чоокта чаа регион Чазааның ээлчеглиг хуралынга ол хемчегни боттандырарының чурумун бадылаан. Сайыт Анатолий Югай республиканың Баштыңынга болгаш Чазааның мурнунга «Тыва чашка» деп белекте чүлер кирип турарын таныштырган.
Ведомство удуртукчузунуң чугаазы-биле алырга, чаа төрүттүнген чашка бээр белекте бөртчүгештер, хөйлеңнер, чүвүрлер, гигиена аймаа, чөргектер, дөжектиг орунчугаш кирип турар. Ооң ниити өртээ 10 муң рубль болур. Дун төлге белекти чаңгыс катап бээр, а бир эвес ийистер азы үш чаш төрүттүнзе, ынчан белекти төл бүрүзү алыр.
Уругнуң төрүттүнген черинде күрүнениң кадык камгалал албан черлери деткимче хемчегни бээрде, чогуур документилер кошкан билдириишкинге даяныр.
Владислав Ховалыгның даалгазы-биле, 2025 чылдың январь 1-ден эгелеп республикада төрүттүнген шупту дун чаштар белектерни алыр. Программаны чедиишкинниг боттандырар дээш, регионнуң эмнелге албан черлери-биле кады ажылдаарын Кадык камгалал яамызынга дааскан.
Республика бюджединде 1500 чашка белектерни белеткээр ук хемчегже акшаландырыышкынны тускайлаан. Эрткен чылдарда Тывага төрүттүнген дун уругнуң санын көрүп тургаш, ону санап үндүрген. 2024 чылда чаа төрүттүнген 5600 чаштың 1399-у дун уруг болган.
Тываның Баштыңы Владислав Ховалыгның чылдың Айыткалында ажы-төлдүг өг-бүлелерни деткиир өске-даа хемчеглер санында, Россияның Президентизиниң Чарлыы езугаар «Маадыр ие» аттың эдилекчилеринге чаңгыс катап бээр 500 муң рубльдиң төлевирин база "Чылдың өг-бүлези" Бүгү-российжи мөөрейниң тиилекчилеринге 100 муң рубльдиң төлевирин доктаатканын сагындыраал. Оон аңгыда, 2025 чылда Тывага 50 чыл ажыг кады чурттап, төлептиг ажы-төлдү кижизиткен өг-бүлелерге «Өг-бүлениң үнелиг чүүлдерин кадагалап арттырганы дээш» республика медалын 50 муң рубль акша шаңналы-биле кады тыпсыр. «Ынакшыл болгаш шынчы чорук дээш» хөй-ниити медалының эдилекчилеринге база акша төлевирин бээри көрдүнген.
А. МОНГУШ.
Чурукту интернет четкизинден хоолгалаан.
«Шын» №9 2025 чылдың март 13