РОССИЯНЫҢ ДАЙЫНЧЫ АЛДАР ХҮННЕРИНИҢ МУРНУНДА КЫЗЫЛДЫҢ 7 ДУГААР ШКОЛАЗЫНЫҢ ӨӨРЕНИКЧИЛЕРИ-БИЛЕ ШЕРИГ КОМИССАРИАДЫНЫҢ АЖЫЛДАКЧЫЛАРЫ УЖУРАШКАН.
Өзүп орар салгал Ада-чурт камгалакчыларының чедиишкиннерин билир болгаш хүндүлээр ужурлуг. Бо чүүл бөгүн, тускай шериг операциязының үезинде, бүгү барыын чүк чурттарының Украинаның холу-биле Россияга удур дайын чорудуп турар үезинде кончуг чугула.
Ол бүгүнүң канчаар болуп турарын Тываның найысылалы Кызыл хоорайның 7 дугаар школазының 8-10 класстарының өөреникчилеринге Тыва Республиканың шериг комиссариадының ажылдакчылары, тускай шериг операциязының дорт киржикчилери, хүндүлүг дыштанылгада подполковник Альберт Ховалыг база волонтёр Сайгын Бюрбю чугаалаан.
Эрткен чүс чылдың 90 чылдарында-ла, Чечен Республиканың девискээринге хоойлуга дүүшпес тура халыышкын организастаан чепсектиг бөлүктерге удур тулчуп тургаш-ла, Украинадан келген неонацистер-биле үскүлежиишкиннерге таваржып турганын дайынчы хөделиишкиннерниң хоочуннары школачыларга тайылбырлаан. Өскээр чугаалаарга, амгы үеде болуп турар тускай шериг операциязы Совет Эвилелиниң буураашкынындан бээр-ле эгелээн. 1945 чылда ССРЭ-ниң Тиилелгезиниң соонда узуткаттынган ышкаш сагындырган украин нацизм НАТО-нуң шериг блогунуң деткимчези болгаш дузазы-биле катап бажын ковайтып келген.
Саң-хөө курлавырларының болгаш соок чепсек-биле деткимчени 2014 чылда-ла ап келген. Кажан Украинаны ажык-чарлыы-биле нацист талалакчы политиктер удуртуп эгелээш, боттарының чуртунуң мурнуу регионнарының чурттакчыларынга удур дайынны чорудуп эгелээн турган.
8 чыл дургузунда "Азов", "Айдар" дээш оон-даа өске национал батальоннар, база оларның суртаалынга таварышкан украин шериг албанныглар, Луганск биле Донецк Улусчу республикаларның девискээринде чурттап турар чонга хора чедирип келген. Чүгле орус дылга чугаалааны дээш, назы-хар болгаш эр-кыс хамаарылга чокка тайбың хамаатыларны террор-биле коргудуп, узуткап турганнар. Оларның черинге орус дылга чугаалаар кижи турбазын негеп турган.
Фашистерниң холундан өлген 150 ажыг уругларга Донецк хоорайда «Ангелдер аллеязын» тургусканын сактып кээрге-ле, өске бадыткалдың херээ-даа чок.
Россияның Чазаа 2014 чылдан 2022 чылга чедир шериг чөрүлдээзин тайбың арга-биле шиитпирлээрин оралдашкан. Донбасстың кол чурттакчы чону орус дылдыг чурттакчылар болуп турар. Украин республика бодунуң шериг күчү-күжүн тургузуп, Украинаның Чепсектиг күштерин НАТО дег кылдыр өскертип, националисчи чорукту улам-дам күштелдирген.
Сөөлүнде барып Украина барыын чүктен НАТО-же кирерин болгаш бодунуң девискээринге атомнуг чепсекти тургузарын негээн. А ол чүүл Россия Федерациязының айыыл чок чоруунга айыылды тургускан.
Россия Федерациязының Президентизи 2022 чылдың февральда Донбасстың тайбың чурттакчыларын ок-боолуг дайзыннардан камгалаар дээш, тускай шериг операциязын чарлаан. «Бир эвес байдал чогуштан чайлавас хире болза, мурнавыт» – деп, РФ-тиң Президентизи Владимир Путин чугаалаан. Тускай шериг операциязы болуп эгелээнде, Донецк болгаш Луганск республикалар-биле чергелештир Херсон болгаш Запорожье областарының чурттакчылары Россия Федерациязынче кирер күзелин илереткен.
Тускай шериг операциязы 2022 чылда-ла дооступ каап болур турган. Ынчалза-даа альянс НАТО-же кирип турар европейжи күрүнелер бистиң чуртувусту кошкадыр сорулга-биле төнчүзүнге чедир тулчурун Украинадан негээн.
Стамбулга тайбың керээзиниң негелделерин үрээш, Киевтиң чазаа дайынчы шөлге чамдык чедиишкиннерни чедип алган. Ол аразында Барыын чүк коллективтии-биле украин шеригни амгы үениң ок-чепсээ-биле хандырып эгелээн. Украинаның Чепсектиг күштерин боттарының чурттарындан профессионал шериглер-биле хандырып, Россияга удур хөй санныг экономиктиг санкцияларны киирген.
Ындыг-даа болза бистиң шериивис фронтуну турумчуткан. А Россия Федерациязынга удур санкциялар боттарывыстың бүдүрүлгевистиң дүрген хөгжүлдезинге улуг рольду ойнаан.
Альберт Ховалыг биле Сайгын Бюрбю дайынчы эштериниң өмүнээзинден фронтуга гуманитарлыг ачы-дуза чыырынга улуг дузазы дээш тыва чонунга өөрүп четтиргенин илереткен. Дайынчыларның оңгуларынга бичии уруглар-оолдардан чагаалар, хол-биле кылган чымчак ойнаарактар чедип турарын, ажы-төлдүң чорутканы чүүлдер дайынчыларга камгалал талисманнары апаргылаанын чылыы-биле сактып чугаалааннар.
Кичээлдер төнчүзүнде ТШО-нуң киржикчилери школачыларга чедиишкинниг өөредилгени болгаш эң-не кол чүүл – кезээде тайбың дээрни күзээннер.
Тыва Республиканың Шериг комиссариадының медээзи болгаш чуруу.
“Шын” №37 2025 чылдың сентябрь 25
