ТЫВА РЕСПУБЛИКАДА ДЭЭДИ БОЛГАШ ОРТУМАК ПРОФЕССИОНАЛ ӨӨРЕДИЛГЕ ЧЕРЛЕРИНЧЕ ДУЖААП КИРЕР КАМПАНИЯ ИЮНЬ 20-ДЕ ЭГЕЛЭЭН.
Дээди өөредилге черлери июль 25-ке чедир, техникумнар болгаш колледжтер август 15-ке чедир документилерни хүлээп алыр, а чогаадыкчы мергежилдерже дужаар хуусаазы август 10-га чедер.
Хүлээп алыышкын кампаниязында Бурятияның күрүнениң көдээ ажыл-агый академиязы, Красноярскының күрүнениң аграрлыг университеди, Кузбасстың күрүнениң аграрлыг университеди, Бурятияның күрүне университеди, Томскунуң күрүнениң башкарылга системалары болгаш радиоэлектроника университеди, Сибирьниң федералдыг университединиң шериг-инженер институду болгаш Плеханов аттыг Россияның экономика университединиң Моолда салбыры билдириишкиннерни хүлээп, абитуриентиниң боду-биле консультацияны эрттирер.
Ринчен-Доржу Манидары бо чылын Тываның тудуг техникумунуң программист талазын чедиишкинниг дооскан. Улаштыр дээди өөредилге черинге ол-ла угланыышкынга өөренир деп сорулганы салган.
“Мен бодум Улуг-Хемниң Торгалыг школазын дооскан мен. Программист деп мергежил амгы шагда кайы-даа организацияга чугула херек. Баштай черле ортумак профессионал өөредилге черинге программированиениң кол чадазын шиңгээдип алгаш, оон дээди өөредилге черинге өөредилгем улаштырар деп сорулганы ортуку класстарга-ла салган кижи мен. Аңгы-аңгы университеттерже билдириишкинни киирдим. Шылгалдаларны бодум дужаар мен. Эки чүүл– программистерге олуттар хөй кезии төлевир чок чүве-дир” – деп, Ринчен-Доржу Манидары чугаалаан.
Регионалдыг Өөредилге яамызының албан ёзузунуң курлавырларынга хүлээп алыышкын комиссияларының ажылын кажан эгелээриниң тодаргай хүннерин дыңнадыр.
Тываның Өөредилге яамызының специалистери дараазында айтырыглар талазы-биле консультацияны берип турарлар:
- дээди өөредилге черлеринче дужаарының дүрүмнери;
- тускай сорулгалыг өөредилгениң керээлерин чарары;
- бакалавриат болгаш специалитет программалары-биле өөрениринге тускай эргелер;
- аңгы болгаш тускай сорулгалыг квоталар-биле дужаап кирери;
- документилер дужаарының хуусаалары;
- университеттерниң албан ёзу сайтыларындан дужаап кирериниң негелделерин, кире бээр баллдарының болгаш иштики шылгалдаларының дугайында кичээнгейлиг өөренип көөрү чугула.
Республиканың хүлээп алыышкын комиссиязы июнь 30-ден июль 25-ке чедир Тываның политехниктиг техникумунга (Кызыл, Салчак Тока кудумчузу, б.14) информастыг болгаш тайылбырлыг дуза көргүзери-биле ажылдаар. Абитуриентилер болгаш оларның ада-иелери кандыг-даа айтырыгларны салып болур. Изиг шугумнуң телефон дугаары: 8 (39422) 6-11-45.
Ол ышкаш Тываның күрүне университединче база хүлээп алыышкын кампаниязы эгелээн. Өөредилгениң бүгү хевирлеринче (хүндүскү, бот-өөредилге) бюджеттиг болгаш төлевирлиг олуттарже билдириишкиннерни киирип болур.
2025-2026 өөредилге чылында бакалавр болгаш специалитетче 40 ажыг мергежил бар, а магистратураже 25 өөредилге программазы көрдүнген. Бюджетче 1196, а төлевирлиг хевиринче 1169 олут бар. Аңгы болгаш тускай квотаже ук олуттарның 10 хуузу көрдүнген.
2025 чылда ТывКУ-да кандыг чаа угланыышкыннар барыл деп айтырыгга педагогика эртемнериниң кандидады, ТывКУ-нуң хүлээп алыышкын комиссиязының харыысалгалыг секретары Лариса Куулар харыылаан:
“Эрткен чылга деңнээрге, бюджет олуттарже дараазында чаа адырлар ажыттынар: «Документация болгаш архив эртеми», педагогиктиг өөредилгеже «Күш-культура» болгаш «Технология» профильдери; ол ышкаш "Өөредилге робототехниказы"; «Даштыкы дыл (англи)» болгаш «Даштыкы дыл (немец)»; «Төөгү» болгаш «Немелде өөредилге» (регионнуң төөгү шинчилелдери) бот-өөредилге-биле өөренир студентилерге “Туризм” угланыышкыны бар.
Бо чылдың чаартылгазы– дужаап кирерде, аттестатты азы дипломну чедирери албан эвес, хоолгазын хүлээп алыр. Ооң орнунга шилилгениң бадыткалы чаа документ болур — өөренип киреринге чөпшээрел дугайында билдириишкин. Ук чөпшээрел чүгле бюджет олуттарга хамааржыр. Билдириишкинни “Күрүнениң ачы-дуза порталынче” шилип алган угланыышкыны ёзугаар чүгле чаңгыс өөредилге черинче киирип болур. Ындыг-даа болза саазын кырында чөпшээрел электроннуг документиге бодаарга кол.
База бир чаартылга – төлевирлиг олуттарның санын көвүдедирин хораан, доктааткан кызыгаардан ашпас ужурлуг.
Документилер хүлээр хуусаалар:
Бакалавриат болгаш специалитет программаларынче дужаап тургаш, дараазында хүннерже кичээнгейни салыры чугула:
бюджет олутче иштики шылгалдаларның түңнели-биле дужаап кирер документилерни июнь 20-ден июль 15-ке чедир, а төлевирлиг олуттарже июнь 20-ден август 17-ге чедир хүлээп алыр;
Чаңгыс аай күрүне шылгалдаларының түңнелдери-биле дужаар абитуриентилерге өске хуусааларны доктааткан: бюджет олуттарже июнь 20-ден июль 25-ке чедир, төлевирлиг олуттарже июнь 20-ден август 28-ке чедир.
Магистратураның бюджет олуттарынче документилерни июнь 20-ден август 17-ге чедир, а төлевирлиг олуттарже июнь 20-ден август 24-ке чедир хүлээр.
Дээди өөредилге черлеринче дужаап кирер эң эптиг ар- га – Күрүнениң ачы-дуза порталы таварыштыр. Документилерни ээлчег чокка болгаш хүлээп алыышкын комиссиязынче барып, үе чарыгдавайн, онлайн хевирге чорудар. Чаңгыс негелде – Күрүнениң ачы-дуза порталынга абитуриент бүрүткеттинген турар ужурлуг. Кирип алыр деп турар өөредилге чериниң сайтызында болгаш порталында тода айтыышкыннар бар.
Бир болза университеттиң хүлээп алыышкын комиссиязынче баргаш, документилерни дужаап болур.
О. АК-ООЛ.
Авторнуң тырттырган чуруктары.
“Шын” №25 2025 чылдың июль 3
