Чаа-Хөл кожууннуң культура одаанда амыдырал хайнып турары көскү. Оран-саваның эргинин артап кирип келирге-ле, ында бөлгүмчүлерниң кылып турар ажылдары көстүп келир. Культура бажыңының костюмнар цегиниң ажылдакчылары культура одааның-даа, суурнуң-даа чурттакчы чонунга ачы-буянныг ажылды кылып чорудуп турар.
2021 чылдың март айда “Ховулдар” деп даараныкчылар клуву культура одааның баазазынга ажыттынган. Ону клубтуң костюмнар цегиниң эргелекчизи Чинчи Белек-оол удуртуп турар. “Ховулдар дээрге шаанда тыва кижиниң ине шыгжап чораан херексели. Бөлгүмүвүс адын утказы-даа дүгжүп турар, дыңнаарга-даа тускай, аянныг боорга, ынчаар адап алган бис” – деп, бөлгүмнүң удуртукчузу тайылбырлады. 2022 чылда тус черниң бюджединден 100 муң рубльди даараныр машиналар болгаш оверлок садып алыры-биле аңгылап берген. Ол чаартылга даараныкчылар клувунуң ажыл-ижин улам-на сайзырадып турар. Амгы үеде ооң төлээлери культура одаанда ажылдап турар “Шом-Шум” танцы-сам коллективи, “Сүлде” улусчу аас чогаал ансамбли, “Туна” ыры болгаш сам ансамбли, “Хуулгаазын көрүштер” улусчу театр, “Джакуль” мода болгаш костюм театры дээш оон-даа өске бөлүктерниң идик-хевин даарап белеткеп турарлар. Ол ышкаш Чаа чыл болгаш национал байырлалдарда, республика чергелиг мөөрейлерге болгаш фестивальдарга киржир улустуң идик- хевин быжар, даараарынга дузалажып турар.
“Ховулдар” бөлгүмүнүң шеверлери амгы үениң модазын шинчилеп көрүп тургаш, тускай стильдиг, национал, сценага кедер, театр костюмнары дээш дааравас чүүлү-ле чок. Ол ышкаш суурнуң күзелдиг чурттакчылары, ооң иштинде өөреникчилер, аныяктар, быжып, даарап, даараныр дериг-херекселдер-биле таныжып, даараныкчының чаңчылдарын шиңгээдип ап турарлар. Оон аңгыда удуртукчуга хептер быжып, даараарынга дузалажып турарлар.
Тургустунгандан бээр “Ховулдар” бөлгүмү эвээш эвес чедиишкиннерни чедип алган. Алдынай Бурун-оол 2022 чылда республика чергелиг ырактан киржир “Ойнаар-кыстар делегейи” деп делгелге-мөөрейге киришкеш, “Ойнаар-кыс суй белек” деп номинацияга 3-кү чергениң дипломантызы болган. Ол мөөрейге бөлгүмнүң удуртукчузу болгаш өске-даа төлээлери база киришкен. Улуг-Хем кожуунга болуп эрткен республика чергелиг “Тываның чүрээ” деп III-кү ажык фестивальга “Авыда” мода болгаш костюм театры “Авангард” номинациязынга 2-ги чергениң дипломантызы болганнар.
“Ховулдар” даараныкчылар бөлгүмүнүң кызыгаар чок ажылдап турары онзагай. Шыдаар-ла кижи бүрүзү бодунуң эки билири ажылын өскелерге өөредип, удур-дедир арга-дуржулгазын үлежип, мастер-класстарны база удаа-дараа эрттирип турарлар. Чижээ, тыва идик, бөрт, тон, платье дээш национал хептерни шуптузун тус-тузунда өөредип турар дуржулгалыг даараныкчылар бар. “Демниг сааскан теве тудуп чиир” дээни ышкаш чаа-хөлчүлерниң культура одаанда амыдыралдың хайнып турар чылдагааны-даа ол.
/ Чыжыргана СААЯ.
Начын АҢГЫР-ООЛДУҢ тырттырган чуруктары.
"Шын" №31 2023 чылдың апрель 29
