Күс дүжүп, кышка белеткел ажылдары кидин түлүк чоруп турар. Чылдың кайы-даа үезинде гуманитарлыг дуза кадар ажылдар черле соксаваан. Тускай шериг операциязында хүлээлгезин күүседип турар чаңгыс чер чурттугларывыска кыш элээн бергелерни тургузар дээрзи билдингир. Сентябрь төнчүзүнде күскү гуманитарлыг дузаны чорудары планда көрдүнген.
Тывада гуманитарлыг дуза чыылдазы уламчылавышаан. Сентябрь 10-да Улусчу фронтунуң Кызыл хоорайда оран-савазынга Тожудан, хоорайжыды туттунган Ыраккы Каа-Хемден, Кызыл хоорайдан деткимче көргүзер дээн буянныг улус дузаламчызын эккелген.
«Күс дүшкени-биле ТШО-да оолдарның хереглелдери өскерилген, чылыг идик-хеп, суугу, моторлуг хирээлер херек дээрзи билдингир. Гуманитарлыг дузаны бо айның төнчүзүнде аъткарар бис. Аңаа чедир санныг хонуктар арткан. Ынчангаш чаңгыс чер чурттугларывысты ТШО-да шериглеривиске гуманитарлыг дуза кадарынче кыйгырып тур бис! Генераторлар болгаш чылыг идик-хепти чон эккеп турар. Оон ыңай балды, хүүрек, кадаг, хирээ дээн ышкаш тудуг херекселдери база херек» – деп, Улусчу фронтунуң Тывада салбырының удуртукчузу Саима Далчин чонну кыйгырды.
Азербайждан диаспора болгаш «Бенконс» КХН акша чыггаш, генератор биле моторлуг хирээ садып эккелген.
«Улусчу фронтунуң төлээлери-биле үргүлчү харылзажып, чүү херегин сүмележип турар бис. Ооң мурнунда автомобиль база чорудуп турдувус» – деп, Заман Гаджиев чугаалады.
Диана Бады, ТР-ниң Адвокаттар палатазының төлээзи:
– Тускай шериг операциязы эгелээнден бээр коллегаларым хуузунда дузаны кижи бүрүзү чедирип турган. Бо удаада Адвокаттар палатазы демнежипкеш, дайынчы оолдарга дуза болзун дээш, генератор садып эккелдивис. Өөм ээзи база ТШО-да киржип турар. Ынчангаш ында оолдарның чүнү хереглеп турарын дыка эки билир мен. Ажылывыс аайы-биле юридиктиг дуза хереглээн чаңгыс чер чурттугларывыска удаа-дараа дузалажып турар бис.
Ыраккы Тожу кожууннуң библиотека системазы беш суугуну, ук кожууннуң малчыннарының аът эъдинден кылган тушёнказын база «Штиль» садыы беш моторлуг хирээни база оон-даа өске чугула херек чүүлдерни эккелген.
Доора-Хемниң төп ном саңының баазазында волонтёржу пункт ТШО эгелээрге-ле ажыттынган дээрзин сагындыраал.
«Ийи чыл бурунгаар «Социал керээ» күрүне программазынга киришкеш, деткимче акша алдым. Боду бодун ажылга хаара тудуп турар хамааты кылдыр бүрүткедип алган мен. Суугулар болгаш херим эжии дээн ышкаш дериг-херекселдер хайындырып турар мен.
ТШО-да киржип турар дуңмаларым кыжын соокта ажыглазын дээш, ийи суугуну хайындыргаш, эккелдим. Суугунуң эки чүвези – көдүржүпкеш, кайнаар-даа алгаш чоруй баар. Көдүреринге эптиг кылдыр ийи кыдыында тудаларны база хайындырып калдым. Оңгу иштинге тургускаш, одаптарга, чылыгны бээр, аъш-чемни-даа хайындырып чиптер. Черде чоруур чаңгыс чер чурттугларымга чугула херек эт-тир» – деп, ыраккы Каа-Хемниң хамаатызы Валерий Куулар чугаалады.
Тускай шериг операциязы хамыктың мурнунда чонну камгалап, чуртка айыыл чок чорукту тургузуп турар. Ооң кол сорулгазы – чүгле чуртту камгалаары эвес, а ында чурттап турар чонга тайбың чорукту чедип алыры дээрзин сагындыраал.
Айдың ОНДАР.
Ада ТЮЛЮШТУҢ тырттырган чуруктары.
«Шын» №69 2024 чылдың сентябрь 11
