Россия Федерациязының Федералдыг Хуралының Күрүне Думазының регионалдыг политика болгаш тус чер бот-башкарылга талазы-биле комитединиң даргазының бирги оралакчызы, «Чаңгыс демниг Россия» партияның «Бодуңнуун шилип ал» федералдыг төлевилелдиң координатору Сергей Морозов ажыл-албан-биле республикага кээп чораан.
Тыва Республиканың Чазааның Даргазының оралакчызының хүлээлгезин күүседип турар Уран-оол Ондар база төлевилелдиң координатору, РФ-тиң Күрүне Думазының депутады Сергей Морозов Тыва Республиканың Чазаа биле «Чаңгыс демниг Россия» бүгү-российжи политиктиг партияның аразында федералдыг партийжи төлевилелди боттандырар талазы-биле кады ажылдажылга дугуржулгазынга атты салган. Чаа индустриализацияга үндезилеттинген технологтуг, кадрлар болгаш эртем-билигге хамаарышпас чорукка даянып, Россияның үлетпүр-технологтуг тергииделин деткиир, «Бодуңнуун шилип ал» деп партийжи төлевилелди боттандырар сорулга-биле ийи таланың кады ажылдаары ат салган дугуржулгада көрдүнген.
ТР-ниң Чазааның Даргазының оралакчызының хүлээлгезин күүседип турар Уран-оол Ондар аалчыга байырны чедиргеш, республиканың кол макроэкономиктиг көргүзүглери-биле таныштырган. 2024 чылдың түңнелдери-биле социал-экономиктиг хөгжүлдениң бот-тускайлаң программазын боттандырганының ачызында регион Национал инвестиция байдалының рейтингизинде бодунуң туружун экижидип, 34-кү черден 29-ку черже бурунгаарлап келген.
Программаны күүседир талазы-биле ажылдың түңнелинде 1299 ажылчын олуттар тургустунган, бюджеттен дашкаар 20,5 млрд рубль инвестицияны хаара туткан. Тудуг материалдарын бүдүрери көвүдээн. 2024 чылда эт-сеп бүдүрер, дүктүң баштайгы болбаазырадылга цехтери ажылдап, «Чедер» санаторлуг-кадыкшылга курорту ажыттынган, сайгарлыкчы чорукту хөгжүдер чаңгыс аай төптүң ажылы эгелээн. Туризм адырында 20 сайгарлыкчы төлевилел база тудуг материалдарын бүдүрер 3 төлевилел деткимчени алган. «Бистиң регионда бизнестиң хөгжүлдезинче улуг кичээнгейни салып, хууда бизнести бүрүткедиринден эгелээш бар компанияларны улам сайзырадырынга чедир бүгү-ле чадаларда деткимчени берип турар. Ол талазы-биле «Чаңгыс демниг Россия» партияның эгелээни, регионнуң аъш-чем, технологтуг айыыл чок чоруун хандырарынче угланган «Бодуңнуун шилип ал» төлевилелди деткиир дээш сайгарлыкчылар болгаш хууда ажыл-агыйлыглар-биле кады ажылдаарынга Тыва Республиканың Чазаа сонуургалдыг»– деп, Уран-оол Ондар чугаалаан.
Сергей Морозов «Амыдыралга инфраструктура» национал төлевилелдиң күүселдези-биле чаагайжыттынган хөй-ниити черлеринге барганын, «Сүбедей» спорт комплекизинде ажыттынган «Енисей Экспо» деп регионнар аразының универсалдыг делгелге-ярмарказын көргенин дыңнаткан.
«Губернатор албан-дужаалга ажылдаан, арга-дуржулгалыг кижи болганымда, республика элээн бурунгаарлаанын демдеглексеп тур мен. Чаагайжыттынган хөй санныг шөлдерни, хөй-ниити черлерин кезип, хемчеглерге кириштим. Хамаатыларының амыдырал-чуртталгазының шынарын экижидеринге «Чаңгыс демниг Россия» партияның эгелээни национал төлевилелдер улуг салдарны чедирип турарын көөр аргалыг болдум. Күжениишкиннеривисти каттыштыргаш, «Бодуңнуун шилип ал» деп партийжи төлевилелдиң сорулгазын— Россияның технолог-информастыг бот-догуннаашкынын чедип алыр ужурлуг бис» – деп, С. Морозов чугаалаан.
“Бодуңнуун шилип ал” төлевилелдиң шупту чадаларын боттандырарынга «Чаңгыс демниг Россия» бүгү-российжи политиктиг партияның республикада кежигүннери беленин «Чаңгыс демниг Россия» партияның Тываның республика салбырының секретары, Тываның Баштыңы Владислав Ховалыгның өмүнээзинден Уран-оол Ондар чугаалаан.
Кады ажылдажылга харылзааларын хөгжүдеринче, регионнарның бүдүрүлге курлавырын деткииринче база партийжи төлевилелдиң сорулгаларын болгаш шиитпирлерин боттандырарынче Тыва Республиканы хаара тударынче ат салган дугуржулга угланган.
Экономиктиг хөгжүлде болгаш үлетпүр сайыды Аяс Баян – Тыва Республикада «Бодуңнуун шилип ал» партийжи төлевилелдиң Хөй-ниити чөвүлелиниң даргазы, а Тыва Республиканың Дээди Хуралының депутады Аяс Мөңге– регионда төлевилелдиң координатору.
ТР-ниң Чазааның парлалга албаны.
“Шын” №20 2025 чылдың май 29