Тыва Республиканың Чазааның октябрь 14-те эрткен ээлчеглиг хуралынга Тыва Арат Республиканың ССРЭ-ге каттышканының 80 чылын байырлап эрттиргенин чугаалашкан. Улуг байырлалга Тываның хөй национал чурттакчы чону идепкейлиг киришкенин, юбилейлиг байырлалга белеткелди федералдыг болгаш тус чер күрүнениң албан черлери, кожууннар болгаш сумулар, хөй-ниити организациялар бедик деңнелге организастаанын Чазактың хуралынга демдеглээн.
Россия Федерациязының Президентизи Владимир Путин 2024 чылдың сентябрь 2-де Тывага ажыл-агыйжы сургакчылаашкынныг кээп чорааш, республикада социал-экономиктиг байдал-биле таныжып көргеш, Тыва Республиканың социал-экономиктиг хөгжүлдезиниң талазы-биле чөвүлел хуралды эрттирген. Ол хуралга сайгарып чугаалашкан айтырыглар талазы-биле даалгаларның даңзызын 2024 чылдың октябрь 9-та Президент Владимир Путин бадылаан.
Тыва Республиканың Чазааның октябрь 14-те эрткен ээлчеглиг хуралынга Президентиниң даалгаларын күүседир талазы-биле хемчеглерни чугаалашкан. «Президентиниң даалгаларын күүседири моон соңгааргы ажыл-чорудулгавыстың кол үндезини болур» — деп, Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг чугаалаан.
Россияның Президентизи Владимир Путин дараазында даалгаларны Россия Федерациязының Чазаанга берген. Ол даалгалар ёзугаар Тыва Республиканың бюджединге федералдыг бюджеттен немелде акшаландырыышкынны Тыва Республиканың девискээринге чиигелделиг ипотека программазын акшаландырарынга, бюджет адырының ажылдакчыларының шалыңын өстүреринге болгаш өске-даа чугула социал чарыгдалдарны акшаландырарынга үндүрер.
Тыва Республиканың 2025 – 2030 чылдарда социал-экономиктиг хөгжүлдезиниң хууда программазын эде көрүп тура, үлетпүр болгаш агроүлетпүр комплекстерин, биче болгаш ортумак сайгарлыкчы чорукту болгаш туризмни деткиириниң хемчеглерин тодарадыр.
Тыва Республиканың девискээринде казымал байлактарның геологтуг шинчилээшкиннерин чорударынга болгаш геологтуг шинчилээшкиннерни "Геология: возрождение легенды" федералдыг төлевилелче кииреринге деткимчени көргүзер.
Кызылда чуртталга бажыңнарының тудуунга, Ак-Сугда чес-порфир рудазын казып алырынга электри энергиязының хереглелин четчир кылдыр хандырарынче угландырган акшаландырыышкынны федералдыг бюджеттен долузу-биле үндүрериниң хемчеглерин алыр.
Тыва Республиканың девискээринге чиигелделиг ипотека программазынга тускай байдалдарны тургузарын өөренип көөр, оларны федералдыг бюджеттен акшаландырар аргаларын баш бурунгаар тодарадыр.
1908 чылда ажыттынган Туран хоорайда школаның баазазынга төөгү музейин тургузарын Россия Федерациязының Чазаа биле Тыва Республиканың Чазаа кады сайгарып көөр, ону боттандырарының хуусаазын болгаш музейни тургузар талазы-биле хемчеглерни акшаландырарының дөстерин тодарадыр.
Россияның Президентизи Владимир Путинниң даалгаларының даңзызында мындыг хемчеглер көрдүнген, оларны күүседириниң хуусааларын, харыысалгалыг кижилерниң ат-сывын болгаш албан-дужаалдарын база даалгалар даңзызында айыткан.
Президентиниң даалгалары тодаргай, Тываның социал-экономиктиг чидиг айтырыгларын шиитпирлээринге дорт салдарлыг дээрзи даңзыда кирген хемчеглерден илдең.
Ш. МОҢГУШ белеткээн.
«Шын» №79 2024 чылдың октябрь 16